Verantwoord innoveren
De voedselproductie is al decennia aan veranderingen onderhevig door de opkomst van nieuwe technieken, zoals robots, nanotechnologie, snelle veredeling en big data. Veel innovaties dragen bij aan gezonder eten, minder klimaatbelasting en voldoende voedsel voor de toekomst. Volgens Krijn Poppe, econoom bij Wageningen Economic Research, worden bij de ontwikkeling van technieken echter impliciet en expliciet keuzes gemaakt; robots kunnen mensen helpen, maar ook vervangen.
Wie bepaalt welke innovaties doorgang vinden?
Een blik op de recente geschiedenis laat zien dat niet alle nieuwe technieken zonder slag of stoot hun intrede doen. In de negentiende eeuw werd margarine aanvankelijk verketterd, en ook tegen de tractor bestond weerstand. Andere uitvindingen waren het inblikken en in potten verpakken van voedsel. Het heeft allemaal bijgedragen aan de betere houdbaarheid en verkrijgbaarheid van voedsel. Voedselproductie heeft technologie nodig om aan de maatschappelijke uitdagingen tegemoet te komen, nu en in de toekomst.
De ontwikkeling van de daarvoor benodigde kennis staat niet stil. Wetenschappers zijn erin geslaagd om snellere methodes van veredeling bij planten te ontwikkelen. Nieuwe rassen met betere eigenschappen kunnen zo sneller op de markt komen. Robots worden steeds geavanceerder. Nanotechnologen krijgen steeds meer grip op de allerkleinste materie. En met het gebruik van big data – het koppelen van data en daaruit nieuwe informatie filteren – groeit de beschikbaarheid van kennis over een bepaalde activiteit, locatie of persoon. De ontwikkelingen maken bijvoorbeeld precisielandbouw mogelijk voor een akkerbouwer, producten door de hele productieketen traceerbaar, en bijvoorbeeld biefstuk van plantaardige eiwitten.
“Bij het vormgeven van nieuwe technieken worden keuzes gemaakt. Het is belangrijk dat we als samenleving steeds achter die keuze staan.”
Wageningen University & Research ontwikkelt kennis die belangrijk is voor innovaties op het gebied van voedsel en de leefomgeving. Ook de sociale en maatschappelijke aspecten van innovaties krijgen daarbij aandacht. Wageningen is in dat verband onder meer betrokken bij het AgriFoodTech POm latform dat de maatschappelijke betrokkenheid en dialoog over ontwikkeling en toepassing van techniek in land- en tuinbouw en de hieraan gelieerde verwerkende industrie op gang wil brengen en wil verbreden. Via het ontwikkelen van sociale en technologische innovaties kan het platform bijdragen aan het verstevigen van de positie van Nederland.
Op 14 december 2016 brengt het AgriFoodTech Platform mensen bij elkaar om van gedachten te wisselen over drie vragen:
- Wat zijn de drie meest spraakmakende en kansrijke technologische ontwikkelingen die weerstand oproepen?
- Welke zorgen hebben consumenten en organisaties over deze technologische ontwikkelingen?
- Hoe kunnen we de interactie en discussie over deze onderwerpen tussen het beHodrijfsleven en de maatschappij het beste organiseren?
Goedemorgen,
Verantwoord innoveren is de kop van uw advertentie in De Volkskrant waarbij het woord Verantwoord mijn aandacht trok. Mijn inziens terecht roept u in de tekst van de advertentie vragen op die niet alleen door techneuten en/of economen beantwoord moeten worden.
Vooral de al dan niet heilzame werking van robotisering en van globalisering zijn van belang om standpunten over in te nemen. Menigeen meent dat daar onze toekomstige economische groei vandaan moet komen maar onderstaand artikel uit de Volkskrant van afgelopen donderdag geeft goed weer waarom er vraagtekens bij te zetten zijn. Want economische groei is niet synoniem met welvaart.
Het terughalen van het pellen van garnalen leidt waarschijnlijk voor de Nederlandse consument nauwelijks tot goedkopere garnalen(als dat al belangrijk is) en even waarschijnlijk ook nauwelijks tot werkgelegenheid in Lauwersoog. Om over het verlies aan arbeidsplaatsen in de transportsector maar niet te praten als straks de reis Nederland Marokko vice versa niet meer nodig is. Daarbij gevoegd het verlies aan vele handwerk arbeidsplaatsen voor lager opgeleiden in Marokko en de weegschaal slaat naar een bedenkelijke kant door.
Globalisering wordt “verkocht” als goed voor alle betrokkenen maar daar heb ik mijn twijfels over. Het mag allemaal wel een onsje minder. Misschien een punt voor discussie bij uw Agrifood/Tech Platform over Verantwoord innoveren aanstaande woensdag.