Er zijn duizenden beroepen. Vragen uw kennissen zo eens terloops aan uw zoon of dochter: ‘en weet je al wat je later wilt worden?’ dan is die vraag voor de gemiddelde puber haast niet te beantwoorden. Jongvolwassenen kennen niet heel veel banen. En bovendien….De banen en de inhoud van die banen verandert steeds sneller. En er zullen banen verdwijnen en ook nieuwe beroepen ontstaan. Daar heb je misschien speciale vaardigheden voor nodig. Wat zijn de vaardigheden voor de toekomst? Bij welke studie kun je die leren? Er zal geen zijn studie zijn die zo alles omvattend is, dat die voor een heel professioneel leven genoeg is. ‘Blijven leren’ zal het motto van de toekomst worden.
Vaardigheden voor de toekomst, welke zijn dat?
Onderstaand artikel is van Peter Koelewijn. Ik las zijn blogartikel op de site van de Nationale Beroepengids. Mijn vraag: Wat zullen de vaardigheden voor de toekomst zijn?
Peter: Denk hierbij aan vaardigheden die niet kunnen worden vervangen door een robot. Maar ook aan vaardigheden die juist met veranderen en veranderingen te maken hebben. Ik bespreek hieronder drie vaardigheden/competenties die essentieel zijn voor een professionele toekomst.
Vaardigheden voor de toekomst: Competentie 1: Jezelf iets aanleren
Deze vaardigheid heeft te maken met jezelf iets aanleren op eigen initiatief en met zelf gekozen leermateriaal. Dat is nu al binnen veel kennisberoepen een vereiste. Wanneer je een gespecialiseerd beroep hebt, is het belangrijk om bij te blijven en je specialisatie verder te ontwikkelen. Het opdoen van nieuwe kennis is een onderdeel van het werk geworden. Vanuit de ervaring die een werknemer opdoet binnen zijn werk leert hij wat de beste werkwijzen zijn.
Jezelf iets aanleren alleen voor universitair geschoolden?
Jezelf iets aanleren is niet alleen voor heel hoog opgeleide mensen van belang. We zien deze vaardigheid vaak juist terug in de beroepen waar mensen met hun handen werken, zoals de diverse monteurs. Velen van hen sleutelden zelf aan hun eigen brommer en leerden hoe het geheel was opgebouwd door de onderdelen uit elkaar te halen. Ze gingen die onderdelen vervangen en de brommer terug in elkaar zetten. Zo haalden ook veel elektromonteurs vroeger hun radio uit elkaar vanuit nieuwsgierigheid. Hoe werkt dat ding? Hoe zit een radio in elkaar? Zo leerden zij met gereedschap werken en de basis van hun bestaande beroep.
Jezelf iets aanleren in combinatie met een opleiding of instructie
Jezelf iets aanleren werkt vaak het beste in combinatie met lessen, instructie of opleiding. Dat geeft vaak een goed overzicht van de benodigde kennis en kunde die nodig is voor een bepaald werkniveau. Het helpt ook met een ‘kader’ aangeven. Zonder kader loop je het risico dat je ‘door de bomen het bos niet meer ziet’. Er is een grote zee aan kennis te vinden over praktisch ieder onderwerp op het internet. Youtube is de grootste online bibliotheek met instructievideo’s en andere leermaterialen. Bij de vaardigheden voor de toekomst van uw kind hoort zeker de vaardigheid: jezelf iets aanleren. Een vaardigheid die u als ouder zou kunnen stimuleren. Het internet is hier een prachtig hulpmiddel bij.
Vaardigheden voor de toekomst: Competentie 2: Contact kunnen maken
In onze maatschappij is het het vermogen om echt contact te maken binnen bijna ieder beroep belangrijk. Het vermogen om écht contact te maken (empathie) is voor elke werknemer van belang. In iedere baan waar je te maken hebt met mensen is dit essentieel. Misschien is omgang met mensen niet de kernactiviteit van de baan, maar je hebt altijd te maken met collega’s met wie je samenwerkt. Dan is empathie een belangrijke vaardigheid, alleen al voor de werksfeer.
Wat is empathie?
Empathie is meer dan met iemand meevoelen. Empathie is ook het vermogen om jezelf te kunnen verplaatsen in het standpunt of de beleveniswereld van de ander. ‘Eerst begrijpen, dan begrepen worden’, is een bekende uitspraak. Voor goede communicatie is het essentieel om te kunnen inzien wat de ander denkt, vindt of voelt. Dat is vooral belangrijk als je je eigen standpunt wilt overbrengen. Bij de vaardigheden voor de toekomst van uw kind, hoort zeker de vaardigheid: empathie. Een vaardigheid die u als ouder aan zou kunnen moedigen. Stimuleer uw kind zich in anderen te verplaatsen.
Vaardigheden voor de toekomst: Competentie 3: Zin hebben in iets
Zin hebben in iets , ‘zingeving’, is de vaardigheid om een actie te koppelen aan een doel. Ik heb zin om dit of dat aan te pakken. ‘Ergens zin in hebben’ is heel erg belangrijk. En ‘er geen zin in hebben’, is heel verlammend. Verreweg de meeste mensen hebben binnen hun werk wel een taak waar ze geen zin in hebben. Als er teveel van dergelijke taken zijn, kan dat de aanleiding zijn voor een burn-out. Het is de hoofdreden van de midlife crisis.
Er zin in hebben
‘Zingeving’ heb je nodig om jezelf te kunnen motiveren om dat te doen wat je moet doen. ‘Zingeving’ houdt in dat je het doel van iets kunt inzien. Sterker nog, ‘zingeving’ houdt in dat “je de zin er zelf aan geeft”. De zin zit er niet automatisch voor jou in, die moet je er zelf aan geven. Dus wanneer je “kloteklusje x” moet gaan doen, kun je het beste kijken wat het eindresultaat is van deze taak. De gedachte aan de afronding hiervan kan de energie geven om het uit te voeren. Mijn tip: probeer te bedenken in hoeverre dit klusje je dichter bij je doelstelling brengt. Aan welk groter/hoger doel dit draagt dit k klusje bij? iemand kan daarmee de energie of motivatie die hij voelt voor het hogere doel overbrengen op de taak die voor hem ligt.
Er helemaal geen zin in hebben
Het omgekeerde is misschien net zo belangrijk. Wanneer je ergens helemaal geen zin in hebt, probeer dan iets te veranderen. Is het bijvoorbeeld zinloos om een bepaalde handeling handmatig te blijven uitvoeren? Kost het misschien teveel tijd? Is het zinvol om deze taak te automatiseren? Dan wordt ‘ik heb er geen zin in’ de aanleiding tot optimalisatie of innovatie.
Hiermee maakt een medewerker de competentie ‘zingeving’ tot de motor van ontwikkeling van zijn baan.
Heeft uw puber ergens geen zin in? Bespreek eens hoe je om kunt gaan met ‘er geen zin in hebben’. Bij de vaardigheden voor de toekomst van uw kind hoort zeker de vaardigheid: nadenken over ‘zingeving’. Hoe kun je jezelf ertoe zetten ergens zin in te hebben.
Beroepen met hoge baankansen
Het totaalpakket aan kennis en vaardigheden dat nodig is hangt natuurlijk af van het beroep dat je hebt. De besproken competenties zijn essentieel voor iedereen die graag zelf zijn of haar professionele toekomst vormgeeft. De arbeidsmarkt van de toekomst geeft ons veel ruimte om onze eigen ontwikkeling te bepalen. De veranderingen van de arbeidsmarkt worden door veel mensen gezien als een bedreiging. Wij van Nationale Beroepengids willen met dit artikel graag de positieve kant laten zien. Wilt u weten wat op dit moment de beroepen zijn met hoge baankansen? Kijk dan op het overzicht beroepen met hoge baankansen.
Naar het artikel drie essentiële competenties voor de toekomst, van Peter Koelewijn.
Studiekeuze en vaardigheden
Ik ben het helemaal eens met Peter. Vaardigheden zullen in de toekomst net zo belangrijk zijn als kennis. Kennis verandert enorm snel, vaardigheden ontwikkel je voor je hele leven. Gelukkig is er binnen heel wat opleidingen behoorlijk veel aandacht voor het aanleren van vaardigheden. Maar het kan zeker geen kwaad als ouder eens te kijken naar het lesprogramma van de studie van de keuze van uw kind. Is daar ruimte voor het ontwikkelen van vaardigheden?
Doet het er dan helemaal niet toe welke kennis gedoceerd wordt binnen een bepaalde opleiding? Natuurlijk wel. Basiskennis blijft belangrijk. En een diploma ook. De student heeft daarmee aangetoond dat hij voldoende kennis én vaardigheden heeft die bij dit niveau passen.