Psittacose, weet jij wat dat is?
Zelf ziek geworden nadat je in de buurt van een snotterige vogel was – een papegaaiachtige, duif, gans of wilde vogel – of met kippen hebt gewerkt? Denk dan aan psittacose, een infectieziekte. Ook wel bekend als de papegaaienziekte.
Het is nog een redelijk ongrijpbare zoönose, een ziekte die van dier op mens kan overgaan. Jaarlijks worden in Nederland nog geen vijftig patiënten geregistreerd. Maar de kans is groot dat de ziekte lang niet altijd als zodanig wordt herkend. Voor een adequate behandeling is dat juist wel belangrijk om te weten.
Symptomen
Besmette vogels worden vaak minder actief, hebben minder zin in eten en krijgen snotterige, waterige ogen. De bacterie komt met poep, snot en oogvocht mee naar buiten. De ingedroogde poep en snot kunnen als fijne stofdeeltjes door de lucht gaan zweven en die kun je inademen, net als ander fijnstof. Besmetting loopt dus via je longen. Het duurt daarna een tot vier weken voordat je na besmetting ziek wordt. Een onbehandelde vogel kan enkele maanden besmettelijk blijven.
Longontsteking
Mensen krijgen in de regel last van klachten als rillingen, koorts, hoesten, kortademigheid en zware hoofdpijnen. De verschijnselen lijken wat dat betreft op griep, en het verloopt vaak mild. Alleen wordt psittacose niet door een virus veroorzaakt, zoals griep, maar door een bacterie met de naam Chlamydia psittaci. En de ziekte kan zich ontwikkelen tot een longontsteking.
Een infectie met een bacterie is in de regel te behandelen met een antibioticum. Maar niet alle antibiotica werken tegen deze C. psittaci., waardoor de gekozen behandeling niet altijd aanslaat. Daarom is het belangrijk dat snel bekend wordt met welke bacterie een patiënt is of kan zijn besmet.
“Voor een gezonde vogel hoor je van de verkoper geen medicijnen mee te krijgen”
Meldingsplichtige ziekte
Omdat de ziekte ernstig kan verlopen bij vogels en mensen, en mensen dus ziek kunnen worden van vogels, geldt voor psittacose een meldingsplicht. Dat betekent dat als de ziekte bij mens of dier geconstateerd wordt, een arts dit verplicht moet melden bij GGD (in geval van een mensen) en de dierenarts bij de NVWA. Dit om te voorkomen dat meer mensen en dieren ziek worden.
Kippen
Aan recente uitbraken in Nederland zijn alleen een uitbraak onder bezoekers van een vogelshow in Weurt in 2007 en een in 2012 onder medewerkers van een vogelopvang in Rotterdam bekend. De afgelopen tien jaar is de bacterie echter ook op diverse kippenbedrijven in de wereld gerapporteerd, waaronder in België en Frankrijk. De ziekte is daarmee ook een potentiële bedreiging voor mensen die in de pluimveesector werken.
Onderzoek naar Psittacose
Om inzicht te krijgen in de verspreiding van de ziekte bij mens en dier en de overdracht van dier op mens, is ruim twee jaar geleden Plat4m-2Bt-psittacose gestart. Het platform bundelt gegevens over het voorkomen van de ziekte bij mens en dier bij elkaar. “We hopen zo de bronnen van de ziekte makkelijker te kunnen gaan achterhalen en de ziekte beter te kunnen gaan bestrijden”, zegt Hendrik-Jan Roest van WBVR. In het project werken daarom partijen uit de gezondheidszorg voor mens en dier samen. Het onderzoek staat onder leiding van Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) en RIVM, ZonMW financiert het onderzoek.
Daarnaast voert WBVR in opdracht van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) testen uit om te zien of vogels inderdaad de bacterie C. psittaci bij zich dragen. Hiervoor zijn monsters van de cloaca (opening waar poep, vocht en het ei uit komt) of ontlasting nodig.
Wat kun je zelf doen
Huisartsen zien weinig patiënten met infectieziekten op hun spreekuur. Dus krijg je griepachtige klachten buiten het griepseizoen en heb je een vogel? Meldt dit dan bij de huisarts, ook als je niet zeker weet of je vogel ziek is geweest.
Heb twee dwergpapagaaien, waarvan één rond de linker vleugel zichzelf, zo’n drie maal tot bloedens toe, kaalpikt. Dit is ruw geschat zo’n half jaar aan de gang. Heb de plek drie keer met Dermiel spray behandeld, waarna de huid herstelde, maar de kale plek bleef. Van waterige ogen is geen sprake en de vogel blijft normaal actief. Mijn vrouw en ik (zeventigers) hebben geen last van griepverschijnselen. Tenzij U anders veronderstelt ga ik er vanuit dat er in mijn geval geen sprake is van psittacose.
Heb twee dwergpapegaaien waarvan een zich sinds plusminus een halfjaar rond de linker vleugel tot bloedens toe kaalpikt. Heb de plek drie maal met Dermiel spray behandeld, waarna de huid zich herstelde maar de kale plek herstelde niet. Volgens mij heeft de vogel geen last van waterige ogen. Mijn vrouw en ik (zeventigers) hebben geen last van griepverschijnselen. Tenzij u er anders over denkt ga ik ervan uit dat bij deze vogel geen sprake is van Psittacose.
De heer en mevrouw de Jong zijn gelukkig zelf niet ziek en hun dwergpapegaaien vertonen ook geen ziekteverschijnselen van psittacose!
Oktober 2019 positief getest op Papegaaienziekte. Vermoedelijk opgelopen op een boerderij waar Kerkuilen+kuikens , Pauwen en veel vogels in de paardenstal aanwezig waren .
Ik ben nog nooit zo ziek geweest. Ik ben een jaar verder maar nooit meer de oude geworden . ?
8 prednison kuren, 9 Antibiotica kuren 2 ziekenhuisopnameses wegens benauwdheid en pijn op de borst . Ik ben sinds Febr 2020 niet meer op de Boerderij geweest . Met aanhoudende klachten
is de diagnose Astma ?
COVID bloedtest was Negatief.
Okt 2020
Ik heb jaren geleden Psittacose gehad en ben er behoorlijk ziek van geweest. Was al een tijdje aan het kwakkelen met een ‘griepje’ en toen ik een week lang 39 graden koorts had, is de huisarts er aan te pas gekomen. Het was longontsteking en ik kreeg een abkuurtje. Na verteld te hebben dat ik werkzaam ben als dierenartsassistente heeft mijn huisarts mij meteen doorgestuurd voor bloedonderzoek en röntgenfoto. Het was dus psittacose, kreeg een flinke abkuur en het heeft zeker zo’n 6 weken geduurd voordat ik weer beter was.
Dank je wel voor je verhaal, Eline. Het benadruk hoe belangrijk het is om je huisarts te vertellen dat je contact heb (gehad) met dieren en vogels!
Beste,
Ik lees hier dat het fijnstof van vogels tot in de longen van mensen terecht komt. Dat betekend dat als je vaak in de buurt van vogels bent veel stof binnen krijgt. Wat gebeurt er met het ingeademde vette fijne vogelstof in de longen van de mens?
Ik lees hier over de behandeling van psittacosis. Zit nu bij de vogels op de 3e week vd behandeling. Nog 3 weken te gaan. Wat zou t resultaat moeten zijn van de antibiotica door het voer? Mijn geval is bekend bij jullie.