Op gewicht blijven is één van de belangrijkste dingen die je kunt doen om gezond oud te worden en om minder risico te hebben op verschillende ziektes. ‘Doe dat alleen niet met het nieuwste crashdieet’, zegt Ellen Kampman, hoogleraar bij Wageningen University & Research.
Eén op de twee Nederlanders boven de achttien is te zwaar en loopt daardoor een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, diabetes of bepaalde vormen van kanker. Het lijkt dan ook veelbelovend met een dieet in zes weken tijd vijf kilo af te vallen. Alleen heeft even een dieet volgen op de lange termijn vaak geen zin. Kampman: ‘Een dieet houdt weer op en daarmee kan er ook terugval zijn. Toch ligt de sleutel wel bij minder eten en drinken.’
Minder verleiding
Want we overeten ons, zegt Kampman: ‘Het is ook lastig. Overal waar je loopt wordt eten aangeboden. Op het tankstation, op het perron, bij de kassa. Je hoeft er geen moeite voor te doen. Die verleiding zou wat mij betreft minder moeten zijn. Want veel mensen kiezen automatisch voor de ongezonde optie. En die ongezonde opties, zoals hamburgers en frisdrank, vullen niet, maar bevatten wel ontzettend veel calorieën.’
Daarom begint het met bewustzijn: waar zitten veel calorieën in en wat zijn ongezonde producten? ‘Daar hoef je geen hip dieetboek voor te lezen. De effecten van veel van die diëten zijn bovendien wetenschappelijk niet altijd goed onderbouwd. Dat vasten de kans op kanker verkleint, is bijvoorbeeld vooralsnog alleen aangetoond in muizenstudies.’
Weten wat werkt
Gelukkig weten we vanuit de wetenschap wat wel werkt, zegt Kampman. ‘En dat is simpel. Een voedingspatroon waarbinnen je vezelrijke en vaker plantaardige producten eet, minder frisdrank en alcohol drinkt (een gemiddeld glas Gin-tonic bevat zo’n 175 calorieën en is ook ongezond), plus door rood vlees wat vaker te laten staan. Als je met dat ‘simpele’ dieet onder een BMI van 25 blijft, ben je echt ontzettend goed bezig.’
Door je te vullen met goede voeding, val je ook minder snel voor de ongezonde opties. ‘Voedingsvezels zijn hierbij de crux. Die zitten in volkoren brood en volkoren pasta, zilvervliesrijst en in groenten en fruit. Als je bijvoorbeeld een volkoren boterham met pindakaas eet, ben je snel verzadigd. Dan val je niet 1-2-3 voor iets anders.’
Door stap voor stap je gedrag te veranderen, gaan de kilo’s er mogelijk wel langzamer af dan met een (crash)dieet. ‘Maar zo verander je wel je levensstijl en dan zit je echt goed. Veel welvaartsziektes kunnen voorkomen worden door gezond te eten. Vijftig procent van darmkanker kan ermee vermeden worden. Minder en gezond eten maakt echt verschil.’