Dat teken overal voorkomen weten Wageningse onderzoekers omdat ze samen met het RIVM al ruim tien jaar met behulp van het publiek gegevens verzamelen over waar en wanneer mensen door een teek worden gebeten. Sinds 2012 kan iedereen een tekenbeet melden via de website Tekenradar.nl in de lucht. “Citizen science wordt deze vorm van onderzoek genoemd waarbij het publiek wordt ingeschakeld om zicht te krijgen op problemen in de samenleving. Dankzij deze citizen science weten we nu ook dat mensen in één op de vijf gevallen een tekenbeet oplopen in stedelijk gebied”, vertelt initiatiefnemer en bioloog Arnold van Vliet van Wageningen University & Research.
Maar waarom zou je je zorgen maken over een tekenbeet? Je wordt toch ook wel eens door een mier gebeten?
Van Vliet: “Het probleem is dat deze teek een bacterie bij zich kan dragen waar mensen ziek van kunnen worden.” Dit is de Borrelia-bacterie. De teek wordt er zelf niet ziek van, maar pikt hem op bij een bloedmaaltijd en kan hem zo ook weer doorgeven. De teek is alleen de overbrenger (vector) van de bacterie. Dat principe ken je misschien van malaria, waar bepaalde muggensoorten vector zijn van de malariaparasiet.
“Ook in je achtertuin kun je een tekenbeet oplopen”
Ziekte van Lyme
Een besmetting met Borrelia kan de ziekte van Lyme veroorzaken. Dat kan leiden tot neurologische, gewrichts-, huid- of hartklachten. De ziekte van Lyme is te behandelen met antibiotica. Hoe eerder de ziekte wordt opgemerkt, hoe beter de behandeling zal aanslaan.
Niet alle teken zijn overigens geïnfecteerd met Borrelia. Van Vliet: “In stedelijk gebied draagt ongeveer 15 procent van de teken de bacterie bij zich. Elk jaar lopen hierdoor in stedelijk gebied vierduizend mensen Lyme op.”
Tekencheck
Het is daarom belangrijk dat je je huid controleert na bezoek aan een park, een wandeling door het bos of over een klompenpad, of na het werken in de tuin.
Uit Wagenings onderzoek naar of mensen een tekencheck doen blijkt echter dat veel mensen denken dat een tekencheck moeilijk is, net als het verwijderen van een gevonden teek. “Met als gevolg dat ze de tekencheck dan maar achterwege laten”, vertelt Van Vliet. Voor wie het lastig vindt om een tekencheck uit te voeren, is het bekijken van deze video aan te raden. Hoe de teek te verwijderen is te zien in deze video.