Waar komt het afval vandaan?
Door Wouter Jan Strietman
Start tweede deel Arctic Marine Litter Expedition
Op dit moment varen we met de Ortelius van Oceanwide Expeditions rondom de noordelijkste punt van Spitsbergen. We zijn op weg naar de volgende monitoringslocaties van deze tweede onderzoeksreis van de Arctic Marine Litter Expedition, de zoektocht naar afval. Ook nu varen we mee met een reguliere cruise, waarbij we de stranden monitoren waar de passagiers aan land gaan.
Onderzoek naar herkomstlocaties van afval op zee
De eerste expeditie bracht ons in Jan Mayen en Spitsbergen. Deze keer is niet Eelco Leemans met mij mee, maar de Noorse onderzoekster Jannike Falk-Andersson, die ook onderzoek doet naar de bron van het afval op de stranden van Spitsbergen. Zij werkt bij Norut en is projectleider van een onderzoek naar afval op zee in de Arctic.
De afgelopen weken hebben Eelco en ik de resultaten van de eerste reis verder geanalyseerd. Daarbij is het gelukt om de precieze herkomstlocaties van drie afvalitems te achterhalen die we op Jan Mayen hebben gevonden. Het is bekend dat het afval lange afstanden kan afleggen doordat het met zeestromingen meekomt. Dit is echter de eerste keer dat afval op Jan Mayen herleid kan worden naar specifieke herkomstlocaties.
Afval uit Zuid-Europa en Canada
In onze eerdere blog vertelden we over het plastic miniatuurscheepje dat we hadden gevonden op Jan Mayen, met onderop de naam Mauretania. Na een zoektocht op google kwamen we in contact met een verzamelaar van dergelijke scheepjes. Hij wist ons te vertellen dat dit scheepje onderdeel was van een serie scheepjes die in Engeland werd meegegeven door Quaker bij pakken cornflakes in 1958(!). Twee andere items konden we traceren naar Zuid-Europa en naar de Golf van Maine, Canada.
Visserij gerelateerd afval zoals strapping bands
De afgelopen twee dagen hebben we gemonitord in Adventfjorden, aan de overkant van Longyearbyen, en aan de noordkant van Spitsbergen in Liefdefjorden. Ook bij deze stranden viel ons het vele visserij gerelateerde afval op, zoals van netten afgesneden touwtjes, netten en vooral ook veel zogenoemd strapping band. Dat is een dunne spanband van ongeveer 2cm breed, geweven van een plastic materiaal dat heel sterk is. Strapping band wordt om dozen met bevroren vis gewikkeld om ze bij elkaar te houden als ze op elkaar gestapeld liggen.
Strapping band gevonden op het strand
Elke strapping band lijkt moedwillig overboord gezet.
Aan boord van vissersschepen staat de strapping band machine benedendeks. Elk los stuk of kluwen strapping band kan gemakkelijk verzameld worden en in een afvalbak gedaan. Elke strapping band die op de stranden van Jan Mayen of Spitsbergen ligt, lijkt moedwillig overboord gezet of niet goed opgeslagen en vervolgens verloren op zee.
De komende dagen reizen we verder met het expeditieschip Ortelius naar het oosten, zuiden en westen van Spitsbergen. Hierbij zullen we in gebieden komen waar we nog niet eerder onderzoek gedaan hebben. We houden jullie op de hoogte van de vorderingen!