Anne van den Berg, een jonge vrouw van 30, vertelt me een indrukwekkend verhaal. Dat gaat vooral over balans zoeken tussen ‘ambitie’ en ‘stil staan bij jezelf’. Die balans is ze een tijdje kwijt geweest. ‘Ik kon niet meer slapen’, zo vertelt ze.
Anne van den Berg
Ik ben niet goed genoeg
‘Mijn hele leven had ik het gevoel dat ik niet goed genoeg was. Ik ben veel jaren bezig geweest met telkens ‘een schepje er bovenop’ te doen.
Ik zat op het mbo. Maar ik wou vervolgens naar het hbo. Daarna ben ik begonnen aan een master op de universiteit. Nu ben ik bijna klaar met mijn studie.
Jarenlang had ik het gevoel dat ik MOEST presteren. Ik voelde dat mijn omgeving dat van me vroeg. Er moest altijd zoveel op tijd ‘af’ zijn. Ik voelde me voortdurend ‘op achterstand’ staan.
En op een dag werd dat teveel. Ik lag ’s nachts te draaien in mijn bed. Niet meer slapen was een eerste signaal’.
Niet meer slapen was een signaal
‘Ik kon met niet meer concentreren. Mijn werk kreeg ik niet af. Ik kon niet meer slapen. ’s Nachts werd ik wakker met de gedachte: ‘Ik wil helemaal niet meer werken’. Ik werd met hartkloppingen wakker. Soms was ik echt in paniek.
Een stukje van mij ontkende dat er iets aan de hand was. Maar ik realiseerde me best wel dat er iets niet klopte.
Feitelijk wist ik wel wat me mankeerde. In mijn hart wist ik : ik heb een burn-out’.
Van een afstandje
‘Inmiddels gaat het veel beter met me. Ik kan beter afstand nemen en naar mezelf kijken. Ik zie nu drie dingen die de oorzaak waren van mijn burn-out:
- In het takenpakket van mijn werk had ik taken die ik ‘moest’ doen en taken die ik leuk vond om te doen. Voor ik aan de taken die ik leuk vond om te doen te beginnen, moest ik eerst de taken die ik moest doen, afmaken. Die stroom aan taken stopte nooit, ik kreeg het nooit af. Ik ging steeds harder werken, maar kreeg niet meer gedaan. Ik voelde dat er steeds hogere eisen aan me gesteld werden. Maar tegelijkertijd kon ik er niet aan voldoen.
- De relaties om mij heen liepen daardoor ook soms stroef. Ik had nog maar weinig sociaal leven en ook met mijn vriend liep het moeizaam.
- Als kind heb ik altijd gevoeld dat ik niet goed genoeg presteerde. Je uiterste best doen was de norm. En wat je als kind leert, neem je de rest van je leven mee. Ik had daar last van.
En dat allemaal samen was op een bepaald moment te veel. Een burn-out komt niet alleen door studiedruk. Het is de combinatie van dingen die maakt dat er iets in je knakt. Nu, van een afstandje, zie ik dat veel beter.
Moet ik echt altijd presteren? Moet ik er echt altijd een schepje bovenop doen? Is het echt ‘hoe hoger hoe beter’?
Reflecteren
‘Nu zie ik wel dat carrière echt niet zo belangrijk is. Je moet er je geestelijke gezondheid niet voor op het spel zetten. Dat is het allemaal niet waard. Zodra ik stress voel, stop ik. Ik neem rust. Ik kom tot mezelf. Voor mij is het belangrijk om zo nu en dan stil te staan bij mezelf. Om de tijd te nemen om te reflecteren. Tegelijkertijd is dat ook heel moeilijk. Toen ik een burn-out had lukte me dat helemaal niet. Nu gaat dat een stuk beter.’
Beter kiezen
‘Gelukkig heb ik inmiddels geleerd dat het voor mij heel belangrijk is om keuzes te maken. Ik moet er af en toe voor kiezen om iets maar eens iets NIET te doen. En dat vind ik lastig.
In mijn hart wil ik nog steeds presteren. Maar ik moet leren ook af en toe ‘grijs’ te zijn’. Ik hoef niet altijd de beste te zijn. En juist nu ik dat snap, ben ik meer mezelf en kan ik op die toppen presteren.’
Meer weten?
Op de facebookgroep ‘ouders en studie‘ staan een paar interessante artikelen over stress en burn-out. Er staat onder andere een link naar een artikelenreeks over dit onderwerp die in de Volkskrant verschenen is.