Een jongere die wil gaan studeren in het hoger onderwijs kan kiezen uit 3061 opleidingen. Voor jongeren en ouders haast teveel om te overzien. Ik hoor ouders vaak zeggen: ‘ik heb geen idee wat mijn kind studeert’. Libelle schreef hierover het artikel ‘Ik heb geen idee wat mijn dochter doet’.
Er zijn ongelooflijk veel studies. Soms heb je als ouder geen idee wat je kind studeert
Geen idee wat mijn kind studeert of wat de toekomstige baan inhoudt
Libelle heeft een onderwerp gekozen dat zeker speelt. De journaliste Carlijn Simons drukt het als volgt uit: ‘Test automation engeneers, blockchain consultants… We zijn meer dan ooit betrokken bij de opleiding van onze kinderen. Maar de beroepen zijn nu zó anders dan dertig jaar geleden, dat we ons ook afvragen: wat dóet ons kind eigenlijk? Ik merk dat ook in mijn praktijk als oudervoorlichter. Het is haast ondoenlijk precies te begrijpen wat je kind doet. En ook soms lastig om te snappen waarom studenten naast de studie nog zoveel andere dingen doen. En eerlijk gezegd snapte ik als moeder ook lang niet altijd waar mijn kinderen mee bezig waren. Maar is het echt nodig om dat allemaal te weten als ouder?
Drie interviews met moeders en dochters; ‘dat mijn moeder lager opgeleid is vond ik nooit een probleem’
In het artikel staan drie interviews met moeders en dochters. In het eerste interview vertelt moeder Hetty dat ze zelf niet gestudeerd heeft, dat was voor haar ouders niet te betalen. En voor meisjes was het niet gebruikelijk te gaan studeren. Dochter Anke vond studeren vanzelfsprekend. Moeder Hetty: ‘Ik keek op Open Dagen vooral of studies aansloten bij hoe ik Anke kende’. Anke: ‘Concrete studiekwesties besprak ik niet met mijn moeder. Niet omdat ze het niet zou begrijpen, maar omdat ze er geen ervaring mee had. In alle andere dingen was ze ontzettend betrokken. En ze was aanwezig bij alle belangrijke momenten. Ze weet inderdaad niet precies wat ik gestudeerd heb. Maar ik vond het nooit een probleem dat mijn moeder niet gestudeerd heeft. Haar betrokkenheid vond ik belangrijker’.
‘Ik kon maar beter niet met een onvoldoende thuis komen’
Moeder Marateb: ‘Op een ‘papiertje’ kun je altijd rekenen. Juist omdat mijn dochter een meisje is moet ze op eigen benen kunnen staan en een goede toekomst krijgen. Ik heb haar altijd geholpen met haar huiswerk’. Dochter Doa: ‘We woonden nog maar een paar jaar in Nederland en ik had nog moeite met de taal’. Marateb: ‘Ik begreep niet zo goed waarom Doa ook nog wou schrijven aan haar blog. Ze deed een zware studie. Waarom dan ook nog creatief zijn met taal? Waarom deed ze zoiets naast haar intensieve studie? Maar nu vind ik haar blog inderdaad geweldig’
‘Van de technische kant van haar beroep begrijp ik helemaal niets’
Lara: ‘Blockchain is een nieuwe technologie waarmee partijen veilig data kunnen delen en ik adviseer bedrijven hoe ze dat kunnen doen. Dat heb ik wel uit moeten leggen aan mijn moeder. En trouwens aan vele anderen.’ Margreet: ‘Ik begrijp wat Lara op het gebied van bedrijfsvoering en management doet. Maar van de technische kant van haar werk begrijp ik helemaal niets’. Lara: ‘Maar dat maakt mij helemaal niets uit. Ze ziet in wat het doel is van mijn werk en waarvoor je het kunt gebruiken. Al mijn uitdagingen en mijn frustraties kan ik met haar delen. Dat vind ik fijn.’
Geen idee wat mijn kind studeert en wat al die lastige begrippen inhouden
Bovenstaande stukjes interview herken ik ook als moeder. Gelukkig heb ik zelf wel mogen en kunnen studeren. Maar mijn kinderen zijn heel andere opleidingen gaan doen. Ik heb heb wel geprobeerd dat allemaal te snappen. En mijn kinderen hebben ook wel geprobeerd een en ander uit te leggen. Maar dat is slechts gedeeltelijk gelukt.
En eigenlijk voelde ik als moeder ook wel dat het niet om die technische kennis draaide. Belangrijker was het dat mijn kinderen wisten dat ik ze steunde, betrokken was en, als nodig, ook kritische vragen stelde.
Ik vraag vaak aan studenten hoe de gesprekken met hun ouders gaan. En overwegend hoor ik waardering voor ‘een luisterend oor’, ‘kritisch meedenken’, ‘betrokkenheid laten zien’. Het is belangrijk dat je als ouder een ‘thuis’ bent voor je kind, ook al is hij volwassen en al woont hij ergens anders.
Steeds meer ouderbetrokkenheid
In het artikel in Libelle is Tanja Traag aan het woord over ouderbetrokkenheid. Ze is socioloog bij het Centraal Bureau voor statistiek (CBS): ‘Door de automatisering en technologische vooruitgang zijn beroepen anders dan dertig, veertig jaar geleden. De arbeidsmarkt en opleidingen veranderen in een hoog tempo. De meer ambachtelijke beroepen als timmerman hebben een lager aanzien gekregen. Hoe beter je kind is opgeleid, hoe meer opties er open liggen voor de toekomst, zo redeneren ouders’.
Geen idee wat mijn kind studeert.. helicopterouders
Tanja merkt verder op: ‘Ouders van nu zijn soms ‘helicopterouders’. Ze blijven als het ware ‘boven hun kind hangen’. Ze zijn over-beschermend en zitten ook wat ambities betreft, boven op hun kind.
Die neiging om veel te beschermen is natuurlijk gedrag voor ouders. Maar fouten maken hoort ook bij volwassen worden. Studeren is een zoekproces waarin er zeker fouten gemaakt worden. Maar zo leer je als student jezelf kennen.
En is het echt zo erg als je niet precies weet wat je kind studeert? Voor studietechnische zaken kunnen ze immers op de onderwijsinstelling hulp vragen. Belangrijker is het dat je er als ondersteunende, liefhebbende volwassene bent. Die natuurlijk soms ook een noodzakelijke kritische opmerking maakt. En ambities zijn goed, maar het moeten niet alleen de ambities van de ouders zijn. Studenten moeten zelf ontdekken op welk niveau ze het beste functioneren.
Geen idee wat mijn kind studeert en toch een ondersteunende ouder zijn? Kan dat?
Carlijn heeft ook mij geïnterviewd. In dit interview geef ik vier tips:
- Kijk realistisch met je kind naar de opleiding van zijn of haar keuze. Kijk samen naar de studiebijsluiter. Onderzoek en bespreek de feiten en cijfers die er bekend zijn van de opleiding.
- Stel concrete, open vragen. Zou kun je als ouder je kind een spiegel voorhouden. Dat helpt de jongere zicht te krijgen op wie hij is en wat hij kan.
- Maak samen goede afspraken over geldzaken en stel daarbij ook grenzen. Jongeren moeten ook in financiële zin volwassen worden. De (geld)bomen groeien nou eenmaal niet tot in de hemel.
- Probeer niet je eigen loopbaanwensen te projecteren op je kind. De jongere is zelf verantwoordelijk voor zijn studiekeuze en studiesucces. Kiest uw zoon of dochter een studie waar u het niet mee eens bent? Praat over uw argumenten maar laat hem zelf zijn eigen keuze maken.
Meer weten over studiekeuze en studeren?
Wilt u het artikel van Libelle lezen? Hierbij een pdf die u kunt downloaden.
Op de facebookgroep voor ouders communiceer ik regelmatig artikelen over studiekeuze en studeren. Daar kunt u zich vrijblijvend op abonneren. Er zijn nooit reclames van opleidingen of onderwijsinstellingen en ik doe niets met uw gegevens.