Geur en herinnering

Marina, een van de deelnemers, ruikt aan een wilde anjer. Het doet haar denken aan haar kindertijd, aan geiten hoeden, vroeg in de ochtend op pad met wat brood en dat opeten met de bloemen tussen het gras.

Herinneringen komen boven bijvoorbeeld door de geur van hars: aan het vroege voorjaar als de sneeuw smelt, de geur van natte grond: aan buiten de nacht doorbrengen, de geur van droog gras: aan met de familie samen hooien, mestgeur: aan een holster omdoen bij je paard en geiten hoeden.

Geuren maken herinneringen los. Proust schrijft daarover: in A la recherche du temps perdu, noemt hij smaak en geur de meest directe weg naar verborgen herinneringen. Terug in het ‘atelier’ hangen we alle aantekeningen en ervaringen over de plek van die dag op. Maya Petrovna vindt een verzamelnaam voor de geur-ervaringen: het ‘Karakol Parfume’.

De geur van een honingklaver doet Maya ook denken aan de handen van haar moeder. Haar moeder die brood bakt in de hete as, aan melk, aan de kindertijd. Bloemen doen haar ook aan Altaj vrouwen denken. Als de bloem jong is is ze als een meisje. Vol in bloei is ze als een volwassen vrouw. Altaj vrouwen zijn nederig en rustig, net als deze rode bloem, waar je heel dichtbij moet komen om de geur op te pikken. Maya zegt: ‘Alles wat de vrouwen doen is prachtig: hoe ze koken, melk op het vuur zetten, zelfs hoe ze onenigheid met hun echtgenoten bespreken, alles gracieus, zonder stemverheffing of grote gebaren. Hoe je geluk kunt uitdrukken als je geen emoties mag laten zien. Kijken naar stille schoonheid, paarden die grazen, kinderen die gebeden opzeggen, echtpaar met elkaar in gesprek op zachte toon’.