Hammertime

Dag 4

Vandaag is het de vierde dag van de expeditie. We zijn goed op dreef met het verzamelen van gegevens over de Saba Bank. Het ruige weer, de hoge golven, stroming, regen en af en toe harde wind weerhouden ons er tot nu toe niet van om het duikend onderzoek uit te voeren.

Een diverse visgemeenschap

De eerste dagen hebben we gegevens verzameld aan de noord- en oostzijde van de Saba Bank. Vandaag gaan we verder naar de zuidkant. Tijdens de duiken hebben we al veel verschillende rifsystemen gezien: hele complexe riffen met harde koralen, platte riffen gedomineerd door zachte koralen en sponzen, en zandvlaktes. Het is verbazingwekkend om te zien hoe divers de verschillende plekken en visgemeenschappen op de Saba Bank zijn.

Door gegevens te verzamelen over de visgemeenschappen krijgen we een indruk van de gezondheid van het rif voor vissen. Met de drie teams zwemmen we drie verschillende transecten, waarbij we proberen alle individuen te tellen, allemaal gecategoriseerd naar soort en lengte. Meestal tellen we zo’n 50-80 verschillende soorten.

Een haaienparadijs

Elke duik is anders en elke duik brengt ons nieuwe verrassingen. De eerste paar dagen werden we omringd door horse-eye jacks, black jacks, yellow jacks, barracudas en veel relatief kleine rifvissen. Het mooie van duiken op zoveel verschillende locaties op de Saba Bank is dat we behoorlijk vaak verrast worden door grote vissen, zoals haaien. Tot nu toe hebben we bij zeven van de negen duiken haaien gezien: Caribische rifhaaien, verpleegsterhaaien en zijdehaaien (silky sharks).

Invasieve koraalduivels

Na het uitvoeren van de vissurvey, ga ik op zoek naar koraalduivels, een wijdverspreide invasieve soort in de Cariben. Samen met Wageningen Marine Research gaan we kijken naar de genetische verwantschap van koraalduivels van verschillende locaties. Ook kijken we naar de maaginhoud en verzamelen we monsters van het weefsel voor stabiele isotopen om iets over het dieet van deze vis te weten te komen. Het vinden van koraalduivels vormt tot nu toe een behoorlijke uitdaging: we vinden ze vooral dieper dan 25 meter.

Een grote verrassing

Vandaag (woensdag 21 november 2018) eindigde de dag met een ware uitsmijter. We zwommen vol zin in onze laatste duik van de dag door de sterke stroming richting het anker. Toen we eenmaal bij de bodem waren hielden we onze adem in: op een paar meter van ons zwom een grote hamerhaai voorbij. Met de adem ingehouden aanschouwden we dit fraaie exemplaar, waarna we de stilte verbraken met een vreugdekreet. Het was mijn eerste grote hamerhaai op de Saba Bank! En last but not least verscheen bij de opstijging middenin de bubbelwolk van de tweede groep die aan het afdalen was, een anderhalf meter lange zijdehaai.

Yarari reservaat

Het doet me goed om elke duik weer haaien te zien. Dat betekent dat alle tijd die we steken in haaienonderzoek en bescherming steken de moeite waard is. Sinds 2015 vormen de Saba Bank en Saba onderdeel van Yarari, het zeezoogdieren- en haaienreservaat Yarai. Het is het eerste reservaat in Nederland waarbinnen alle soorten binnen de territoriale wateren van Saba, Bonaire en St. Eustatius beschermd zijn.

Na een lange dag op zee zitten we op het achterdek en kijken we samen naar de zonsondergang. Weer een succesvolle dag voor de wetenschap. Op zee slapen vormt een hele uitdaging met deze golven en wind. Je wordt weliswaar in slaap gewiegd, maar je moet uitkijken dat je niet uit je bed valt. als wetenschap coördinator van de Saba Bank Management Unit ben ik na deze geweldige dagen op zee boven en onder water heel blij en trots om te zien hoe mooi en vol het leven op de Saba Bank is. Ik kijk uit naar de volgende dagen en alle mooie ervaringen die ze ons zullen brengen. Wie weet wat dit grote atol nog voor ons in petto heeft.

Leadfoto: School horse-eye jacks (foto: Oscar Bos)