Hoe blijven mijn groente, fruit en snijbloemen na de oogst zo lekker vers? Het is iets waar je als consument eigenlijk nooit bij stilstaat. Maar voor die sappige appels die je het hele jaar door kunt kopen of bloemen die lang mooi blijven in de vaas, is veel Wagenings onderzoek nodig geweest.
Of een product lang vers blijft en dus goed houdbaar is, of bij verkoop mooi rijp is, hangt van verschillende factoren af: het gewas, het tijdstip van oogst en de manier van bewaren en vervoer. Alles wat er van oogst tot verkoop gebeurt, heeft invloed op de kwaliteit.
Minder verspilling
Lang vers blijven is niet alleen goed voor de kwaliteit van wat je in de winkel koopt. Het helpt ook voorkomen dat iets vroegtijdig moet worden weggegooid. Aan bruikbaar voedsel gaat er nu jaarlijks alleen al in Nederland voor enkele miljarden euro’s de kliko in of eindigt het niet op ons bord – waar het voor is geproduceerd – maar verwerkt tot iets anders. Deze voedselverspilling vind je overal: bij de oogst, tijdens opslag en transport, in supermarkten en horeca, en thuis.
Om ondernemers nog beter te kunnen helpen bij het verbeteren van de houdbaarheid van versproducten, opende Wageningen University & Research (WUR) op 6 oktober een compleet vernieuwde onderzoeksfaciliteit met onder meer klimaatkamers en ruimtes voor onderzoek naar verpakkingen. Ook de nieuwste robotica en computergestuurde technieken voor visuele beoordeling van producten zijn er te vinden.
Lees verder onder de video
“In ons vernieuwde onderzoeksfaciliteit brengen we verschillende expertises zoals naoogsttechnologie, robotica, bewaren, houdbaarheid, logistiek en verpakken samen onder een dak”
Matthijs Montsma van Wageningen Food & Biobased Research
Share this quote:
Minstens zo belangrijk als de faciliteiten is bundeling van expertise. Kennis over fysiologie – processen in levend materiaal, wat groente, fruit en bloemen toch zijn – en kenmerken van kwaliteit en houdbaarheid zijn net zo belangrijk als het kunnen ontwikkelen van computermodellen. Wageningen heeft al die expertise in huis. Daarmee zijn methodes te ontwikkelen die snel, nauwkeurig en altijd op dezelfde manier kwaliteit en houdbaarheid meten en voorspellen, via sensoren of geautomatiseerd met robots. Dat kan bovendien zonder de groente, fruit of bloemen te beschadigen.
Wanneer is avocado rijp?
Neem een avocado die hier ready-to-eat in de winkel ligt. Avocado’s rijpen niet af aan de boom. De Zuid-Amerikaanse vrucht wordt dus altijd hard geplukt en komt dan een paar weken later met de boot gekoeld naar Nederland. Voor hij naar de winkel kan moet hij hier nog op kamertemperatuur afrijpen.
Avocado’s zijn echter eigenzinnige vruchten, vertelt de Wageningse onderzoeker Eelke Westra. “Iedere avocado rijpt anders af. Bij de ene duurt het lang voordat hij rijp is, de andere is heel snel rijp.” Wageningen ontwikkelde daarom methodes om avocado’s te beoordelen en te kunnen voorspellen wanneer hij rijp en smaakvol is. Bijvoorbeeld door een maat te ontwikkelen voor de hardheid van een avocado. Ook voor ander tropisch fruit, zoals mango en banaan, doet WUR dit soort onderzoek.
Bloemen
Bij bloemen is temperatuur een belangrijk factor. Voor chrysanten blijkt het bijvoorbeeld het beste om ze direct na oogst op koelkasttemperatuur (5 graden Celsius) te gaan bewaren. Op die temperatuur moeten ze dan ook de hele tijd blijven, totdat ze in de winkel staan. Phalaenopsis (orchidee) daarentegen heeft het graag iets warmer. Telers, handelaars en transporteurs moeten daar hun bedrijf op inrichten voor een zo goed mogelijk product.
Verpakkingen
Ook het verpakken van verse voedingsmiddelen met de juiste beschermende verpakking kan bederf verminderen en producten tot wel drie keer langer houdbaar maken. Je moet namelijk weten dat veel verse producten blijven ‘ademen’ na de oogst: ze nemen zuurstof op en geven kooldioxide, water en warmte af. In dat proces wordt zetmeel omgezet tot suikers en die suikers veranderen in energie. Met een verpakking die is afgestemd op deze ademhaling – bijvoorbeeld met piepkleine gaatjes erin – kan het product langer vers blijven. Vers vlees, vis, kazen en gekookte producten ademen niet. Zij blijven juist langer vers in de verpakking met een specifieke luchtsamenstelling. Het Klokhuis maakte een aflevering over diverse slimme verpakkingen.
Welk product zou jij thuis graag langer goed willen houden?
Mobiele onderzoeksfaciliteit
Wageningen heeft ook een uniek mobiele onderzoeksfaciliteit ontwikkeld voor dit type onderzoek. Deze Cool-container is in augustus gepresenteerd. Van buiten ziet hij eruit als een zeecontainer. Van binnen is het een hightech onderzoeksruimte, compleet met klimaatkamers en moderne meet- en regelapparatuur. Zo is overal ter wereld onderzoek naar kwaliteit en bewaring van versproducten mogelijk. Vooral voor bedrijven en overheden in opkomende landen is dit een uitkomst. Als producten langer houdbaar zijn, kan de voedselverspilling verminderen en verbeteren de exportkansen.
