In het wormenexperiment op Marsbodem simulant hebben een aantal potten ook varkensmest gekregen. Dat is niet voor de wormen, maar voor de planten. We gebruiken het in plaats van menselijke poep en plas. De groei van de planten zou er direct door moeten verbeteren. Maar waarom varkensmest?
Recycling
Op Mars en op de maan mag er niets verloren gaan; alles moet worden teruggebracht in het systeem. Dat betekent dus ook dat de menselijke poep terug moet in de agrarische kringloop. Net als de mensen maakt het onderdeel uit van een duurzaam gesloten agrarisch ecosysteem. Een gesloten systeem is pure noodzaak, zelfs zand en water (ijs) die volop beschikbaar zijn op Mars kosten zeer veel inspanning om te verzamelen en geschikt te maken voor landbouw. Zoals Mark Whatney al demonstreerde in de film The Martian, de menselijke poep moet terug in de bodem als mest voor de planten. Echter voorlopig gebruiken wij varkensmest als een realistische vervanger.
Poep
Menselijke poep is geen probleem zolang het in ons darmstelsel bevindt. Het bevat echter veel verschillende bacteriën en die kunnen buiten ons darmkanaal ziektes veroorzaken. Iets wat je niet wilt riskeren op Mars, maar ook niet tijdens het onderzoek op aarde. Daarom moet de poep eerst gesteriliseerd worden. Op Mars is dat makkelijk met buitentemperaturen die -100 oC kunnen worden en de dodelijke kosmische straling die het oppervlak bereikt. Sterilisatie is in Wageningen natuurlijk ook geen probleem, in een autoclaaf en vriesdrogen is eenvoudig uit te voeren. Voor het gemak maken we voorlopig gebruik van varkensmest, iets wat in Nederland ook volop voorradig is. Varkensmest is een goede vervanging van menselijke poep; varkens hebben een vergelijkbaar dieet en zelfs de organen zijn vergelijkbaar.
Overzicht van het wormen experiment met rucola. Boven de Marsbodem simulant, onder de aardse zilverzand controle, met van links naar rechts toevoeging van wormen en varkensmest, alleen varkensmest, alleen wormen en geen toevoegingen. Alle potten hebben wel organisch materiaal toegevoegd gekregen aan de bodem.
Het wormen experiment
Nu het experiment met de wormen zijn einde nadert is het duidelijk dat de toevoeging van de varkensmest een groot effect heeft, de groei van de rucola wordt er enorm door beïnvloed. Helaas waren we vergeten om de mest te steriliseren. Wat daarvan het effect is, werd binnen een paar dagen duidelijk. Er begonnen direct schimmels te groeien en er kwamen zelfs paddenstoelen op in een van de potten. Die hebben we direct verwijderd, het geeft wel aan dat mest meer bevat dan alleen voedingsstoffen. Ook een nadeel van de mest is dat het kleine vliegjes aan trekt en niet zomaar een paar. Die zijn biologische bestreden om ook hun invloed te beperken. Een voordeel van Mars, daar heb je geen last van vliegjes. Ondertussen graven de wormen rustig verder, brengen ze organisch materiaal in de bodem en maken ze kleine hoopjes aan het oppervlak.
De hagelslagachtige korreltjes duiden op wormenactiviteit
Steun ons onderzoek crowdfunding.wur.nl/project/earthworms-for-mars