Van plant naar zware metalen analyse; een storyboard

Voor de opnamen van het programma Nederland in 2050 van ZAPP hebben we de route uitgezet die een radijs af legt vanuit de kas naar het lab waar de zware metalen analyses worden gedaan. De opnamen zijn inmiddels geweest en hoeveel er van dit verhaal overblijft was op 19 oktober te zien in ‘Nederland in 2050‘ op bij ZAPP, gepresenteerd door Checkpoint’s Rachel Rosier. Het originele storyboard voor uitzending over de radijs staat hieronder beschreven.

De oogst

De radijzen worden geoogst in de kas en per pot apart bewaard. De versgewichten worden bepaald, dat wil zeggen: we wegen ze voordat de radijzen de oven in gaan. Normaal werken we alleen met drooggewichten, dus na drogen in de oven, maar voor de voedselveiligheid wordt vooral met versgewicht gewerkt. Je eet immers de groenten op en zo krijg je eventueel zware metalen binnen. Nadeel hiervan is dat het versgewicht niet stabiel is, een wat uitgedroogde radijs weegt minder dan een verse. De radijzen worden voor het wegen goed gewassen, omdat er anders zand aan kan blijven hangen en die kan de bepaling beïnvloeden. Je krijgt dan hogere gehalten aan zware metalen door het zand dat aan de buitenkant blijft zitten. Na het wassen worden de radijzen dus gewogen en gedroogd in een oven waar het continu waait om het drogen te versnellen.

Radijzen op Mars bodem simulant

geoogste radijzen, met links maan bodem, midden Mars bodem simulant en rechts aardse potgrond

Aankomst bij Atlas voor monsterinname en malen

Na het drogen gaan de radijzen naar ons lab in Atlas. Daar worden ze beneden aangenomen en vervolgens gemalen. Wat overblijft is een fijn poeder van radijs. Het malen gebeurt in een aparte ruimte omdat het er stoffig is en er op een andere manier wordt gewerkt dan in het analytische lab.

De weegkamer

Na het malen verhuizen de verpoederde radijzen naar de tweede verdieping voor het afwegen van de monsters die geanalyseerd worden. Van elke oorspronkelijke pot wordt een submonsters afgewogen dat geanalyseerd gaat worden.

Buizen met zuur om de zware metalen los te weken van de radijspoeder

Extractie van de zware metalen

Om de zware metalen te kunnen analyseren worden ze eerst van het radijzenpoeder waar ze aan gebonden zitten gehaald. Dat gebeurd door zeer sterke zuren toe te voegen aan het radijzenpoeder. De metalen komen dan in de vloeistof te zitten. Deze wordt als dat nodig is nog verdund. De reactie vindt plaats in een (Mars) magnetron.

de (Mars) magnetron

Zuren in de zuurkast die worden gebruikt voor de ‘extractie’ van de zware metalen

Analyse van de zware metalen

De zware metalen bepaling in de vloeistof vindt plaats met behulp van twee apparaten.

Analyse apparaat voor zware metalen

Tweede analyse apparaat voor zware metalen

De verschillende hoeveelheid metalen worden weergegeven op een scherm in de vorm van piekjes en, uiteraard, in de computer opgeslagen. Door de pieken te vergelijken met standaard monsters waarvan precies bekend is hoeveel zware metalen erin zitten kan worden berekend hoeveel er in onze radijzen en andere groenten zitten.

Nederland in 2050

Rachel heeft wat moeite met de scherpte van de radijs

Terugkijken kan via Uitzending Gemist: Nederland in 2050, de uitzending van 19 oktober 2016. Vanaf 11.40 start het deel over Leven op Mars.

Meer foto’s van het experiment.
Filmpjes van de experimenten.
Twitter: Wamelink_wieger