Door de mechanisering is werk in de landbouw eentoniger en zwaarder geworden. Steeds minder mensen zijn bereid om de slechte arbeidsomstandigheden voor lief te nemen. Wageningse onderzoekers ontwikkelen robots die 24/7 agrarische werkzaamheden kunnen uitvoeren zoals wieden, oogsten en verpakken. Dankzij camera’s en sensoren zijn de rijdende robotplateaus en robothanden nauwkeuriger dan mensen. Hoe denk jij over deze ontwikkeling?
Eieren rapen, tomaten verpakken, onkruid wieden, dierenwelzijn checken, fruit oogsten en plagen in een gewas opsporen. Allemaal werkzaamheden die in de niet al te verre toekomst door robots kunnen worden uitgevoerd. En dat is maar goed ook, vertelt Erik Pekkeriet, business development manager bij het programma Agro Food Robotics. Binnen dit programma werken Wageningse onderzoekers samen aan de ontwikkeling van robots in de agrarische sector en de voedselverwerking.
Monotone arbeid
Vooral door de toegenomen mechanisering en ICT, zijn de arbeidsomstandigheden in deze sectoren sterk verslechterd, zegt Pekkeriet. Vroeger was het werk gevarieerd en konden mensen nog eens een praatje met elkaar maken. Nu werken ze alleen of staan ze samen in lawaaiige ruimtes met oordoppen in en beschermende kleding aan. “Sociale interactie is nauwelijks mogelijk en mensen doen de hele dag hetzelfde. De menselijke arbeid is erg monotoon en kort-cyclisch”, legt Pekkeriet uit.
“ In de landbouw en voedingsindustrie is de inzet van robots heel kansrijk. Met robots kunnen we het tekort aan arbeidskrachten opvangen. Ook is het mogelijk om met robotisering een hogere productie te halen.”
Erik Pekkeriet, senior business development manager Agro Food Robotics bij WUR
Deel deze quote:
Hete of ijskoude ruimtes
Mensen zijn een soort machines geworden. Alleen de productiviteit telt. Softwareprogramma’s meten precies hoeveel een persoon oogst, verwerkt of verpakt. Veel bedrijven hangen zogenoemde groen-wit-rood-lijsten in de kantine. Pekkeriet: “Medewerkers in de groene balk presteren goed en krijgen een bonus, in de witte balk acceptabel en mensen die twee weken in de rode balk zitten, kunnen op zoek naar ander werk. Dat legt veel druk op werknemers.” Verder zijn de werkplekken allesbehalve comfortabel. “De temperatuur en luchtvochtigheid in kassen liggen hoog. En buiten in het veld staan medewerkers bijvoorbeeld de hele dag in de brandende zon. Verpakkingswerk gebeurt weer in ijskoude ruimtes, zodat de producten langer houdbaar blijven.”
Weglopende Polen
Al jaren zijn er bijna geen Nederlanders te vinden voor dit soort werk, vaak ook nog seizoensarbeid. Buitenlandse en vooral Poolse werknemers vullen het gat. Maar ook Polen, die bekend staan als harde werkers, zien er geen been meer in. Ongeveer een kwart van de Polen is het afgelopen jaar weggelopen en dat aantal gaat groeien, vertelt Pekkeriet. Overigens kampt niet alleen Nederland met een tekort aan geschikte werknemers. “Het is een wereldwijd probleem. In China en Japan bijvoorbeeld, trekken jongeren naar de stad voor banen in dienstverlening of de ICT. De arbeidspopulatie op het platteland is verouderd. Ook daar zien ze robotisering als een oplossing.”
Veldrobot of robothand
Onderzoekers van Agro Food Robotics aan het werk met een visscanner
In Wageningen zijn ongeveer zestig onderzoekers betrokken bij de ontwikkeling van robots die agrarische werkzaamheden kunnen uitvoeren zoals wieden, oogsten en verpakken. Dit zijn vaak net wat ingewikkeldere handelingen die robots nu nog niet goed kunnen uitvoeren. De onderzoekers werken aan de ontwikkeling van onder meer zelflerende systemen, spectrale cameratechnieken en robothanden. Het gebied waarin dit kan worden ingezet is breed, van teelt, fokkerij en veredeling tot precisielandbouw, productie en verpakking.
Grofweg zijn er twee soorten agrorobots, licht Pekkeriet toe. “De rijdende en vliegende veldrobots zijn voertuigen waar je spullen onder kunt hangen zoals schoffels en camera’s. Daarnaast heb je robotarmen en –handen, die gericht individuele producten oogsten, snoeien, wieden of verpakken.”
Beestjes bestrijden
Dankzij camera’s en sensoren werken de rijdende robotplateaus en robothanden nauwkeuriger en beter dan mensen. Ze kunnen allerlei aan tijd en plaats gebonden data verzamelen en zelfs ziektes en plagen opsporen. “Als er beestjes op een gewas zitten, kan het voor ons lastig zijn om te zien of het er drie dagen later meer of minder zijn. Een robot kan dat uitstekend, en die kan ook vaker controleren”, legt Pekkeriet uit. Bovendien kan de robot de plaag of ziekte lokaal bestrijden of behandelen, waardoor bijvoorbeeld minder bestrijdingsmiddelen worden gebruikt.
Zelfrijdende robot
Robots hebben daarnaast nog allerlei andere voordelen. Ze hebben geen last van extremere temperaturen. Omdat robotvoertuigen licht zijn, beschadigen ze de bodem van de akkers minder. De toepassingen lopen voor op de zelfrijdende auto. “Robotvoertuigen rijden niet in de openbare ruimte maar in een afgesloten weiland en gaan niet harder dan 5 kilometer per uur. Er rijden al grote veldrobots rond zonder toezicht, maar het commerciële gebruik is nog in het beginstadium”, zegt Pekkeriet.
Boerenrobot
“In de landbouw en voedingsindustrie is de inzet van robots heel kansrijk”, vervolgt Pekkeriet. Over tien tot twintig jaar doen ze al het vervelende werk, verwacht hij. “Aangezien een robot dag en nacht kan werken en meerdere jaren meegaat, zijn de robots straks ook geschikt en betaalbaar voor kleinere boeren. Met robots is het mogelijk een hogere productie te halen. En omdat ze 24/7 kunnen werken, is het niet erg als ze trager zijn dan mensen.”
