Op de tv zag ik een reclamespotje van een site die o.a. studieboeken verkoopt. Misschien hebt u het ook gezien… een vader met zijn opgroeiende dochter, van baby tot student. De boodschap… je wilt je kind tegen alles beschermen maar er komt een moment dat je moet loslaten. En dan zie je een jonge vrouw (de dochter) die op een klimwand klautert en een vader die het touw vasthoudt. Maar dat kan niet meer… in het filmpje tenminste. Want de dochter is een volwassen student. En je ziet vervolgens de vader met de dochter op een studentenkamer. De dochter, na de verhuizing, die achterblijft op haar studentenkamer, staat er wat ontheemd bij. Loslaten versus interesse tonen. Een dilemma voor elke ouder…
Loslaten
Vrijwel alle ouders van (bijna) studerende kinderen zeggen het: ‘Ik ga mijn kind loslaten. Ze moeten zelf beslissen wat ze willen studeren, wat ze willen worden…’ Terecht. In bovengenoemd filmpje houdt de vader het beschermende touw nog vast. Op de foto, genomen op het universitair sportcentrum, houdt een medestudent, misschien een vriendje, het touw vast. Zo gaat het, en zo hoort het ook te gaan. Volwassen kinderen zoeken een nieuwe sociale context.
Vasthouden
Maar er is ook nog een andere tendens. Hoe volwassenen de studiekiezer of eerstejaars misschien ook is… Bijna de helft zegt dat ze uw advies heel graag horen. ‘Mijn ouders kennen me zo goed, ik hecht waarde aan hun oordeel’. Ik hoor het heel vaak. Maar dan komt daarna ook meteen: ‘maar ik wil uiteindelijk wel mijn eigen beslissingen nemen’.
Verantwoordelijkheid
De verantwoordelijkheid voor de keuzes die de (as) student maakt, zijn niet meer uw verantwoordelijkheid. Die keuzes zijn de verantwoordelijkheid van de student zelf. Niet makkelijk hoor. Niet makkelijk voor de jongvolwassenen student, niet makkelijk voor de ouder. Loslaten versus interesse tonen is een dilemma, de student én de ouder moet een balans vinden. Lees ook: Stop pamperen volwassen kind
Betrokkenheid
Betrokkenheid bij je naasten is natuurlijk altijd goed. Je mag hopen dat een ouder zich, zo lang hij leeft, betrokken voelt bij zijn kind. En het kind bij de ouder. Interesse tonen is altijd belangrijk, dat willen studenten ook graag, over en weer. Maar waar begint bemoeizucht? Wanneer is een ouder overbezorgd? Alleen u kunt dat voor uzelf, met al uw levenswijsheid, beoordelen.
Ik heb wel een standaard-tip. Gaat er iets niet helemaal goed… Uw zoon of dochter de weg wijzen naar hoe hij of zij zelf hulp kan vragen… dat werkt meestal. Maar dat vragen om hulp moet hij wel echt zelf doen op een hogeschool of universiteit.
Als het nét een beetje minder gaat
Voor ouders hebben we een lastige boodschap. Een hbo of universiteit mag en wil ouders niet inlichten over de studieresultaten van de student. Ook niet als de student nog geen 18 is. Ook niet als er beperkingen zijn. De student heeft de regie over zijn studie. Hij moet zelf initiatief nemen. Alleen de student kan contact zoeken met een studentendecaan of studieadviseur.
Wat we wel doen is ouders vertellen hoe studenten zélf extra hulp kunnen vragen als de studievoortgang tegenvalt. Wilt u daarover praten? U kunt me altijd mailen of bellen.
Loslaten versus interesse tonen
We vinden het belangrijk dat ouders weten welke ‘hulptroepen’ er zijn voor studenten. Niet om studenten te ‘pamperen’. En al helemaal niet om studenten ‘onder moeders vleugels’ te laten zitten. Maar het is wel heel fijn als ouders nét een zetje geven richting studieondersteuning, als dat nodig is. Om uitval en teleurstelling te voorkomen. De student staat centraal. Hij is de enige die verantwoordelijk is voor studiesucces. Maar een beetje interesse tonen, vanuit huis, en vanuit de onderwijsinstelling, daar is niks mis mee.
Contact houden over huishoudelijke zaken
Studenten vinden het over het algemeen prettig als ze contact met ‘thuis’ houden. Ik zet ‘thuis’ bewust tussen aanhalingstekens, want als de student op kamers gaat, zal dit snel zijn nieuwe thuis zijn.
Maar studenten sturen maar wat graag een ‘appje’ over allerlei huishoudelijke zaken.. een bepaald recept, hoe de wasmachine werkt, wat een fiets mag kosten, en hoe het zit met de verzekeringen… Loslaten versus interesse tonen? Zo nu en dan een ‘appje’ betekent echt niet dat u uw kind niet vrij laat. Maar het initiatief moet natuurlijk wel van de student uitgaan. U wordt anders al snel ‘tuttig’ gevonden (ik spreek uit ervaring, hoor).
Contact houden over de studie, loslaten versus interesse tonen
Natuurlijk begrijpt u niet alle ‘ins en outs’ van de opleiding van uw kind. Maar dat hoeft ook niet. De meeste studenten vinden het fijn u wat bij te praten. Goede vragen stellen kan dan helpen. ‘Wat houden al die vakken in? Mag ik je studieboek eens zien? Staat er ook een (proef)college op het internet? Wat doe je tijdens zo’n practicum?’ Probeer niet alleen naar tentamens en studiepunten te vragen. Moeilijk, maar juist voor de student die wel eens zakt voor een tentamen, is het belangrijk dat het niet alleen over die studiepunten gaat. Het moet ook over de inhoud van de studie gaan.
Teveel ‘pushen’… niet doen, over loslaten versus interesse tonen
Ken uw grens. Teveel ‘pushen’ helpt niet. Op sommige hbo’s en universiteiten is de uitval in het eerste jaar hoog. Daar is veel onderzoek naar gedaan. De helft van die uitvallers zegt dat ze de verkeerde studie hebben gekozen. Ze hebben niet genoeg tijd besteed aan hun studiekeuze of een verkeerd beeld van de studie gekregen. Een deel van hen zegt ook dat ze teveel door hun ouders in een bepaalde richting zijn geduwd. Een studie met goede baankansen… een opleiding dicht bij huis… begrijpelijk, maar niet doen. De studiekiezer moet vooral zijn passie volgen en zijn eigen beslissingen nemen.
Op bezoek gaan, loslaten versus interesse tonen
Ik hoor vaak van studenten dat ze het echt leuk vinden als ouders hun nieuwe vrienden eens ontmoeten, als ze zien waar hij of zij studeert. Gaat uw kind op kamers? Ga dan zo nu en dan op bezoek. Maar laat vooral ruim van tevoren weten dat u komt. U wilt echt niet weten wat u anders aantreft, op die studentenkamer.