De rijkdom van de natuur in Europa blijft teruglopen. Biodiversiteit is echter enorm belangrijk voor ons welzijn. Daarom onderzochten Wageningse wetenschappers met internationale collega’s welke argumenten aanzetten tot bescherming ervan.
Waarom moet je biodiversiteit beschermen?
Beleidsmakers willen inzicht hebben in de waarde van biodiversiteit. ‘Ze willen duidelijkheid over waarom mensen de bescherming van biodiversiteit belangrijk vinden, weten welke argumenten effectief zijn, vertelt Rob Bugter van Wageningen Environmental Research. Bugter was projectleider van BESAFE, een groot Europees project om de bescherming van biodiversiteit te verbeteren en te vernieuwen. Als het gaat om de rijkdom van de natuur op de wereld worden nu argumenten genoemd als maatschappelijke baten en de rol van biodiversiteit voor verminderen van armoede. In Europa voeren economische argumenten de boventoon; het gaat steeds meer om ecosysteemdiensten en het belang van een duurzaam gebruik ervan. Andere waarden sneeuwen daarbij onder. Nationale overheden verwijzen vooral naar wettelijke verplichtingen vanuit de Europese Unie om de bescherming van biodiversiteit te verkopen.
Uit de casestudies in BESAFE wordt duidelijk dat op lokaal en regionaal niveau heel andere geluiden klinken. Daar gaan economische argumenten hand in hand met ethische en morele argumenten. We willen biodiversiteit beschermen vanwege zijn intrinsieke waarde (de eigen waarde van andere soorten dan de mens), én omdat biodiversiteit bijdraagt aan de economie én omdat het goed is voor ons welbevinden. Langzaam beginnen ook robuustheid en het belang van het vermogen van natuur om zich aan te passen aan klimaatverandering een rol te spelen. Kortom: we zijn het meest gevoelig voor een mix van positieve redenen. De nadruk leggen op de gevaren van verlies aan biodiversiteit werkt in veel gevallen contraproductief.
“Veel mensen voelen zich verbonden met natuur en vinden dat natuur een eigen bestaansrecht heeft.”
Rob Bugter, onderzoeker biodiversiteit bij Wageningen Environmental Research.
Deel deze quote:
Volgens Bugter is voor behoud van biodiversiteit meer nodig dan van bovenaf beleid opleggen, bijvoorbeeld door het opschrijven van doelen en grenzen. ‘De praktijk laat zien dat alleen dat de teruggang niet stopt.’ Ook buiten de aangewezen natuurgebieden moet biodiversiteit beschermd worden, en daar met name vanwege dingen waar we rechtstreeks van profiteren. Zoals bestuiving van gewassen, natuurlijke plaagbestrijding, waterzuivering en woongenot. Biodiversiteit is daarom net zo goed een zaak van de landbouw, bosbouw en stedenbouw. Op alle fronten moeten mensen overtuigd worden van de noodzaak van bescherming en zich bewust worden van de rol die ze daar zelf in hebben.
Waarom vind jij behoud van biodiversiteit belangrijk?
Effectieve bescherming staat of valt met het serieus nemen van de belangen van burgers en organisaties en het koesteren en stimuleren van hun inbreng. Het is juist goed als mensen zich met natuurbescherming bemoeien, het gaat om draagvlak. Erken ook dat iedere situaties anders is. Een blauwdruk om te komen tot goede bescherming is dus niet te geven. Maar met louter focussen op economische argumenten gaan we het niet redden.
