Kabinetsreactie op WRR-advies over voedselbeleid
Door Hans Dagevos
De kabinetsreactie op het WRR-advies naar een voedselbeleid heeft een jaar op zich laten wachten. Opvallend aan de reactie van de rijksoverheid is dat deze een soortgelijk karakter heeft als het WRR-advies: het gaat om een mooie uiteenzetting van actuele issues in het voedseldomein die op zichzelf weinig nieuws bevat maar daarmee niet achterhaald is. Zoals het WRR-advies vooral vraagstukken aansnijdt die bekend zijn, zo bestaat de kabinetsreactie voor een groot deel ook uit een opsomming van zaken die lopen op ingeslagen beleidspaden (allianties, Green Deals, faciliteren en toejuichen van keteninitiatieven, voorlichting via Voedingscentrum, e.d.).
Aanpassingen in het voedselsysteem nodig
Het advies en de reactie stemmen eveneens met elkaar overeen in de conclusies dat er aanpassingen in het voedselsysteem nodig zijn en dat een integrale benadering van voedsel nodig is waarin gezond, duurzaam en veilig centraal staan. Dit vereist ook interdepartementale samenspraak en –samenwerking, constateert de WRR. Het kabinet zegt in zijn reactie hierin mee te gaan met de opmerking dat het voedselvraagstukken in gezamenlijkheid wil oppakken. Hoe dit precies georganiseerd gaat worden en of het voorbije jaar al concrete afspraken tussen ministeries zijn gemaakt, blijft in het ongewisse. De kabinetsreactie is geen vlijmscherpe voedselagenda geworden waar strakke (tijds)lijnen worden uitgezet en overduidelijke stappen gezet op weg naar die aanpassingen en dat integrale voedselbeleid voorbij de business as usual.
Verandering en verduurzaming voedselsysteem
Dat was ook nauwelijks te verwachten. De overheid bevindt zich in de positie dat ze voor verandering en verduurzaming van het voedselsysteem afhankelijk is van de medewerking van ketenpartijen en actoren in voedselland – inclusief consumenten. De beleving en beweging voor meer radicale aanpassingen van het voedselsysteem zijn zeker aanwezig. Het kabinet kiest in zijn reactie niet eenduidig voor deze krachten in het voedseldomein en het maatschappelijke veld.
Eten van meer groenten en fruit
De voorzichtigheid van de kabinetsreactie blijkt bijvoorbeeld uit het taboe dat blijft bestaan als het om https://weblog.wur.eu/how-to-cite-sources-in-an-argumentative-essay/. Daar waar de WRR, op basis van wetenschappelijke bewijslast, zijn zorgen uitspreekt over de schadelijke effecten hiervan voor mens, milieu en dier, en adviseert hier beleidsaandacht aan te besteden, laat het kabinet dit alles voor rekening van de WRR.
De kabinetsreactie van 30 oktober 2015 roept door het angstvallig vermijden van elke suggestie in de richting van reductie in de productie en consumptie van vlees of zuivel de essay on cell phones in hindi in herinnering. Sharon Dijksma verschilt in dit opzicht niets van Gerda Verburg. En terwijl Verburg toentertijd plantaardig voedsel evenmin als oplossing zag, is de huidige zienswijze een andere. Het eten van meer groenten en fruit krijgt alle sympathie en steun. Daar waar het om méér gaat, geeft het kabinet thuis; daar waar het om minder gaat, volgt de distantie.
Alternatieve eiwitbronnen
Beperking komt dus niet voor in het beleidswoordenboek, maar nieuwe eiwitten wel. Het kabinet geeft aan zich in te willen zetten voor de ontwikkeling van alternatieve eiwitbronnen, zoals peulvruchten, wieren, algen, insecten en kweekvlees, voor de toepassing van nieuwe eiwitten in producten, en voor aanpassingen van het consumptiepatroon. Nieuwe eiwitten krijgen de zegen van dit kabinet als serieus te nemen alternatief. Dit is winst.
Voedselbeleid: Beter is voor mens, milieu en dier
In het najaar 2016 belooft het kabinet een evaluatiemoment. Over een jaar zullen we zien welke stappen onder leiding van Martijn van Dam, als de zonet aangestelde eerstverantwoordelijke op het voedseldossier, zijn gezet naar een voedselbeleid dat daadwerkelijk inzet op voedselproductie en –consumptie die beter is voor mens, milieu en dier. Als we dan de balans opmaken en deze positief uitvalt, dan heeft het WRR-voedselrapport van vorig jaar meer weerklank gevonden dan menig onderzoek in het voorbije decennium waar ook wordt opgeroepen bakens te verzetten. Ik zou er de WRR bijzonder dankbaar voor zijn.
Graag hoor ik uw reactie.