Het is lastig om gezonder en duurzamer te eten. Nu met de coronacrisis kopen consumenten meer groente, fruit en biologisch of lokaal voedsel. Wat zijn hun beweegredenen en beklijft deze gedragsverandering op de lange termijn? En eten thuiswerkers vaker tussendoor? Wageningse consumentenwetenschappers onderzoeken deze vragen met de app FoodProfiler. Ook jij kunt met deze app meer inzicht krijgen in je voedingspatroon door af en toe in te vullen wat je zojuist hebt gegeten. Zo draag je bij aan kennis over nieuw eetgedrag. Doe je mee?
“Hoewel eetgedrag ontzettend moeilijk te veranderen is, zien we dat het tijdens de coronacrisis vanzelf gebeurt. Daarom onderzoeken we wat de beweegredenen daarachter zijn en of dit blijvend is.”
Jos van den Puttelaar, consumentenwetenschapper
Deel deze quote:
Consumenten kopen sinds de corona-uitbraak anders in. In de eerste paniek ontstond er een run op wc-papier en houdbaar voedsel zoals blikken bonen, maar ook op groente en fruit. Nu de rust is teruggekeerd houden mensen er nog steeds andere aankooppatronen op na en kopen nog steeds meer groente en fruit. Ook slaan ze meer biologische en in. “Wij willen graag weten wat daarachter zit”, zegt Jos van den Puttelaar van Wageningen Economic Research.
Tijdens de coronacrisis kopen consumenten meer groente en fruit.
Tijdens een digitale koffiepauze bespraken zijn collega’s en hij de veranderingen in het aankoopgedrag. Consumenten kopen meer groente en fruit, maar wil dat ook zeggen dat ze echt meer groente en fruit eten? En kopen mensen bijvoorbeeld meer producten bij lokale ondernemers en bij de boer omdat er zoveel dicht is, omdat ze het als een uitje zien of omdat ze de lokale bedrijven willen steunen?
Gedragsverandering
“Over het algemeen eten mensen niet gezond genoeg en het blijkt ontzettend moeilijk om eetgedrag te veranderen. Nu zien we echter dat het vanzelf verandert. Daarom willen we graag onderzoeken wat de beweegredenen achter deze gedragsverandering zijn en of dit blijvend is”, legt Van den Puttelaar uit. Met de app FoodProfiler hoopt de consumentenwetenschapper antwoorden op deze vragen over het veranderende eetgedrag te vinden. Al sinds 2016 proberen de onderzoekers meer inzicht te krijgen in de voedingspatronen van mensen met deze app, die iedereen gratis kan downloaden. De app richt zich vooral op gezondheid en duurzaamheid. Inmiddels zijn er extra vragen toegevoegd vanwege de coronacrisis. Zo is Van den Puttelaar benieuwd of mensen die in de coronaperiode thuis werken vaker tussendoor iets eten op een dag en wat ze dan eten.
Download de FoodProfiler app
Schets van het voedingspatroon
FoodProfiler vraagt de gebruiker, verspreid over enkele weken, op willekeurige momenten wat ze in de laatste twee uur gegeten hebben. Soms komt er een aanvullende vraag, bijvoorbeeld of je dat at omdat het gezond, duurzaam of gemakkelijk was. Na enkele weken krijgt de gebruiker een schets van zijn of haar voedingspatroon. Is iemand bijvoorbeeld milieubewust, prijsbewust of een genieter? Het profiel onthult ook of je gedrag en zelfbeeld overeenstemmen: eet je echt zo gezond als je zelf denkt?
“Het is een vrij algemene schets, gekoppeld aan wat iemands eetpatroon zegt over hun gezonde en duurzame keuzes. Zo leggen we de bewuste motieven naast de meer onbewuste eetpatronen. Wanneer een gebruiker zegt het belangrijk te vinden om klimaatverandering tegen te gaan maar bijvoorbeeld veel vlees en zuivel nuttigt, dan geeft het voedingsprofiel dat aan”, vertelt Van den Puttelaar.
Leuk en makkelijk
Veel voedingsonderzoeken, zoals het vijfjaarlijkse onderzoek Wat eet Nederland? van het RIVM, werken op een andere manier door bijvoorbeeld te vragen naar de consumptie van de afgelopen 24 uur, of een gemiddelde te schatten. Het nadeel daarvan is dat mensen zich vaak al niet meer precies herinneren wat ze allemaal gegeten hebben. Van den Puttelaar: “Wij wilden mensen geen lange vragenlijst voorschotelen, maar een leuke en makkelijke app. Je kunt aangeven als het even niet uitkomt of de vraag negeren. En je kunt ook aangeven als je niks gegeten en gedronken hebt, maar dat komt overdag bijzonder weinig voor. We zijn meer gaan ‘grazen’ door de dag heen. Dat gaan we ook onderzoeken.”
Meest gegeten kleur paprika
Om een breder beeld te krijgen is de app er in het Nederlands, Engels en Duits. Dat levert inzichten op in overeenkomsten en verschillen met de ons omringende landen, die ook interessant zijn voor de Nederlandse markt. Want sectoren en bedrijven zijn ook geïnteresseerd in consumentenkeuzes en eetgedrag. De FoodProfiler app is niet alleen bedoeld voor belangstellende consumenten, maar wordt ook ingezet bij onderzoeken met proefpersonen, bijvoorbeeld voor het GroentenFruit Huis.
Met de FoodProfiler app kunnen onderzoekers meten welke kleur paprika de gebruikers het meest eten.
“Zo hebben we onder meer onderzocht welke kleur paprika mensen het meest eten (het antwoord: rood). Ook bekijken we wat met wat wordt gegeten, zoals blauwe bessen met yoghurt en wanneer. We willen niet alleen weten wanneer mensen die blauwe bessen eten, maar vooral wanneer er ruimte is voor meer gezonde producten”, aldus Van den Puttelaar. Verder zijn er ook verschillen tussen mensen. Zo houden mensen die belang hechten aan gezondheid er een ander eetpatroon op na en zijn er verschillen in leeftijdsgroepen en tussen man en vrouw.
Ontwikkeling epidemie
In de toekomst wil Van den Puttelaar de app uitbreiden met informatie over de milieubelasting van voedselproducten, zoals het watergebruik van een appel of de CO2-emissie van een vegaburger. Daardoor kan iemand nog beter bepalen hoe duurzaam zijn of haar eetgedrag is. Verder werkt hij samen met de Wageningse onderzoeksafdeling Humane Voeding en Gezondheid en het bedrijfsleven aan een app de calorie-inname en andere voedingswaardes nauwkeuriger in kan schatten.
De eerste resultaten van het onderzoek naar de verandering in eetgedrag door corona verwacht Van den Puttelaar in het najaar. Daarna loopt de studie door. “We willen gegevens verzamelen over de lange termijn. Die kunnen we dan onder meer naast de ontwikkeling van de corona-epidemie leggen, bijvoorbeeld als er verschillende golven komen.”
