In het Europese project DRIVE4EU (‘Dandelion Rubber and Inulin Valorization and Exploitation for Europe’) werkt Wageningen University & Research samen met internationale bedrijven en onderzoeksinstituten aan een Europees alternatief: natuurrubber uit de Russische paardenbloem. Ik ben coördinator van DRIVE4EU en onderstreep het belang van een volwaardig alternatief voor de rubberboom.
De wereldbevolking groeit en daarmee ook de behoefte aan energie, chemicaliën, en producten zoals plastic, zeep, schoonmaakmiddelen, verf en lijm. Om daarin te kunnen voorzien, moeten we overstappen naar een economie, waarin we de grondstoffen voor deze producten uit duurzame, hernieuwbare bronnen halen in plaats van uit fossiele brandstoffen. Biomassa (plantaardig en dierlijk restmateriaal) is een belangrijke hernieuwbare bron.
We willen af van uit aardolie gemaakte kunststoffen. Daarom zijn we druk bezig met het ontwikkelen van degelijke biobased kunststoffen.
De nadelen van aardolie zijn bekend: het gebruik leidt tot aanzienlijke CO2-uitstoot en daarnaast wordt aardolie op termijn schaars, dus duur. Plastics zijn ook met duurzame grondstoffen te maken, bijvoorbeeld met zetmeel of melkzuur. Het lastige is dat de op olie gebaseerde kunststoffen over formidabele eigenschappen beschikken die we niet kwijt willen. De huidige biobased kunststoffen missen die cruciale eigenschappen vaak nog. Een petfles met cola, bijvoorbeeld, staat na twee jaar nog keurig onder druk. Dat lukt ons nog niet goed met een alternatief uit zetmeel. Ook voor een ijzersterke stof als nylon is nog geen vervanger gevonden.
Het groene goud. Parel van de biobased economy. Dé bouwsteen van de groene chemie. Ongeveer 10 jaar geleden was geen superlatief te gek om de toekomstige rol van algen in onze economie te duiden. Begrijpelijk, want deze fabriekjes op microschaal beschikken over geweldige eigenschappen. Zo zitten ze boordevol waardevolle vetten, vetzuren, suikers en eiwitten, terwijl ze geen waardevolle landbouwgrond nodig hebben om te groeien. Inmiddels zijn we wat jaartjes verder. De hype is voorbij, maar enthousiasme is er nog steeds. Er is wel wat realiteitszin bijgekomen. Een snelle doorbraak als grondstof voor biobrandstoffen, bioplastics of bulkchemicaliën zit er voorlopig niet in. Wat niet wil zeggen dat industrieën, overheden en kennisinstellingen algen hebben afgeschreven. Integendeel.
Bacteriën, schimmels, gisten, algen… We staan er niet dagelijks bij stil, maar veel van wat we eten en drinken wordt door deze microscopisch kleine wezentjes bewerkt. Fermentatie, heet het natuurlijke bewerkingsproces waaraan veel producten hun smaak, geur, kleur, nutritionele waarde en houdbaarheid te danken hebben. Het biedt voedselproducenten eindeloos veel mogelijkheden, waarvan nog maar een fractie wordt benut.
Kijk eens om u heen. Hoeveel kunststof materialen telt u? Alleen al rond mijn werkplek tel ik er tientallen, van het toetsenbord waarop ik dit verhaal typ en het bureaublad tot de plastic pennen in het kunststof pennenbakje. Al die materialen worden nu nog uit aardolie gemaakt. Laatst las ik…
Welk effect heeft biologisch afbreekbaar plastic op de afvalproblematiek in oceanen? Naar die vraag heeft UNEP, de milieu-autoriteit van de Verenigde Naties, onlangs onderzoek gedaan. Een van hun conclusies is dat biologisch afbreekbaar plastic geen oplossing is voor de genoemde problematiek. Hoewel ik het in grote lijnen eens ben met de conclusies in het UNEP-rapport, zou het jammer zijn als deze uit hun verband wordt getrokken.
De wetenschap is op veel manieren betrokken bij de transitie naar de biobased economy. Die transitie niet eenvoudig, want fossiele grondstoffen zijn niet simpelweg inwisselbaar voor biomassa als grondstof. De kunst bij het produceren van biobased producten is, per eindproduct het optimale proces te vinden. Er zijn twee manieren om…
Lignine is na cellulose het meest voorkomende organisch materiaal op aarde. Bomen, struiken, grassen en stro hebben hun stevigheid en flexibiliteit aan deze natuurlijke lijmstof te danken. Bij Wageningen University & Research zijn we ervan overtuigd dat lignine de biobased economy een enorme stap vooruit zal brengen. Dankzij de natuurlijke…
Aan toepassingen van biomassa voor verwerking in gezondheids- en lifestyleproducten wordt de hoogste waarde toegekend. Voeding voor mens en dier staan een tree lager in de piramide, gevolgd door de productie van chemicaliën uit. De laagste tree wordt gevormd door het gebruik van biomassa voor energieopwekking: verbranding. Zie ook het…