Een studiekeuze maak je niet op één moment. Leren hoe je de goede studie kiest is een aantal jaren van je leven een belangrijk onderwerp. Scholieren zijn druk met profielkeuze. Wat verder in het proces wordt er een opleiding op hbo of universiteit gekozen. Maar eigenlijk begint het dan pas. Op het hbo en de universiteit moet er ook heel wat gekozen worden. Welke minor ga je doen? Welke master ga je volgen? Hoe ervaar je dit als (as.) student? Hoe begeleid je als ouder dit proces? Studiekeuze, maak je niet druk zegt onderwijssocioloog Frans Meijers! Een prikkelende gedachte… Dit artikel schrijf ik naar aanleiding van het Volkskrant artikel ‘Soms moet je niet luisteren naar je ouders’.
In dit blog en ook op ouderavonden en in LOB lessen hebben we het vaak over het studiekeuzeproces. Hoe kom je tot een goede studiekeuze. Dat is belangrijk voor je bacheloropleiding. En het is opnieuw belangrijk als je voor je masterkeuze staat. Ouders willen dit proces graag goed begeleiden.
Het gevaar bestaat echter dat het op een bepaald moment nét lijkt of studiekeuze een rationeel proces is. Zoek je genoeg informatie, dan kom je er wel. Maar zo is het helemaal niet, zegt Frans Meijers. Hieronder volgt zijn verhaal… De kernboodschap is: studiekeuze, maak je niet druk
De school dwingt je tot keuzes maken
We hebben in onderwijsland eigenlijk een heel vreemd systeem gemaakt. De school dwingt je om op bepaalde momenten te kiezen. Het doet er niet zo toe of je er aan toe bent.. het systeem dwingt je tot een profielkeuze, tot een bachelorkeuze en eventueel masterkeuze. Bij ouders en soms ook studiekiezers slaat er een soort paniek toe. Je MOET een goede studiekeuze maken… Wat heet… je moet de BESTE studiekeuze maken. Mijn tip: laat je niet opdrijven door het educatieve systeem, ga je eigen weg. Studiekeuze, maak je niet druk.
Praat over dingen die je raken
In het studiekeuzeproces helpt het als je samen praat over dingen die je raken. Gesprekken tussen (aanstaande) studenten en hun ouders kan helpen om tot een keuze te komen. Het lijkt alsof een studiekeuze succesvol is als een student goed geïnformeerd is. Maar het maken van keuzes heeft niets met informatie te maken. Een keuze voor je loopbaan maak je vooral vanuit je gevoel.
Studiekeuze, maak je niet druk, begin bij je intuïtie
Veel keuzes beginnen bij je intuïtie die gebaseerd is op je ervaringen. Keuzes beginnen met een ‘buikgevoel’. Geef je kind de kans dit ‘buikgevoel’ te verwoorden. Naarmate je je ‘buikgevoel’ beter kunt verwoorden, worden je motieven gaandeweg duidelijk. Motievenreflexie is niet alleen je verstand. Luister naar je gevoel en praat over dingen die je raken. Je gevoel is de basis van een goede keuze. Ook daarom: studiekeuze, maak je niet druk. Uiteindelijk kunnen ouders en (as.) studenten zo in dialoog tot een betere studiekeuze komen.
Studiekeuzevragen kun je niet in je eentje beantwoorden
Je hebt anderen nodig om tot een goede studiekeuze te komen. Om de wezenlijke studiekeuzevragen te kunnen beantwoorden heb je veel contact met anderen nodig. Samen kun je woorden vinden voor je ervaringen en zodoende ontdekken waardoor je geraakt wordt. Pas dan kun je een goede keuzes maken.
Keuze is niet rationeel
Het is typisch voor de onderwijscultuur dat er veel aandacht is voor informatie zoeken. Maar informatie zoeken is cognitief, dat doe je met je hoofd. Een goede keuze maak je echter primair met je gevoel. Laat de woorden opborrelen vanuit ‘je buik’. Naarmate je beter in staat bent je intuities onder woorden te brengen, ben je ook beter in staat informatie op waarde te schatten. Onderzoek heeft allang laten zien dat bij een goede keuze eerst het hart en pas daarna het hoofd aan het werk gaat. Als je eenmaal zicht heb op je motieven kun je op basis van informatie de definitieve keuze maken. Frans Meijers
Het studiekeuzeproces
Ik ben het helemaal met Frans eens dat je je gevoel zeker moet gebruiken bij studiekeuze. En toch vind ik je verstand gebruiken ook belangrijk. Bij vele stappen in het studiekeuzeproces heb je, denk ik, beide nodig. Bezoek je een Open Dag, ga dan zeker uit van je gevoel. Pas ik bij deze instelling, deze studenten, deze docenten? Maar gebruik ook je verstand… Hoe hoog is de uitval bij deze instelling? Hoe groot zijn de groepen? Hoeveel begeleiding heb je hier? Schakel je gevoel niet uit maar gebruik ook je verstand.
