– Door: Martine van den Heuvel-Greve –
De gletsjer ‘Kronebreen’ in 1973 (© Kees Goudswaard) en in 2013 (© Geir Wing Gabrielsen)
Het onderzoekstation Ny-Ålesund in het noordwesten van Spitsbergen is een gewilde plek voor hoog bezoek. Zo hebben VN leider Ban Ki-moon en onze eigen minister van Buitenlandse Zaken, Bert Koenders, niet lang geleden Ny-Ålesund bezocht. Meerdere nationaliteiten hebben er een eigen huis of gebouw en het fjord waarin het station ligt is omgeven door gletsjers die in zee uitkomen. Een perfecte plek om de effecten van klimaatopwarming met eigen ogen te kunnen aanschouwen. Het merendeel van de gletsjers in het fjord zijn aan het terugtrekken. In de winter vriest het fjord sinds 2007 niet meer dicht. En het regent er in de zomer (maar soms ook winter) veel vaker dan vroeger.
Minister van Buitenlandse Zaken John Kerry begroet ons tijdens zijn bezoek aan Ny-Ålesund. (© Tinka Murk)
Op 16 juni 2016 deden John Kerry, minister van Buitenlandse Zaken van de VS, en Børge Brende, minister van Buitenlandse Zaken van Noorwegen, het station aan. John Kerry was in Noorwegen voor overleg en wilde de effecten van klimaatverandering met eigen ogen zien en met onderzoekers ter plekke praten. De dag ervoor was het al één en al bedrijvigheid in Ny-Ålesund om alles in gereed te brengen voor het bezoek en om aan alle veiligheidseisen te kunnen voldoen. Beveiliging werd ingevlogen en het hele station gecheckt. Er zat zelfs een sluipschutter op het dak van de eetzaal. Hij had in eerste instantie een plek bedacht met meer overzicht, maar daar nestelden ook de sternen… Die verdedigen zo agressief hun nesten dat er toch maar naar een andere plek werd gezocht.
Ministers van Buitenlandse Zaken John Kerry (VS) en Børge Brende (Noorwegen) spreken met ons over het onderzoek op Spitsbergen. (© Jesse Jorna)
We stonden voor de gele huizen van het Nederlands Arctisch station te kijken toen de stoet met auto’s met Mr Kerry arriveerden. Ze zouden o.a. een bezoek brengen aan het plaatselijke museum, tegenover onze huizen, en met ons onderzoeksschip ‘de Teisten’ naar de Blomstrand gletsjer varen. Tot onze grote verbazing liep John Kerry na het uitstappen recht op ons af om ons de hand te schudden en te vragen of wij onderzoekers waren. We vertelden hem over ons onderzoek en waar we vandaan kwamen. Daarna werd hij verder geleid naar het museum, ons enigszins verbluft achterlatend.
Een ijsbeer komt vanuit de mijn, richting het onderzoekstation lopen. (© Martine van den Heuvel-Greve)
Een andere bezoeker kwam de avond erna langs. Tinka en ik zaten in de gemeenschappelijke ruimte nog even na te praten en onze mail te checken toen Tinka ineens “IJsbeer!” riep. Geen rendier? Die lopen namelijk dagelijks door het station te grazen. Nee, echt een ijsbeer! Hij kwam met rustige gang vanuit de mijn, richting het station lopen. Meteen gingen we op zoek naar een telefoon om de watchman te waarschuwen. Het protocol is namelijk jezelf in veiligheid brengen (we waren binnen dus dat was geen probleem) en de watchman waarschuwen (die verjaagt de ijsbeer). Even later zagen we de auto met watchman richting de mijn en hoorden we dat de ijsbeer de bergen in was verjaagd. Weer een bewijs dat de ijsbeer veiligheid- en schiettraining hard nodig is voor als we op pad zijn buiten het station…
De melding over het bezoek van de ijsbeer op het bord; voor diegenen die lagen te slapen toen de ijsbeer langsliep. (© Martine van den Heuvel-Greve)
Schiettraining bij de mijn als onderdeel van de ijsbeerveiligheidscursus, die je bij aankomst op het station moet volgen. (© Martine van den Heuvel-Greve)