Ons land staat voor grote uitdagingen zoals natuurverlies, verstedelijking,droge zomers en wateroverlast door klimaatverandering. Daarom bekeken Wageningse onderzoekers welke rol de natuur kan spelen bij duurzame energie, stedenbouw, landbouw en hoogwaterveiligheid. Zij maakten een kaart van Nederland in 2120, zodat we ons beter kunnen voorbereiden op de toekomst. Hoe denk jij dat Nederland er over honderd jaar uitziet?
“Geen doembeeld maar een groen beeld, was ons motto voor de inrichting van Nederland in 2120”, vertelt ecoloog Martin Baptist. Samen met Tim van Hattum, programmaleider klimaat, en Wageningse collega-onderzoekers uit uiteenlopende vakgebieden boog hij zich over het toekomstige Nederland. Hoe ziet ons land er over een eeuw uit, als we kiezen voor een land waarin de voedsel- en energievoorziening en waterveiligheid duurzaam geregeld zijn? Waarin er genoeg woningen zijn, en er tegelijkertijd ruimte is voor landbouw en natuur?
Is de kaart van Nederland voor 2120 idealistisch te noemen? “We hebben niet gekozen voor een wild visionair beeld waarbij we bijvoorbeeld half Nederland prijsgeven aan zee en op terpen wonen. Dat is over honderd jaar niet nodig. Onze visie is vrij behoudend; we willen Nederland blijven beschermen tegen de zeespiegelstijging met dijken en dammen, versterkte duinen en extra vooroevers. De historische steden willen we echt niet opgeven”, antwoordt Baptist.
De steden worden groener in 2120 dan ze zijn in 2020.
Bestaande steden zullen wel groener worden. ’s Zomers ontstaan er hitte-eilanden in steden. “Het is al heel hard nodig om voor bomen, schaduw en groen te zorgen.” Groen kan bovendien meer water opvangen uit de hevigere regenval. Om iedereen te kunnen huisvesten komen er daarnaast woonlandschappen op de hoge zandgronden bij de Veluwe en in Brabant. Volgens Baptist zullen natuur en bebouwing in samenhang ontwikkeld worden en met elkaar verweven zijn. “Er komt meer groen naar de steden en ook komen er steden naar het groen.”
Landbouw en natuur
Als het aan de onderzoekers ligt, concentreert de landbouw zich op de meest vruchtbare gronden in Noord-Nederland, Zeeland en op de Flevopolder. De landbouw wordt circulair en extensief, en meer natuur-inclusief. In de kustgebieden waar het grondwater niet meer zoet is maar zilt, verbouwen boeren gewassen die daartegen bestand zijn, zoals bepaalde aardappel- en groentesoorten en voedzame soorten zeewier en algen.
“De ruimtelijke inrichting van Nederland gaat helemaal veranderen. Daar kunnen we een mooie wending aan geven. Met de kaart van Nederland in 2120 gaan we uit van natuur-inclusieve oplossingen. Behoud het goede en creëer het mooie, daar geloven we in.”
Martin Baptist, ecoloog bij Wageningen Marine Research
“We vergeten soms dat Nederland voor het grootste deel uit water bestaat”, zegt Baptist. Naast de Noordzee gaat het om de Waddenzee, het IJsselmeer, de Delta en de rivieren. Deze grote wateren zijn belangrijk voor onder meer de voedselvoorziening en de omschakeling naar duurzame energie. Duurzame energie kan worden opgewekt in windmolenparken in met name de Noordzee en op drijvende eilanden met zonnecellen. “Het IJsselmeer gaan we inrichten als berging voor een hoge rivierafvoer, omdat we dat water niet direct kunnen spuien op zee wanneer de zeespiegel 1,5 meter is gestegen”, vervolgt Baptist. “Het IJsselmeer wordt voorzien van een extra oever. Tussen de extra oever en het vasteland komt een vast waterpeil ten behoeve van de scheepvaart. In het middendeel komt dan een dynamisch peil waarmee je een piekafvoer kan opvangen.”
Het beeld van de Noordzee in 2020 en zoals het eruit kan zien in 2120.
Centrale regie nodig
De kaart voor 2120 is bedacht door een grote groep Wageningse onderzoekers. “Landbouwkundigen, ecologen, sociale wetenschappers, economen, mensen met verstand van hoogwaterveiligheid en veranderingen in rivieren. In Wageningen hebben we alle expertise in huis”, aldus Baptist. De onderzoekers gaan nu in gesprek over hun ideeën met overheden, waterschappen en natuurorganisaties.
De overheid werkt nog aan de Nationale Omgevingsvisie, het Deltaprogramma, de Nationale Adaptatiestrategie en een nieuwe nationale natuurvisie. De kaart voor 2120 kan hierop worden afgestemd. Dat vraagt wel om regie, onderstreept Baptist. “De afgelopen decennia is de verantwoordelijkheid voor ruimtelijke ordening juist meer en meer bij de provincies en gemeenten gelegd. Daardoor versnippert het beleid teveel. Ruimtelijke inrichting moet weer centraal worden gestuurd door de rijksoverheid, vanuit een overkoepelende visie.”
Creëer het mooie
Er is een internationaal groeiende maatschappelijke beweging die vraagt om oplossingen voor klimaatverandering en –adaptatie en om de bescherming van bedreigde dier- en plantensoorten, aldus Baptist. “De ruimtelijke inrichting van Nederland gaat op termijn hoe dan ook helemaal veranderen. Daar kunnen we een mooie wending aan geven. Met de kaart van Nederland in 2120 gaan we uit van natuur-inclusieve oplossingen. Behoud het goede en creëer het mooie, daar geloven we in. Deze kant moeten we op.”
Martin Baptist · Ecoloog bij Wageningen Marine Research
Nadat hij in Wageningen afstudeerde als ecoloog, is Martin Baptist gepromoveerd op rivieren en hoogwaterveiligheid aan de TU Delft. “Ik bestudeer de koppeling tussen waterbouwkundige ingrepen en ecosystemen. Bijvoorbeeld bij de aanleg van duinen en kwelders en andere projecten die we aanduiden als ‘Building with Nature’, zoals de zandmotor voor de kust bij Kijkduin. Ik zet me in voor nature-based solutions, waarbij we de natuur inzetten voor onze doelen en tegelijkertijd de natuur ondersteunen of in ieder geval zo min mogelijk schade toebrengen.”
Het is een mooi onderzoek en biedt aangename vergezichten; toch is het tegelijk tragisch want maatschappelijk bezien heel eenzijdig gedacht… de wezenlijke problemen van de (mondiale) maatschappelijke en sociaaleconomische verhoudingen worden niet aangepakt, en dus feitelijk vergroot… Bovendien wordt de zee verder vervuild en ingezet als een goedkoop industrieterrein… Dat vindt de zee vast niet leuk.
Beste Jan, dankjewel voor je reactie. In ons perspectief voor 2120 schetsen we een natuurinclusieve maatschappij waarin natuur, duurzaamheid en biodiversiteit zwaar worden meegewogen in ruimtelijke ontwikkelingen. En een verdere vervuiling van de zee is zeker niet de bedoeling. We streven juist naar een ruimtelijke zonering waarin strikt beschermde natuurgebieden zijn opgenomen.
Dit streven is prima. Feitelijk weten we dat al langere tijd, die natuurinclusieve maatschappij.
Maar zo lang de euro regeert, de banken de landbouwers en veehouders hogere investeringen opdringen én de politiek met een korte termijn visie regeert, zie ik nog weinig veranderen.
Thuis gaan we al langere tijd zeer bewust om met natuur en duurzaamheid. Maar binnen de kennissenkring zijn er weinigen die ook zo denken. Sterker nog, tegenspreken of wegkijken als het over dit onderwerp gaat.
Bert van den Beucken, inderdaad spelen bij veel politici Landelijk, Provinciaal en Gemeentelijk, eigen belangen van positiebehoud en geld vaak een belangrijke rol! Het is tijd dat deze mensen ook het grotere belang van ons allemaal een visie voor een lang termijn ontwikkelen en meer luisteren naar Wetenschap- pers als van WAGENINGEN UR, die het belang van de natuur inclusief de mens de hoogste prioriteit geven ! De uitvoering van deze opbouwende 100-jarige visie moet NU echt groots beginnen!?
Beste meneer Baptist
Bij het lezen van uw plannen moest ik denken aan John Liu en de Ecosystem Restoration Camps. Het lijkt me zeer onwaarschijnlijk dat u hem en zijn projecten niet kent. Maar mocht dat tóch zo zijn, dan is het wellicht interessant voor u om zijn werk te bekijken.
Het verhaal hierboven is prettig om te lezen. Zonder dat het onrealistisch is, worden de mogelijkheden geschetst (en de doembeelden gemeden). Mijn complimenten.
Dank voor de complimenten en de verwijzing naar John Liu en de Ecosystem Restoration Camps. Het is belangrijk dat deze initiatieven meer bekendheid en navolging krijgen.
Geweldige bijdrage van de WUR in deze sombere tijd, dank! Dit biedt perspectief voor onze kleinkinderen en hun kinderen, oh zo nodig met de onontkoombare dreiging van klimaatverwoesting. Er ligt hier een eeuw aan boeiend werk te wachten; begin met een symposium voor het bouwen van draagvlak voor de brede sectorvisies van dit rapport.
Veel, bijna alles, hangt ook af van het gedrag in de rest van de wereld; dat vergt kansrijk “zendingswerk” omdat overal gesnakt wordt naar positieve perspectieven.
Drie opmerkingen in de marge: 1) waarom ligt Schiphol dan niet reeds lang in de Noordzee?
2) Waarom blijven jullie zeggen dat onze schone energie wel van zon en wind kan komen? In een zeeklimaat bij 52 graden noorderbreedte is dat aantoonbaar uitgesloten. Wij hebben tenminste nog tien GW aan additioneel elektrisch vermogen nodig dat zou kunnen worden geleverd door een dozijn thorium kerncentrales.
3) Wij moeten nu ophouden met het verbranden van bomen en zo lang dat nodig is gas gebruiken om de CO2 emissie te beperken.De NL huichelarij in het ‘klimaatakkoord’ van ‘duurzame biomassa’ vernielt onze geloofwaardigheid.
Dank voor uw positieve reactie. Uw opmerkingen waren geen vragen, maar desalniettemin, in antwoord op uw opmerkingen:
1. We hebben over de locatie van Schiphol geen advies willen geven.
2. We denken dat er in zonne-energie veel potentieel zit. Onze huidige zonnepanelen zijn nog lang niet zo efficient als de natuur met fotosynthese doet.
3. We hopen dat Nederland een geloofwaardig gidsland kan worden voor duurzame natuur-inclusieve oplossingen.
Prima aanzet van WUR voor een genuanceerde en niet op doemdenkbeelden gebaseerde visie op de ruimtelijke ontwikkeling van ons land.
Enige opmerkingen:
1. Ook het vruchtbare Zuidwest-Nederland is prima geschikt voor landbouw, net als Flevoland.
2. Gemist wordt aandacht voor behoud van intergetijdegebied. Alleen verbreding van duinenkust is onvoldoende om verlies van Waddenzee een Ooster- en Westerschelde te compenseren in oppervlakte en in kwaliteit.
3. Onze zoetwaterhuishouding is gebaseerd op blind en ondoordacht gebruik. Ander beleid zoals de Permanent Oostelijke Aanvoer ( ook wel Aorta) geeft de mogelijkheid het Haringvliet geheel te openen waardoor opbouw van intergetijdegebied weer kan gaan plaatsvinden.
4. Moeten onze buurlanden niet ook meedoen? Onze vlakke kust loopt van Calais tot Noord-Denemarken!
Dank voor je positieve commentaar en in antwoord op je opmerkingen:
1. Inderdaad, ook de zeekleigronden van zuid-west Nederland en Flevoland zijn heel geschikt voor akkerbouw.
2. In ons perspectief houden we wel degelijk rekening met getijdegebieden. Omdat de westelijke Waddenzee zal gaan verdrinken bij 1,5 m zeespiegelstijging zetten we in op het actief behouden van belangrijke locaties zoals Griend en Balgzand. De oostelijke Waddenzee kan zelf meegroeien maar daarvoor zijn zandsuppleties op de kust nodig. Indien bij 1,5 m zeespiegelstijging de stormvloedkering permanent dicht moet, pleiten we voor een getijdeverbinding bij Bath, aan de achterzijde van de Ooster- en Westerschelde. Tot slot gaan we ook voor een uitbreiding van Haringvliet en Biesbosch.
3. Over de Permanent Oostelijke Aanvoer schreef Ties Rijcken een mooie blog met inbreng van drie mensen van WUR op https://www.linkedin.com/pulse/het-haringvliet-en-de-permanent-oostelijke-aanvoer-ties-rijcken/
4. Een betere wereld begint bij jezelf; we hopen dat we onze buurlanden inspireren.
beste onderzoekers,
allereerst grote waardering voor dit onderzoek.
een opmerking en enkele vragen:
infrastructuur en industrie vind ik niet in het rapport,
dus (spoor-)wegen en andere, mogelijk nieuwe vormen; luchthavens en scheepshavens en de huidige industrieterreinen lijken te zijn verdwenen.
zie ik iets over het hoofd?
of zijn deze elementen in 2120 verdwenen?
wat komt in dat geval daarvoor in de plaats om de bevolking in beweging te houden, de mondjes te voeden en van andere levensbehoeften te voorzien?
Dank voor uw waardering. In onze kaart hebben we bijvoorbeeld de haven van Rotterdam en ook alle snelwegen en hoofdwegen gewoon ingetekend. Op de schaal van de ruimtelijke ordening van Nederland verwachten we dat de huidige ligging van de infrastructuur over 100 jaar wordt benut voor nieuwe vormen van mobiliteit. Zo zullen we ook nieuwe industrieën gaan vinden in de huidige havens en industriegebieden. Welke vormen dit zijn is niet de expertise van WUR.
Zeer positief project, hopelijk ook iets voor de buurlanden. Een minpuntje is de inzet van windenergie aan de kust en op zee, dit gaat niet samen met behoud van natuur, en zowel voor leven boven als onder water is deze technologie funest. Ik meende dit ook in een ander onderzoek van de WUR gelezen te hebben. Waarom wordt hier toch nog aan vastgehouden?
In ons perspectief voor 2120 nemen we ook ontwikkelingen mee die al in gang zijn gezet zoals de grootschalige uitrol van windenergie op de Noordzee dat de komende decennia gaat plaatsvinden. In ons perspectief verbinden we dit aan natuurherstel in de vorm van oestervelden. Daarnaast kiezen we voor strikt beschermde natuurgebieden op zee waarin zeenatuur herstelt.
Oestervelden zullen het verlies aan alles wat vliegt of zwemt waarschijnlijk niet kunnen compenseren, maar dat is misschien het verlies aan biodiversiteit waarmee men moet leven. Is toch te hopen, dat er over 100 jaar mildere technologieen voor het genereren van energie bestaan.
Een eenvoudige vraag. Na kort scannen vind ik wel de term “landbouw” maar niet de term “veeteelt”. Volgens de Partij voor de Dieren is het de veeteelt die een grote bijdrage levert aan de ecologische problemen. Dat is door Marianne Thieme verwoord in haar vervolg op An Incovenient Truth van Al Gore. Ook Netflix-documentaires als Cowspiracy en What the Health bevestigen dat beeld. Wat zijn uw voorstellen ten aanzien van veeteelt?
Wordt nu al rekening gehouden met een Europese ecoroute voor dieren van de Oostvaardersplassen? Er komt een treinverbinding Lelystad-Leeuwarden dan kan er al een begin gemaakt worden door meteen een ecoduct te bouwen naast die spoorbrug over het Keteldiep
We hebben nu een kaart gemaakt op landelijk niveau. Een volgende stap is om regionale invullingen te maken voor natuurinclusieve ruimtelijke inrichting. Meekoppelen met infrastructurele projecten is daarbij een zeer goed idee!
Ik vraag me af of jullie ook hebben nagedacht over wat de hogere temperatuurgemiddelden gaan betekenen voor de landbouw, of we ook andere gewassen gaan verbouwen?
We hebben al veel zonlicht (noordelijke breedtegraad), in principe voldoende zoet water (IJsselmeer en een neerslagoverschot) en naar verwachting maakt de temperatuurstijging ons land nog gunstiger voor hoogwaardige (voedsel)gewassen zoals groenten en fruit.
Kassengebieden zijn op beide kaarten groen getekend.
Dat is misleidend.
Deze kassen ontsieren Nederland, nemen veel ruimte in beslag en veroorzaken milieuschade (o.a. lichtvervuiling).
Op normale topografische kaarten zijn kassen roze gekleurd.
We hebben ons inderdaad niet gehouden aan de kleurafspraken van topografische kaarten. En in ons perspectief voor 2120 gaan we voor een glastuinbouw die energiezuiniger en schoner is geworden.
In grote en kleinere steden en dorpen zou gestimuleerd moeten worden om zoo resistent mogelijke oude fruitrassen te planten. Dit stimuleert mensen om gezond fruit te eten ,dat niet persee uit b.v. Spanje gehaald moet worden.
Wij hebben o.a. de malus ballerina die eenvoudig als vervanger van ,minder nuttige coniferen kan dienen.
Deze in onze hoogstam gaard met oude fruitrassen. 0.5 ha een en al frisheid.
Dank u en uw collega’s voor de interessante visie vanuit uw disciplines.
Nu maar hopen dat andere disciplines aansluiten en vanuit hun gezichtspunt deze basis verder completeren zodat er eindelijk eens een basisconcept ontstaat waar we naar toe willen en het hoofd kunnen bieden aan alle bedreigingen die op ons afkomen.
Als dan de politieke partijen het basisconcept adapteren en vanuit hun partijvisie dit tot een plan van aanpak laten komen valt er uiteindelijk voor de Nederlander nog eens iets te kiezen bij de komende verkiezingen. Beter dan al die vage partijpolitieke zaken waar niets van overblijft bij de coalitie onderhandelingen.
Hoe kan ik de verder ontwikkeling van deze visie blijven volgen?
Succes met de verdere ontwikkeling van uw visie,
vriendelijke groet,
De politiek wordt korte termijn denken verweten, maar wat is nu 100 jaar op een fundamentele klimaat verandering. Helaas wantrouw ik het 1,5, – 2 C Celsius scenario. Ik geloof niet dat alle 184 ondertekenaars van het Parijse akkoord op tijd hun zaakjes op orde hebben. Hoeveel meer stijgt dan het CO2 gehalte en dat krijg je niet meer naar beneden, de temperatuur stijgt dan na 2120 gewoon door. Als maar 10% van het landijs smelt dan is er al 7m zeespiegel stijging wellicht iets later dan 2120. Ben ik nu een pessimist?
Een nationale aanpak in plaats van een lokale of regionale lijkt me noodzakelijk. Jammer dat in Den Haag nu niet de grootste lichten schijnen, biomassa,? subsidies voor zonne- en windenergie op land?, stikstofaanpak sinds 1970?, woningbouwplanning? Laten we hopen dat de rede daar neerdaalt. Ik ben blij geen kleinkinderen te hebben.
WUR berekende dat grond in Nederland 20 keer duurder is dan in Frankrijk, 50 keer duurder dan in Roemenië en 100 keer duurder dan in Oekraïne…Bevolking krimp in Zuid Limburg is ideaal voor milieu en natuur ….dus stop immigratie en stimuleer emigratie zoals na WOII … dan is woningbouw en niet meer nodig
Behoud het goede en creëer het mooie laten we daar onmiddellijk mee beginnen! Nu het kabinet nog meenemen op deze reis!
Het is een mooi onderzoek en biedt aangename vergezichten; toch is het tegelijk tragisch want maatschappelijk bezien heel eenzijdig gedacht… de wezenlijke problemen van de (mondiale) maatschappelijke en sociaaleconomische verhoudingen worden niet aangepakt, en dus feitelijk vergroot… Bovendien wordt de zee verder vervuild en ingezet als een goedkoop industrieterrein… Dat vindt de zee vast niet leuk.
Beste Jan, dankjewel voor je reactie. In ons perspectief voor 2120 schetsen we een natuurinclusieve maatschappij waarin natuur, duurzaamheid en biodiversiteit zwaar worden meegewogen in ruimtelijke ontwikkelingen. En een verdere vervuiling van de zee is zeker niet de bedoeling. We streven juist naar een ruimtelijke zonering waarin strikt beschermde natuurgebieden zijn opgenomen.
Dit streven is prima. Feitelijk weten we dat al langere tijd, die natuurinclusieve maatschappij.
Maar zo lang de euro regeert, de banken de landbouwers en veehouders hogere investeringen opdringen én de politiek met een korte termijn visie regeert, zie ik nog weinig veranderen.
Thuis gaan we al langere tijd zeer bewust om met natuur en duurzaamheid. Maar binnen de kennissenkring zijn er weinigen die ook zo denken. Sterker nog, tegenspreken of wegkijken als het over dit onderwerp gaat.
Bert van den Beucken, inderdaad spelen bij veel politici Landelijk, Provinciaal en Gemeentelijk, eigen belangen van positiebehoud en geld vaak een belangrijke rol! Het is tijd dat deze mensen ook het grotere belang van ons allemaal een visie voor een lang termijn ontwikkelen en meer luisteren naar Wetenschap- pers als van WAGENINGEN UR, die het belang van de natuur inclusief de mens de hoogste prioriteit geven ! De uitvoering van deze opbouwende 100-jarige visie moet NU echt groots beginnen!?
Beste meneer Baptist
Bij het lezen van uw plannen moest ik denken aan John Liu en de Ecosystem Restoration Camps. Het lijkt me zeer onwaarschijnlijk dat u hem en zijn projecten niet kent. Maar mocht dat tóch zo zijn, dan is het wellicht interessant voor u om zijn werk te bekijken.
Het verhaal hierboven is prettig om te lezen. Zonder dat het onrealistisch is, worden de mogelijkheden geschetst (en de doembeelden gemeden). Mijn complimenten.
Dank voor de complimenten en de verwijzing naar John Liu en de Ecosystem Restoration Camps. Het is belangrijk dat deze initiatieven meer bekendheid en navolging krijgen.
Geweldige bijdrage van de WUR in deze sombere tijd, dank! Dit biedt perspectief voor onze kleinkinderen en hun kinderen, oh zo nodig met de onontkoombare dreiging van klimaatverwoesting. Er ligt hier een eeuw aan boeiend werk te wachten; begin met een symposium voor het bouwen van draagvlak voor de brede sectorvisies van dit rapport.
Veel, bijna alles, hangt ook af van het gedrag in de rest van de wereld; dat vergt kansrijk “zendingswerk” omdat overal gesnakt wordt naar positieve perspectieven.
Drie opmerkingen in de marge: 1) waarom ligt Schiphol dan niet reeds lang in de Noordzee?
2) Waarom blijven jullie zeggen dat onze schone energie wel van zon en wind kan komen? In een zeeklimaat bij 52 graden noorderbreedte is dat aantoonbaar uitgesloten. Wij hebben tenminste nog tien GW aan additioneel elektrisch vermogen nodig dat zou kunnen worden geleverd door een dozijn thorium kerncentrales.
3) Wij moeten nu ophouden met het verbranden van bomen en zo lang dat nodig is gas gebruiken om de CO2 emissie te beperken.De NL huichelarij in het ‘klimaatakkoord’ van ‘duurzame biomassa’ vernielt onze geloofwaardigheid.
Dank voor uw positieve reactie. Uw opmerkingen waren geen vragen, maar desalniettemin, in antwoord op uw opmerkingen:
1. We hebben over de locatie van Schiphol geen advies willen geven.
2. We denken dat er in zonne-energie veel potentieel zit. Onze huidige zonnepanelen zijn nog lang niet zo efficient als de natuur met fotosynthese doet.
3. We hopen dat Nederland een geloofwaardig gidsland kan worden voor duurzame natuur-inclusieve oplossingen.
Prima aanzet van WUR voor een genuanceerde en niet op doemdenkbeelden gebaseerde visie op de ruimtelijke ontwikkeling van ons land.
Enige opmerkingen:
1. Ook het vruchtbare Zuidwest-Nederland is prima geschikt voor landbouw, net als Flevoland.
2. Gemist wordt aandacht voor behoud van intergetijdegebied. Alleen verbreding van duinenkust is onvoldoende om verlies van Waddenzee een Ooster- en Westerschelde te compenseren in oppervlakte en in kwaliteit.
3. Onze zoetwaterhuishouding is gebaseerd op blind en ondoordacht gebruik. Ander beleid zoals de Permanent Oostelijke Aanvoer ( ook wel Aorta) geeft de mogelijkheid het Haringvliet geheel te openen waardoor opbouw van intergetijdegebied weer kan gaan plaatsvinden.
4. Moeten onze buurlanden niet ook meedoen? Onze vlakke kust loopt van Calais tot Noord-Denemarken!
Dank voor je positieve commentaar en in antwoord op je opmerkingen:
1. Inderdaad, ook de zeekleigronden van zuid-west Nederland en Flevoland zijn heel geschikt voor akkerbouw.
2. In ons perspectief houden we wel degelijk rekening met getijdegebieden. Omdat de westelijke Waddenzee zal gaan verdrinken bij 1,5 m zeespiegelstijging zetten we in op het actief behouden van belangrijke locaties zoals Griend en Balgzand. De oostelijke Waddenzee kan zelf meegroeien maar daarvoor zijn zandsuppleties op de kust nodig. Indien bij 1,5 m zeespiegelstijging de stormvloedkering permanent dicht moet, pleiten we voor een getijdeverbinding bij Bath, aan de achterzijde van de Ooster- en Westerschelde. Tot slot gaan we ook voor een uitbreiding van Haringvliet en Biesbosch.
3. Over de Permanent Oostelijke Aanvoer schreef Ties Rijcken een mooie blog met inbreng van drie mensen van WUR op https://www.linkedin.com/pulse/het-haringvliet-en-de-permanent-oostelijke-aanvoer-ties-rijcken/
4. Een betere wereld begint bij jezelf; we hopen dat we onze buurlanden inspireren.
beste onderzoekers,
allereerst grote waardering voor dit onderzoek.
een opmerking en enkele vragen:
infrastructuur en industrie vind ik niet in het rapport,
dus (spoor-)wegen en andere, mogelijk nieuwe vormen; luchthavens en scheepshavens en de huidige industrieterreinen lijken te zijn verdwenen.
zie ik iets over het hoofd?
of zijn deze elementen in 2120 verdwenen?
wat komt in dat geval daarvoor in de plaats om de bevolking in beweging te houden, de mondjes te voeden en van andere levensbehoeften te voorzien?
Dank voor uw waardering. In onze kaart hebben we bijvoorbeeld de haven van Rotterdam en ook alle snelwegen en hoofdwegen gewoon ingetekend. Op de schaal van de ruimtelijke ordening van Nederland verwachten we dat de huidige ligging van de infrastructuur over 100 jaar wordt benut voor nieuwe vormen van mobiliteit. Zo zullen we ook nieuwe industrieën gaan vinden in de huidige havens en industriegebieden. Welke vormen dit zijn is niet de expertise van WUR.
Kan ik die kaart van 2120 kopen?
De kaart is niet te koop maar wel in hoge resolutie .pdf bestand formaat A0 te downloaden van https://www.wur.nl/nl/show/Een-natuurlijker-toekomst-voor-Nederland-in-2120.htm
Het bijbehorende rapport is te downloaden van https://www.wur.nl/nl/show/Een-natuurlijkere-toekomst-voor-Nederland-in-2120.htm
Zeer positief project, hopelijk ook iets voor de buurlanden. Een minpuntje is de inzet van windenergie aan de kust en op zee, dit gaat niet samen met behoud van natuur, en zowel voor leven boven als onder water is deze technologie funest. Ik meende dit ook in een ander onderzoek van de WUR gelezen te hebben. Waarom wordt hier toch nog aan vastgehouden?
In ons perspectief voor 2120 nemen we ook ontwikkelingen mee die al in gang zijn gezet zoals de grootschalige uitrol van windenergie op de Noordzee dat de komende decennia gaat plaatsvinden. In ons perspectief verbinden we dit aan natuurherstel in de vorm van oestervelden. Daarnaast kiezen we voor strikt beschermde natuurgebieden op zee waarin zeenatuur herstelt.
Oestervelden zullen het verlies aan alles wat vliegt of zwemt waarschijnlijk niet kunnen compenseren, maar dat is misschien het verlies aan biodiversiteit waarmee men moet leven. Is toch te hopen, dat er over 100 jaar mildere technologieen voor het genereren van energie bestaan.
Een eenvoudige vraag. Na kort scannen vind ik wel de term “landbouw” maar niet de term “veeteelt”. Volgens de Partij voor de Dieren is het de veeteelt die een grote bijdrage levert aan de ecologische problemen. Dat is door Marianne Thieme verwoord in haar vervolg op An Incovenient Truth van Al Gore. Ook Netflix-documentaires als Cowspiracy en What the Health bevestigen dat beeld. Wat zijn uw voorstellen ten aanzien van veeteelt?
In ons bijbehorende achtergrondrapport dat is te downloaden van https://www.wur.nl/nl/show/Een-natuurlijkere-toekomst-voor-Nederland-in-2120.htm staat wat onze voorstellen zijn ten aanzien van de veehouderij.
Wordt nu al rekening gehouden met een Europese ecoroute voor dieren van de Oostvaardersplassen? Er komt een treinverbinding Lelystad-Leeuwarden dan kan er al een begin gemaakt worden door meteen een ecoduct te bouwen naast die spoorbrug over het Keteldiep
Beste Wietske,
We hebben nu een kaart gemaakt op landelijk niveau. Een volgende stap is om regionale invullingen te maken voor natuurinclusieve ruimtelijke inrichting. Meekoppelen met infrastructurele projecten is daarbij een zeer goed idee!
Ik vraag me af of jullie ook hebben nagedacht over wat de hogere temperatuurgemiddelden gaan betekenen voor de landbouw, of we ook andere gewassen gaan verbouwen?
We hebben al veel zonlicht (noordelijke breedtegraad), in principe voldoende zoet water (IJsselmeer en een neerslagoverschot) en naar verwachting maakt de temperatuurstijging ons land nog gunstiger voor hoogwaardige (voedsel)gewassen zoals groenten en fruit.
Kassengebieden zijn op beide kaarten groen getekend.
Dat is misleidend.
Deze kassen ontsieren Nederland, nemen veel ruimte in beslag en veroorzaken milieuschade (o.a. lichtvervuiling).
Op normale topografische kaarten zijn kassen roze gekleurd.
We hebben ons inderdaad niet gehouden aan de kleurafspraken van topografische kaarten. En in ons perspectief voor 2120 gaan we voor een glastuinbouw die energiezuiniger en schoner is geworden.
In grote en kleinere steden en dorpen zou gestimuleerd moeten worden om zoo resistent mogelijke oude fruitrassen te planten. Dit stimuleert mensen om gezond fruit te eten ,dat niet persee uit b.v. Spanje gehaald moet worden.
Wij hebben o.a. de malus ballerina die eenvoudig als vervanger van ,minder nuttige coniferen kan dienen.
Deze in onze hoogstam gaard met oude fruitrassen. 0.5 ha een en al frisheid.
Martin Babtist,
Dank u en uw collega’s voor de interessante visie vanuit uw disciplines.
Nu maar hopen dat andere disciplines aansluiten en vanuit hun gezichtspunt deze basis verder completeren zodat er eindelijk eens een basisconcept ontstaat waar we naar toe willen en het hoofd kunnen bieden aan alle bedreigingen die op ons afkomen.
Als dan de politieke partijen het basisconcept adapteren en vanuit hun partijvisie dit tot een plan van aanpak laten komen valt er uiteindelijk voor de Nederlander nog eens iets te kiezen bij de komende verkiezingen. Beter dan al die vage partijpolitieke zaken waar niets van overblijft bij de coalitie onderhandelingen.
Hoe kan ik de verder ontwikkeling van deze visie blijven volgen?
Succes met de verdere ontwikkeling van uw visie,
vriendelijke groet,
Er is een dossier aangemaakt waar recente informatie en resultaten uit het onderzoek over dit onderwerp gebundeld wordt. het is te vinden op: https://www.wur.nl/nl/Dossiers/dossier/Nederland-in-2120.htm
De politiek wordt korte termijn denken verweten, maar wat is nu 100 jaar op een fundamentele klimaat verandering. Helaas wantrouw ik het 1,5, – 2 C Celsius scenario. Ik geloof niet dat alle 184 ondertekenaars van het Parijse akkoord op tijd hun zaakjes op orde hebben. Hoeveel meer stijgt dan het CO2 gehalte en dat krijg je niet meer naar beneden, de temperatuur stijgt dan na 2120 gewoon door. Als maar 10% van het landijs smelt dan is er al 7m zeespiegel stijging wellicht iets later dan 2120. Ben ik nu een pessimist?
Een nationale aanpak in plaats van een lokale of regionale lijkt me noodzakelijk. Jammer dat in Den Haag nu niet de grootste lichten schijnen, biomassa,? subsidies voor zonne- en windenergie op land?, stikstofaanpak sinds 1970?, woningbouwplanning? Laten we hopen dat de rede daar neerdaalt. Ik ben blij geen kleinkinderen te hebben.
Zeer interessante studie. Graag ontvang ik het rapport als hard copy. Hoe kan ik het rapport bestellen?
WUR berekende dat grond in Nederland 20 keer duurder is dan in Frankrijk, 50 keer duurder dan in Roemenië en 100 keer duurder dan in Oekraïne…Bevolking krimp in Zuid Limburg is ideaal voor milieu en natuur ….dus stop immigratie en stimuleer emigratie zoals na WOII … dan is woningbouw en niet meer nodig