Ongeveer 10 procent van de agrarische exportproducten uit Nederland gaat naar het VK. Met de naderende brexit in het vizier, is er veel onzekerheid. Verliest Nederland de Britse markt? De export van varkensvlees daalt al. Wageningse economen onderzoeken de mogelijke gevolgen van de brexit, zodat de overheid en de agrosector daar beter op in kunnen spelen. Wat zijn de gevolgen van de brexit in jouw ogen?
“De EU en het VK stevenen af op een no-deal-brexit oftewel een harde brexit. Er zijn nog steeds geen afspraken over de toekomstige handelsrelaties en -voorwaarden. Terwijl 29 maart, de datum van uittreding, rap dichterbij komt. Dat kan gevolgen hebben voor de Nederlandse land- en tuinbouwsector, die 10 procent van zijn producten naar het VK exporteert”, vertelt Siemen van Berkum, onderzoeker bij Wageningen Economic Research. Samen met zijn collega’s analyseert hij de mogelijke effecten van de brexit op de landbouw en visserij, en informeert hij bedrijven en beleidsmakers.
Grensprocedures
Van oudsher voert Engeland, die zelf een minder ontwikkelde agrosector heeft, veel landbouwproducten in. Binnen de EU gaat dat heel soepel. Bedrijven die met elkaar handelen kunnen veel regelen op de bedrijven zelf, legt Van Berkum uit. “Maar straks moeten producten aan de grens worden ingeklaard. Het is nog maar de vraag of alles op tijd rond is, alle formulieren, de wijze waarop procedures en keuringen worden georganiseerd. Zeker voor vlees en levend vee zijn er uitgebreide controles en certificering nodig, vanwege de voedselveiligheid. En versproducten zoals groente en bloemen zijn gevoelig voor tijdsverlies.”
“ De zorgen bij Nederlandse bedrijven draaien er vooral om of het aan de Britse kant wel goed geregeld is in het geval van een no-deal-brexit. Daar hebben we weinig zicht op.”
Siemen van Berkum, onderzoeker Internationaal Beleid bij Wageningen Economic Research
Deel deze quote:
Hoge importtarieven
Als het tot een harde brexit komt, gaan de handelsvoorwaarden gelden die de EU met alle derde landen heeft, volgens de afspraken van de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Voor vlees- en zuivelproducten liggen de importtarieven tussen de 40 en 50 procent. Deze tarieven zal het VK ook heffen op de invoer uit Nederland. “Landen mogen elkaar een voorkeurstarief in rekening brengen, bijvoorbeeld 0, 10 of 20 procent, maar dat moet je wel eerst overeenkomen”, zegt Van Berkum.
Een no-deal-brexit betekent dus dat de Nederlandse producten in het VK fors duurder worden. Als de Britse consument ze daardoor minder of niet meer zal kopen, zullen Nederlandse exporteurs op zoek gaan naar landen waar ze hun producten beter kwijt kunnen.
Welke invloed denk je dat de brexit op de Nederlandse economie zal hebben?
Onderschat probleem
Hoe groot zijn de gevolgen van de brexit nu echt? “De vlees- en zuivelexport kan wat teruglopen, maar het algemene beeld is niet zo dramatisch”, relativeert Van Berkum. “Lastig is vooral de onzekerheid die ontstaat doordat de Britse regering blijft antwoorden dat ze ervan uitgaat dat er een deal komt. Daarmee onderschatten ze de omvang van de problemen die kunnen ontstaan.” Aan de Nederlandse kant zijn de voorbereidingen goed op schema, schat Van Berkum in. “De zorgen bij Nederlandse bedrijven draaien er vooral om of het aan de Britse kant wel goed geregeld is. Daar hebben we weinig zicht op.”
Minder varkensvlees
Het afgelopen jaar laat een terugloop zien in de export van varkensvlees naar het VK. Dat kan meerdere oorzaken hebben. Van Berkum: “Mogelijk houden afnemers al rekening met problemen bij de brexit. Maar de Britse economie loopt ook niet denderend en varkensvlees is vrij duur voor de Britse consument. We zien dan ook dat de consumptie van varkensvlees enigszins terugloopt.”
Visserij
Degenen die nog het meest te vrezen hebben van de brexit zijn de Nederlandse vissers. Nu doen ze nog 40 procent van hun vangsten in Britse wateren. Maar bij een no-deal-brexit of ongunstige afspraken raken ze die visgronden mogelijk kwijt. Ook is het nog steeds onduidelijk hoe de visquota straks verdeeld worden.
Concurrerend
Met zijn collega’s heeft Van Berkum in 2016 en 2017 de verschillende brexit-scenario’s al uitgediept. “Wageningen Economic Research vormt het kenniscentrum van de agrosector. We voeden de overheid en de land- en tuinbouwsector met kennis en informatie, zodat de bedrijven goed kunnen inspelen op veranderende omstandigheden en vernieuwend en concurrerend kunnen blijven”, verklaart Van Berkum. Na de datum van uittreding, 29 maart, kan hij analyseren wat de effecten van de brexit zijn en hoe bedrijven uit de agrosector daar het beste mee om kunnen gaan.
