Lignine helpt de biobased economy vooruit
Door Richard Gosselink
Lignine is na cellulose het meest voorkomende organisch materiaal op aarde. Bomen, struiken, grassen en stro hebben hun stevigheid en flexibiliteit aan deze natuurlijke lijmstof te danken. Bij Wageningen University & Research zijn we ervan overtuigd dat lignine de biobased economy een enorme stap vooruit zal brengen. Dankzij de natuurlijke eigenschappen is de stof geschikt voor tal van biobased toepassingen. Die ontwikkelen we samen met overheden en het bedrijfsleven.
Lignine als vervanger van bitumen in asfalt
Een mooi voorbeeld van een toepassing waarbij we in zeer korte tijd de stap van lab naar praktische toepassing hebben gezet, is die van lignine als vervanger van bitumen in asfalt. Bitumen is het teerachtige restant dat na raffinage overblijft van aardolie. In het project Bioasfalt Zeeland ontwikkelden we een technologisch proces om lignine dezelfde eigenschappen te geven als bitumen. Bijkomend voordeel is dat bioasfalt tot 30 graden lager verhit hoeft te worden dan bitumen. Dat levert, naast de vervanging van fossiele grondstoffen, een forse besparing in CO2-uitstoot op.
70 meter bioasfalt
Sinds juli 2015 ligt er in het Zeeuwse Sas van Gent een proefwegdek van 70 meter bioasfalt, waar dagelijks vele vrachtwagens overheen dreunen. Tot nu toe meten we geen enkel verschil vergeleken met conventioneel asfalt. Het wachten is nu op een strenge winter, waardoor de kwaliteit en stabiliteit van het bioasfalt flink op de proef gesteld wordt. Blijven de onderzoeksresultaten goed, dan zetten we een belangrijke stap in de richting van een duurzamer wegdek, zoals De Volkskrant schreef.
Lignine als vervanger van fenol en formaldehyde
Veelbelovend is ook de vervanging van synthetische lijmstoffen als fenol en formaldehyde. Industrie en bedrijven, zoals IKEA, willen af van deze dure en giftige stoffen en hebben hun hoop op lignine gevestigd. De afgelopen jaren hebben we onder andere hard gewerkt aan de ontwikkeling van technologie om lignine zo te bewerken dat de stof exact dezelfde eigenschappen heeft als de synthetische tegenhangers. En we hebben flinke vooruitgang geboekt. Zo is er al een multiplex plaat op de markt waarin 30% van de fenol is vervangen door lignine. In het lab komen we al tot 75% vervanging.
Lignine in purschuim
Waar we in bovenstaande voorbeelden sturen op vervanging van bestaande eigenschappen, werken we in andere projecten aan verbetering van functionaliteit dankzij lignine. Een voorbeeld is purschuim, dat traditioneel uit de bestanddelen polyool en urethaan bestaat. Er zijn al biobased polyolen op de markt, maar wij werken aan formules om deze stof door lignine te vervangen. Onze verwachting is dat we daardoor purschuim kunnen maken dat nog brandveiliger is en over nog betere stabiliserende en isolerende eigenschappen beschikt.
De belangstelling van de industrie voor lignine is onverminderd groot. Er liggen nog voldoende uitdagingen op weg naar succesvolle marktintroducties, maar de potentie van lignine is enorm. Het groene goud van de biobased economy? Wat mij betreft wel.
Ik ben benieuwd hoe u hier over denkt.
Voor meer informatie over de toepassingen van Lignine bekijk de website van Wageningen University & Research.
Gerelateerde onderwerpen:
beste Richard, klopt het dat bij kokos vezels die worden verhit en onderdruk geperst de lignine als een lijm vrijkomt en dat je zo pellets en platen kan persen ? en dat bij kurk granulaat met stoom en 300º de lignine de kurk deeltjes lijmt.
als dat zo is waarom kan je dan lokale vezels eventueel voorzien van extra lignine met druk en temp persen tot sterken biobased materialen ?
wij zoeken zo iets. zie: gevouwenoevers.nl