Tekenbeet melden helpt onderzoek
Tekenbeten kun je niet alleen oplopen in het bos. Ook in hoog gras of bijvoorbeeld in een stadspark of in je eigen achtertuin kunnen teken zitten.
Dat teken overal voorkomen weten Wageningse onderzoekers omdat ze samen met het RIVM al ruim tien jaar met behulp van het publiek gegevens verzamelen over waar en wanneer mensen door een teek worden gebeten. Sinds 2012 kan iedereen een tekenbeet melden via de website Tekenradar.nl in de lucht. “Citizen science wordt deze vorm van onderzoek genoemd waarbij het publiek wordt ingeschakeld om zicht te krijgen op problemen in de samenleving. Dankzij deze citizen science weten we nu ook dat mensen in één op de vijf gevallen een tekenbeet oplopen in stedelijk gebied”, vertelt initiatiefnemer en bioloog Arnold van Vliet van Wageningen University & Research.
Maar waarom zou je je zorgen maken over een tekenbeet? Je wordt toch ook wel eens door een mier gebeten?
Teken zijn kleine, achtpotige beestjes die lijken op minispinnetjes. Een teek heeft verschillende levensstadia: ei, larfje, nimf en volwassen teek (mannetje en vrouwtje). Met uitzondering van het mannetje zuigen teken bloed bij zoogdieren, vogels en reptielen.
Van Vliet: “Het probleem is dat deze teek een bacterie bij zich kan dragen waar mensen ziek van kunnen worden.” Dit is de Borrelia-bacterie. De teek wordt er zelf niet ziek van, maar pikt hem op bij een bloedmaaltijd en kan hem zo ook weer doorgeven. De teek is alleen de overbrenger (vector) van de bacterie. Dat principe ken je misschien van malaria, waar bepaalde muggensoorten vector zijn van de malariaparasiet.
“Ook in je achtertuin kun je een tekenbeet oplopen”
Ziekte van Lyme
Een besmetting met Borrelia kan de ziekte van Lyme veroorzaken. Dat kan leiden tot neurologische, gewrichts-, huid- of hartklachten. De ziekte van Lyme is te behandelen met antibiotica. Hoe eerder de ziekte wordt opgemerkt, hoe beter de behandeling zal aanslaan.
Niet alle teken zijn overigens geïnfecteerd met Borrelia. Van Vliet: “In stedelijk gebied draagt ongeveer 15 procent van de teken de bacterie bij zich. Elk jaar lopen hierdoor in stedelijk gebied vierduizend mensen Lyme op.”
Tekencheck
Het is daarom belangrijk dat je je huid controleert na bezoek aan een park, een wandeling door het bos of over een klompenpad, of na het werken in de tuin.
Uit Wagenings onderzoek naar of mensen een tekencheck doen blijkt echter dat veel mensen denken dat een tekencheck moeilijk is, net als het verwijderen van een gevonden teek. “Met als gevolg dat ze de tekencheck dan maar achterwege laten”, vertelt Van Vliet. Voor wie het lastig vindt om een tekencheck uit te voeren, is het bekijken van deze video aan te raden. Hoe de teek te verwijderen is te zien in deze video.
graag wil ik even een reactie kwijt. ik heb foto’s van een merel(moet ik opzoeken), vol met teken op zijn koppie, en 1 bij de hand van een koolmees die aan zijn kontje dikke teken heeft hangen. er wordt beweerd dat het door een grote muizenpopulatie komt. maar veel beesten, ik weet ook van egels en zo zullen er veel dieren zijn die ze ook opdoen!
Beste Gea,
Naast muizen spelen andere zoogdieren en vogels inderdaad ook een belangrijke rol. Muizen lijken echter wel een hele belangrijke bijdrage te leveren maar het is nog onderwerp van onderzoek. Als we de foto’s van de merel en koolmees kunnen ontvangen zodat we ze kunnen gebruiken in onze communicatie dan zou dat mooi zijn.
Graag wil ik even kwijt dat elders op het internet gemeld wordt dat teken ook dankbaar gebruik maken van reeën, en uit eigen ervaring kan ik zeggen dat honden, katten en paarden ook graag geziene gastheren zijn voor de teek.
Ik weet dat iedereen als de dood is voor Lyme, maar het staat allang vast dat teken meerdere ziektes over brengen. Dus om je nu af te vragen of het mogelijk is, het is allang bekend dat het zo is.
Jammer dat het hier zo beperkt wordt, het maakt dat je mensen een veiligheid schenkt die maar schijn is.
Ik ben van mening dat er heel erg veel teken zijn dit jaar. Andere jaren zien we telkens maar een paar teken op onze honden. Nu had een hond al 31 teken alleen onder haar halsband.
Dank voor de melding. De maandelijkse tekenvangst die we 10 jaar lang hebben gedaan is helaas al sinds zomer 2016 gestaakt dus we kunnen het niet verifieren.
Waar kan de teek laten testen die op mijn zoontje zijn heup zat?
Beste Leonie, Kijk voor een antwoord de tekst die staat bij de vraag “Veelgestelde vragen over thuistest na tekenbeet” op https://www.tekenradar.nl/veelgestelde-vragen . Vriendelijke groet, Arnold
Is het zo dat de ene mens eerder door teken gebeten wordt dan de andere? En zoja, is bekend hoe dat komt?
Ik vraag dit omdat ik veel in natuurgebieden werk met schapen. Alle anderen die hetzelfde werk doen hebben vaak teken, ik nooit. Ik heb nog nooit een teek gehad (dat ik weet).
Ik word trouwens ook nooit door muggen gestoken!
Jammer dat ik nooit antwoord op m’n vraag gekregen heb. Je zou denken dat je daar mss iets mee kunt als je achterhaalt waarom iemand nooit tekenbeten heeft.
Beste Bert, sorry dat ik niet eerder gereageerd heb. Ik heb nu achterhaald hoe ik in dit platform kon reageren… We weten dat er verschillen zijn tussen mensen wat betreft gevoeligheid voor tekenbeten en muggenbeten. We hebben echter niet de mogelijkheid om daar onderzoek naar te doen. Dat zou vragen om een ingewikkeld medisch onderzoek. In het kader van Tekenradar lopen wel diverse medische onderzoeken. Mijn collega’s daar zijn zich ook bewust van dit verschijnsel. Vriendelijke groet, Arnold van Vliet
ik heb begrepen dat ik de teek kan opsturen naar Wageningen om te laten testen op de bacterie. naar welk adres en lab van wageningen universiteit kan ik de teek sturen en hoe? p
Beste Mary,
Nee dat is niet mogelijk. Kijk voor informatie over the testen van teken naar de tekst die staat bij de vraag “Veelgestelde vragen over thuistest na tekenbeet” op https://www.tekenradar.nl/veelgestelde-vragen . Vriendelijke groet, Arnold
Sinds dit jaar heeft mijn kat kleine witte en grijze teken gehad van minder dan een milimeter groot. Ik had zelf vandaag een witte teek. Is dat type bekend?
Ik heb de teek van vandaag tussen plakband geplakt en bewaard om te kunnen opsturen. Heeft het teken onderzoek hier iets aan? Of is dit type teek al bekend?
Ik heb een foto van een hommel met een teek (van’t weekend gefotografeerd). Heeft u hier belang bij?
Gisteravond lichte pijn op mijn hoofd en voelde een korstje. Partner vond een jonge teek. Na verwijdering begon een vervelend gevoel daar toe te nemen. Vannacht werd het erger, kon mijn hoofd niet goed bewegen omdat dat direct aan mijn hoofdhuid trok en pijn veroorzaakte. Bijna niet geslapen.
Is dit een bekend fenomeen?
Ik ben op zich bekend met teken, heb er elk jaar wel een of twee en dit heeft nooit tot directe pijnklachten geleid.
Kan dit een indicatie voor besmetting zijn? De schedel is zo`n rare plek en ik vind nergens informatie over differentiatie per plek op je lijf.
Kunt u hier iets over zeggen?
Bij voorbaat dank.
Ik raad u aan de bloedtest te doen. Ik heb ook ziekte van lijm gehad .. voor twee jaar zonder symptomen en toen kwam alles er bovenop.
Ik heb teek gevonden in het kippenhok. En zelfs bij een dood merel achter in mijn tuin. k heb een foto van een dode merel met een teek op zijn kop.
Mijn man had vorige week al een teek op zijn onderarm. Is dat niet vroeg ?