Strandafval is er in alle vormen en maten; soms klein, soms groot, soms van recreanten, soms van de scheepvaart of visserij. In een drukbevolkt land zoals Nederland, waar rivieren afval meenemen naar zee, waar toeristen afval achterlaten op de stranden en schepen afval achterlaten in zee, is het niet gek dat er jaarlijks bij elkaar veel afval op onze stranden te vinden is.
Expeditie 2015 – Svalbard
Echter, in afgelegen gebieden zoals het Noordpoolgebied spoelt er jaarlijks ook veel afval aan: sommige stranden liggen letterlijk bezaaid met grote stukken plastic, netten, boeien en ander afval. Dit roept allerlei vragen op: hoe is het mogelijk dat hier zoveel afval ligt? Wat is het precies? Hoe komt het in zee terecht en wat is daarvan de bron? Is dit ook te linken aan bepaalde economische activiteiten rondom Spitsbergen of komt het van verder en zo ja, waar en hoe?
Oorsprong van de plastic soep achterhalen
Er is echter nog heel weinig bekend over de hoeveelheid, type en bronnen van dit afval. Willen we aan de slag met oplossingen, zowel vanuit beleid als de betreffende sectoren en willen we weten wat de effecten van deze acties zijn, dan is kwalitatieve en kwantitatieve informatie onontbeerlijk. Dit gegeven is voor ons het uitgangspunt voor het traject waarvoor we afgelopen zaterdag de eerste stap hebben gezet.
Zaterdag zijn we namelijk aan boord gestapt van het expeditieschip ‘Ortelius’ van Oceanwide Expeditions. Dit schip zal ons de komende weken naar de stranden van het eiland Jan Mayen en Spitsbergen brengen. Daar monitoren en verzamelen we in samenwerking met de passagiers van de Ortelius het afval op alle stranden die we tijdens onze tocht kunnen bezoeken. Op die manier hopen we zoveel mogelijk informatie te verzamelen. De monitoring doen we op basis van de internationaal gehanteerde OSPAR strandmonitoringsmethodologie waardoor internationale vergelijking van de gegevens mogelijk is.
Strandafval op de Arctische stranden
De eerste stop van de expeditie zal het eiland Jan Mayen zijn; een vulkanisch eiland dat maar weinig mensen kennen. Het ligt midden op de Atlantische Oceaan; tussen Groenland, IJsland en Spitsbergen in. Omdat er jaarlijks maar een handjevol schepen langskomen, laat staan aanmeren, is deze tocht een unieke gelegenheid om onderzoek te doen naar het afval op deze stranden.
Het wordt nog spannend of we daar onderzoek kunnen doen.
We hopen er op vrijdag 26 mei op Jan Mayen aan te komen. Het wordt nog spannend of we daar onderzoek kunnen doen: dit eiland heeft namelijk geen haven, dus alleen als de weersomstandigheden goed zijn kunnen we het strand met rubberboten bereiken. Op deze blog houden we jullie de komende weken regelmatig op de hoogte van onze ervaringen en resultaten.
De expeditie én de blog Arctic Marine Litter is een samenwerking tussen Wouter Jan Strietman en Eelco Leemans