Vandaag praat ik met lector Mechatronica van hogeschool Saxion, Dirk Bekke. Meteen komen er een paar vragen bij me op. Wat is een lector? En die opleiding… Mechatronica? In de wereld van het hoger onderwijs gaan de ontwikkelingen razendsnel. In gesprek met Dirk Bekke hoor ik heel veel nieuwe dingen. Maar onderwijs draait toch, zoals al eeuwen, om hetzelfde: groeien in studie en werk. Aan Dirk vraag ik wat zijn functie nou precies inhoudt. En waarom onderzoek, ook op het hbo, belangrijk is.
Hbo en universiteit
Dirk werkt op een hogeschool. Om zijn verhaal goed te begrijpen nog even in het kort het verschil tussen hbo en universiteit.
Heb je een havo diploma , dan kun je naar een hogeschool. Heb je een vwo diploma, dan kun je ook naar een hogeschool. Je kunt ook naar de universiteit. Er zijn veel overeenkomsten tussen hogeschool en universiteit, maar ook verschillen. (meer weten)
Een hbo opleiding bestaat uit een bacheloropleiding van vier jaar. Dan krijg je theorie en ook praktijk. Na die vier jaar kun je gaan werken.
Een opleiding op de universiteit bestaat uit twee opleidingen. Je begint met een bacheloropleiding van drie jaar. Dit is een opleiding met vooral theorie. Na een bacheloropleiding op de universiteit heb je nog geen praktijkervaring en ben je niet klaar voor de arbeidsmarkt. Na een bacheloropleiding op de universiteit moet je een masteropleiding volgen. Die duurt één, twee of drie jaar, afhankelijk van het onderwerp. In het vakgebied van Dirk Bekke, de techniek, duurt zo’n masteropleiding twee jaar. Die masteropleiding staat ook open voor studenten die de bacheloropleiding van de hogeschool hebben afgerond.
Bij de tijd blijven
‘Kennis verandert heel snel’, zegt Dirk Bekke. ‘Dat is in elke sector het geval, maar zeker in de techniek. Mechatronica gaat over het toepassen van slimme techniek. Bijvoorbeeld: hoe zet je robots in bij operaties? En hoe zorg je ervoor dat robots iets heel precies op die plek neer kunnen leggen die jij wilt? Mechatronica gaat over de wereld van robots, slimme hulpmiddelen en innovatieve machines. Vernieuwing is de basis van mijn vak. Maar we willen natuurlijk wél graag dat onze studenten dingen leren die ze straks in hun werk goed kunnen gebruiken. Een hbo bacheloropleiding is echt gericht op de arbeidsmarkt. Die arbeidsmarkt verandert snel. Wij moeten als opleiding echt goed bij de tijd blijven’.
Wat heeft het werkveld nodig?
‘Het is voor onze studenten heel belangrijk dat we goed weten wat bedrijven, maar ook instellengen als ziekenhuizen, nodig hebben. Maar de kennis die deze organisaties nodig hebben verandert snel. Wat een student vandaag leert, is over een paar jaar verouderd. Studenten moeten dus leren hoe ze zelf hun kennis bijhouden.
Maar daar blijft het niet bij. Ze moeten ook onderzoeken hoe ze die nieuwe kennis nuttig in kunnen zetten op hun werkplek. Ze moeten onderzoeken wat wel en niet werkt. Komt er een nieuw apparaat op de markt, dan moeten studenten ontdekken hoe ze dit op hun werkplek kunnen gebruiken.
Studenten en werknemers moeten blijven leren. Groeien in studie en werk is in onze tijd essentieel. Zelf onderzoek doen en toepassen hoort daar bij’
Onderzoek?
‘Onderzoek?’, vraag ik aan Dirk, ‘maar dat hoort toch bij de universiteit?’
‘Onderzoek op het hbo en onderzoek op de universiteit lijken op elkaar’, zegt Dirk. ‘Maar er is ook een verschil. Onderzoek op de universiteit moet echt nieuw zijn. De onderzoeker is nieuwsgierig naar iets en wil precies weten hoe iets werkt. Men noemt dat ook wel ‘fundamenteel onderzoek’ of ‘nieuwsgierigheid-gedreven’.
Het onderzoek op het hbo is echt vraaggestuurd. Het bedrijfsleven vraagt om een oplossing voor een probleem en de onderzoeker vindt die oplossing. Natuurlijk moet die oplossing ook goed onderbouwd zijn. Ook deze onderzoeker moet precies weten hoe iets werkt.
Het startpunt is een beetje anders. Onderzoek op de universiteit moet wetenschappelijk nieuw zijn en mag vraaggestuurd zijn. Onderzoek op het hbo moet vraaggestuurd zijn en mag wetenschappelijk nieuw zijn.
Groeien in studie en werk
‘Een student moet kunnen groeien in studie en werk. In het laatste stukje van de opleiding leren we studenten dus hoe ze onderzoek moeten doen. Er komen steeds nieuwe technieken. Onze afgestudeerden moeten kunnen onderzoeken of hun bedrijf of instelling behoefte heeft aan die nieuwe technieken. En ook moeten ze onderzoeken hoe ze die nieuwe technieken dan toe moeten passen. Ze hoeven niet persé nieuwe kennis te ontwikkelen. Ze moeten vooral slim nadenken over wat al die vernieuwingen betekenen voor hun werkgever.
Komt een afgestudeerde problemen tegen op zijn werk? Dan moet hij denken:… Ik heb een probleem.. Hoe ga ik dat oplossen…?
Leren hoe je oplossingen vindt is een belangrijke vaardigheid in een wereld die snel verandert. Daarom is onderzoek ook op het hbo belangrijk. En daarom ben ik lector, om dat onderzoek ook op het hbo vorm te geven.’
Doorontwikkelen
‘Een diploma moet je eigenlijk zien als een startpunt. Daarna komt ‘het echte werk’. We zien vaak dat studenten zich doorontwikkelen in hun baan. Na drie tot vijf jaar doet je diploma er eigenlijk niet meer zo toe, tenminste in het bedrijfsleven. Als je maar blijft groeien in studie en werk. Uiteindelijk komt het neer op gemotiveerd blijven groeien in je vak.
Er zijn ook studenten die meteen na het hbo, of na een paar jaar werken alsnog een universitaire master gaan doen. Technici die voor dit traject kiezen zijn echt briljantjes. Ze kennen de praktijk, maar hebben op de universiteit in hun masteropleiding wat meer training in onderzoek gekregen’.
Dirk Bekke.
Op welk niveau studeren?
Naar aanleiding van het verhaal van Dirk Bekke:
Ik kom in mijn praktijk als oudervoorlichter veel ouders tegen die zeggen: ‘Hoe hoger hoe beter’. Natuurlijk willen deze ouders het beste voor hun kind. Maar toch… je moet studeren en werken op een niveau dat bij je past. Ik vind dat hbo en universiteit allebei goed en nodig zijn. Ik zou niet direct denken in ‘hoger’of ‘lager’. Belangrijk is dat een student kiest wat bij hem past. ‘Hoger’ is echt niet altijd beter.
Denk niet alleen na over WAT je gaat studeren, maar ook op WELK NIVEAU ga je studeren
Doorstromen?
Studenten die na een hbo opleiding een masteropleiding op de universiteit willen doen, worden niet altijd onmiddellijk toegelaten. Soms moeten er aanvullende vakken gedaan worden. Er worden ook eisen gesteld, bijvoorbeeld aan je niveau van het Engels of de hoogte van je cijfers. Het is slim om al tijdens je hbo opleiding hiernaar te kijken als je overweegt na je hbo-bacheloropleiding een master op de universiteit te doen. Sommige hogescholen geven de student al tijdens de hbo opleiding de mogelijkheid vakken te volgen die goed voorbereiden op een universitaire master.
Soms is er een schakeltraject nodig na je hbo bachelor.
Er zijn overigens ook hbo masteropleidingen. Die worden meestal gevolgd door afgestudeerden die al werken.
En… een hbo diploma is een prachtig diploma. Is dit het niveau dat past bij de student? Prima. Belangrijk is dat je doet wat bij je past. En niet stilzitten… blijven groeien in studie en werk.