Eigendom van bedrijfsdata is niet relevant
Door Jan Willem Kruize
Op dit moment is er veel te doen rondom data. In sommige kringen wordt data zelfs de nieuwe olie genoemd (1). Vaak gaat het dan om de waarde van persoonsgegevens, maar ook in de landbouw heeft data waarde en wordt er in het hebben van data geïnvesteerd. Zo heeft Monsanto het bedrijf The Climate Corporation overgenomen en heeft Google Ventures geïnvesteerd in het Farmer Business Network (2). Beide platforms verzamelen data van verschillende bronnen en zetten dit om in advies (3,4). Dit advies kunnen boeren gebruiken om de productie te verbeteren.
Verzamelen van data
Ook tal van andere bedrijven zijn bezig met het verzamelen van data of willen de data van de door hun geproduceerde machines beschermen. John Deere bijvoorbeeld wil het eigenaarschap van de machines wettelijk anders vastleggen (5,6). Zo stellen zij dat boeren geen eigenaar zijn van de gekochte trekkers maar een licentie krijgen voor het gebruik. Ze stellen daarmee dat een trekker eigenlijk een software systeem is met mechanische onderdelen. Zo wordt wettelijk vastgelegd dat de machine niet veranderd mag worden om onjuist gebruik te voorkomen. Daardoor kan de fabrikant zijn machine beter beschermen. Anderzijds zou dit ook consequenties kunnen hebben voor de data die door de machine worden gegeneerd. Want van wie is data eigenlijk?
Voor iedereen toegankelijk
Vanuit een juridisch perspectief is niemand eigenaar van ruwe data, want op deze data zit geen intellectueel eigendom (7). Toch betekend dit niet dat alle data voor iedereen toegankelijk zijn. De persoon die de data beheerd kan toestemming geven wie de data mag gebruiken en waarvoor. Zo kan de data die in een online database staat alleen toegankelijk zijn voor geautoriseerde personen. Software en technologische bedrijven zijn zich hier erg van bewust en stellen het belang van hun klant centraal. Er wordt in veel gevallen geen data gedeeld zonder dat de klant daar toestemming voor geeft. Het bepalen met wie je bepaalde data wel deelt en met wie niet zorgt voor complexiteit.
Slimme oplossingen data
Enerzijds is het goed dat beheerders van data deze vrij delen met anderen. Door data te delen en data van verschillende bronnen te combineren kunnen er slimme oplossingen bedacht worden en kunnen processen bijvoorbeeld efficiënter worden gemaakt. Data maken de virtualisatie van iets mogelijk, zoals de groei van een gewas. Hoe meer data er is, bijvoorbeeld van een groeiproces, hoe beter we dit in kaart kunnen brengen en slimme toepassingen kunnen ontwikkelen. Zo kunnen processen op basis van informatie beter worden gestuurd en betere sturing kan besparingen opleveren en de efficiëntie van het gebruik van middelen verbeteren.
Vrij delen data niet gewenst
Anderzijds is het vrij delen van data niet voor iedereen gewenst. Door het vrij delen van data en verschillende bronnen te combineren kunnen bepaalde partijen inzichten krijgen die niet voor iedereen goed uitpakken. Zo wil je niet dat je concurrenten meer inzicht krijgen dan jij. Ook kunnen er nieuwe bedrijven ontstaan die bestaande bedrijven beconcurreren en uit de markt drukken.
Wellicht is het goed voor de Nederlandse agro sector om zelf data meer en open te delen.
Data meer open delen
Het delen van data brengt risico’s met zicht mee. Toch is het delen en gebruiken van data door verschillende partijen zeer gewenst om innovatie te bevorderen. De mogelijkheden tot innovatie door verschillende data bronnen te koppelen zijn eindeloos. Grote multinationals zetten hier al zwaar op in en zijn bezig met ‘data harvesting’. Wellicht is het goed voor de Nederlandse agro sector om zelf data meer en open te delen. Zo hebben straks niet alleen de grote multinationals toegang tot de data, maar kunnen ook andere partijen slimme applicaties ontwikkelen en kan de agro sector meer de regie houden op deze ontwikkelingen.
Wat vinden jullie, is eigendom van bedrijfsdata niet relevant?
Open delen data Nederlandse landbouw
Eigendom van bedrijfsdata is complex, maar het open delen van data in de Nederlandse landbouw zou voor de hele sector tot nieuwe innovaties kunnen leiden. Bedrijven zouden daarom meer moeten nadenken welke data ze willen delen en onder welke voorwaarden zodat (nog) meer innovatie in de agro sector mogelijk wordt. Wat vinden jullie, is eigendom van bedrijfsdata niet relevant? We zijn erg benieuwd naar jullie input en zouden deze graag gebruiken voor ons Agrodebat dat gehouden wordt op 6 januari 2016!
Referenties
1: http://www.volkskrant.nl/archief/data-zijn-de-nieuwe-olie~a3533494/
2: Lan Ge and Marc-Jeroen Bogaardt, Bites into the Bits: Governance of Data Harvesting Initiatives in Agrifood Chains, 148th seminar of the EAAE, ‘’Does Europe need a Food Policy?”, Brussels, Belgium,
3: http://www.monsanto.com/features/pages/monsanto-acquires-the-climate-corporation.aspx
5: http://www.wired.com/2015/04/dmca-ownership-john-deere/
Hoi Jan Willem! Bedankt voor je blogartikel. Leuk om te lezen. Het is een vrij abstracte stelling die je neerzet en ik ben het er niet mee eens, maar dat verwachtte je waarschijnlijk al. Zoals je zelf al beschrijft in de eerste alinea’s is eigenaarschap van data dermate relevant dat de achterliggende reden dat een bedrijf als John Deere zelfs investeert in het vastleggen van eigenaarschap van de machines zou kunnen zijn om meer macht te behouden over door de machines gegenereerde data. Even resumeren. Sectorbreed is het belangrijk dat data beschikbaar is voor het aanjagen van innovatie. Op het niveau van individuele stakeholders kan het anders liggen. Sommige data kan achter worden gehouden om een bepaalde markt te beschermen. Mijns inziens heeft het weinig zin om de relevantie van data te bepalen op het niveau van data in het algemeen. Het is noodzakelijk om te verhelderen waar je het precies over hebt:
• Wat is het onderwerp van de data en welke informatie kan eruit gedestilleerd worden?
• Over welke stakeholders hebben we het precies en wat zijn hun belangen?
• Wat is het aggregatieniveau van de data waar we het over hebben (anonimiteit)?
• Hoe heeft de data impact op welke stakeholders in de sector, en hoe beïnvloedt het hun belangen?
Bij discussies over data moet je dat eerst verduidelijken, tenzij je de discussie lekker abstract en ongrijpbaar wilt houden. Wil je verder komen dan verhelder je eerst het plaatje en dan kan je vervolgens de relevantie van de onderhavige data bepalen mits je een duidelijke visie hebt waar het heen moet met de sector die je onderzoekt. Dan wordt het namelijk mogelijk om maatregelen te formuleren die bijdragen aan het behalen van specifieke sectordoelstellingen waarin data een rol spelen.
Groeten, Robbert
Bedankt voor je reactie! Als eigenaar/beheerder van data is het inderdaad vaak niet gewenst om alle data te delen en is eigendom relevant. Welke data wel gedeeld kunnen worden is lastig te bepalen. De door je opgenoemde punten geven hiervoor een leidraad. Ook ben ik het met je eens dat het helpt om als sector een gedragen visie te hebben zodat je kunt bepalen naar welk doel je streeft. Dit doel kan je als sector helpen om te bepalen welke data er openbaar, of in een meer gesloten netwerk, gedeeld moeten worden.
Wat ik me wel afvraag is of er altijd een visie moet liggen en je op basis daarvan bepaald welke data gedeeld/openbaar gemaakt kunnen worden. Ik verwacht dat het open stellen van data, waarvan je niet direct weet welk nut het heeft, ook zinvol kan zijn. Zo zou je als organisatie ook nu al kunnen gaan nadenken welke data je openbaar maakt.
[…] Eigendom van bedrijfsdata is niet relevant- door Jan Willem Kruize […]