Leerlingen moeten al op jonge leeftijd keuzes maken. Een van de eerste serieuze keuzes is je profielkeuze. Maar daarna moeten er ook nog heel wat keuzes gemaakt worden. Niet het goede profiel gekozen? Je kunt dit bijspijkeren.
Denk goed na over jezelf. Niet het goede profiel gekozen? Er zijn verschillende mogelijheden dit later weer te herstellen
‘Verkeerd’ gekozen?
Nogal wat studenten nemen ‘ergens onderweg’ een verkeerde beslissing. Jammer, maar als je ervan leert, als je ontdekt waarom je keuze verkeerd was, en wat een goede keuze is… dan heb je iets belangrijks geleerd. En veel ‘verkeerde’ keuzes zijn later weer te herstellen. Heb je bijvoorbeeld niet het goede profiel gekozen? Niets aan de hand, er zijn verschillende ‘herstelmogelijkheden’.
Profielkeuze, begin op tijd
De profielkeuze is een van de eerste serieuze stappen in het studiekeuzeproces. Een voorgaand artikel over profielkeuze, geschreven door decaan Joop de Leur, geeft interessante informatie. U vindt daar een infographic van de Radbouduniversiteit. Die laat een paar denkstappen zien die een leerling kan maken. Er zijn ook verhelderende filmpjes over wat de verschillende profielen inhouden, bijvoorbeeld van de Hogeschool Utrecht. De decaan en de mentor zijn de belangrijkste hulptroepen op school. Maar als ouder kun je ook een handje helpen.
Interessegebieden
Het is al heel handig als de leerling weet welke vakgebieden hij of zij interessant vindt. De Keuzegids is daarbij een praktisch hulpmiddel. Je kunt ook kijken op een site als ‘Kies je studie’ of Studiekeuze123. Heeft uw kind bijvoorbeeld interesse in techniek? Kijk eens naar dit vakgebied op de genoemde sites of in de Keuzegids en kijk welke profielen toegang geven tot de meeste studies binnen het vakgebied. De leerling hoeft zich echt niet te focussen op een concreet beroep. De meeste jongeren zijn daar nog lang niet aan toe. Meestal weten studenten pas in de laatste fase van hun studie pas wat ze echt willen worden. Maar heeft een jongere een concreet interessegebied zoals ‘onderwijs & opvoeding’ of ‘economie & bedrijf’, dan heb je al een belangrijke stap gemaakt. Dat is meestal al voldoende om een profielkeuze te maken.
Welk profiel?
Er zijn twee profielen die te maken hebben met de maatschappij namelijk Cultuur & Maatschappij en Economie & Maatschappij. Er zijn ook twee natuur profielen: Natuur & Gezondheid en Natuur & Techniek. Belangrijk dat een leerling iets kiest dat echt bij hem past.
Mijn ouders pushten me een beetje richting een natuur profiel, omdat je daarmee de meeste mogelijkheden hebt. Maar ik vind talen veel interessanter. Wat nu? Een leerling
Van decanen hoor ik nogal eens dat ouders kinderen teveel richting een natuur profiel duwen. Pas daarmee op. Het is belangrijk dat een leerling plezier houdt in het leren. En teveel in een bepaalde richting duwen, hoe goed bedoeld ook, kan averechts werken.
Help uw kind te ontdekken welke interessegebieden hij echt boeiend vindt. Het bezoek aan Open Dagen kan daarbij helpen. Op de foto ziet u een leerling die een interessant apparaat bekijkt op de informatiemarkt van een Open Dag.
Verkeerd profiel: een aanvullend vak doen
Maar stel… je hebt een profiel gekozen en twee jaar later ontdek je opeens je ideale studie… Fantastisch natuurlijk. Maar wat als je niet het goede profiel hebt? Moet je dan je droomstudie laten schieten? Niet zo slim, vind ik. Als je kijkt naar de toelatingseisen dan zie je vaak dat je toelaatbaar bent met meerdere profielen als je daarbij een of meer aanvullende vakken doet. Die toelatingseisen zijn te vinden op de sites van de opleidingen maar ook in de Keuzegids en de eerder genoemde studiekeuzesites.
Genoeg mogelijkheden
Moet een leerling aanvullende vakken doen om zijn droomstudie te kunnen volgen? Er zijn genoeg mogelijkheden. Extra vakken doen kan soms op de eigen middelbare school. Het kan ook op het vavo. Het vavo is volwassenenonderwijs en er zijn in alle grotere steden vavo’s te vinden. Je kunt daar een of meerdere vakken op havo of vwo niveau volgen. Voor die vakken doe je ook examen. (filmpje)
Een heel bijzondere mogelijkheid is Boswell-Bèta.
Wat is Boswell-Bèta?
Boswell-Bèta is de voormalige bèta-afdeling van het James Boswell Instituut van de Universiteit Utrecht. Boswell-Bèta verzorgt onderwijs voor Nederlandse en buitenlandse studenten die niet direct kunnen instromen bij de universiteit of het hbo. Ook bachelorstudenten die door willen stromen naar een bepaalde master en niet aan de toelatingseisen voldoen kunnen hier terecht. Je kunt op meerdere momenten in het jaar examen doen in deze vakken.
Voor mijn droomstudie moest ik aanvullend natuurkunde en biologie doen. Dat is best wel zwaar. Ik heb besloten dat ik hiervoor een tussenjaar neem. Ik ga overdag werken en ‘s avonds volg ik lessen. Heb ik mijn diploma voor deze vakken gehaald, dan ga ik reizen. En volgend jaar natuurlijk studeren, want daar doe ik het allemaal voor. Nicole
Wiskunde bijspijkeren
De laatste tijd laten steeds meer havo leerlingen wiskunde vallen, zo zegt de Keuzegids. Voor Mirjam Remie van het NRC aanleiding om een artikel over te schrijven. Diverse aanstaande studenten beschrijven in dat artikel hoe ze, in de zomer, wiskunde bijspijkeren om de studie van hun keuze te kunnen doen. Ik merk dat doorstromen van havo naar hbo naar universiteit heel lastig is zonder wiskunde. Ook een student met hbo propedeuse die door wil stromen naar de universiteit moet vrijwel altijd een vwo wiskunde certificaat hebben. (artikel)
Tussenjaar met aanvullende vakken
Op dit moment is er een beetje het beeld dat een tussenjaar automatisch betekent dat je een verre buitenlandse reis maakt. De werkelijkheid is dat de helft van de jongeren die voor een tussenjaar kiezen, eigenlijk bezig zijn met een voorbereidingstraject op de studie. Voor jongeren en hun ouders die kiezen voor een tussenjaar schrijf ik deze periode elke week een tip.
Jongeren die nog niet weten wat ze gaan studeren en volgen soms een tussenjaarprogramma om dat te ontdekken. Of bezoeken intensief de verschillende onderwijsinstellingen, ook online. Er zijn ook jongeren die heel goed weten wat ze willen studeren, maar zij moeten nog aanvullende vakken en bijbehorende certificaten halen. Vaak combineren ze dat met een baan(tje).
Ik wil geneeskunde studeren maar heb niet het goede profiel. Je kunt dan een speciaal examen doen. CCVX. Dat is een soort voortentamen voor de vakken die ik extra moet doen. Op de site heb ik gevonden hoe en waar je je kunt voorbereiden. Dat lukt niet samen met mijn vwo diploma halen, ik ga dat in een tussenjaar doen.
Niet het goede profiel? Echt geen ramp
Ontdekt uw kind dat hij of zij eigenlijk een verkeerd profiel heeft? In de praktijk is dat dus echt geen ramp. Er zijn genoeg herstelmogelijkheden.
Mijn advies: Kies het profiel dat bij je interesses en kwaliteiten past. Ontdekt de leerling later dat hij andere interesses heeft gekregen. Mooi… jongeren (en ouderen ook natuurlijk) mogen groeien en van idee veranderen. Gun uw kind dat en laat hem eventueel aanvullende vakken doen om zijn droom te verwezenlijken.
Soms kan dat in een zomercursus (kijk naar de mogelijkheden bij bijvoorbeeld Boswell Bèta), soms ben je een semester bezig, soms een jaar.
Dat klinkt lang maar bedenk wel.. de jongeren van nu zullen misschien wel tot hun 72ste werken. Dat is een hele tijd. Misschien wel zo’n 50 jaar na afstuderen. En of je nou 49 jaar werkt… of 51…..Wat maakt dat uit? Als het maar is binnen een vakgebied dat echt bij je past…
Overigens kan de universiteit en hbo ook advies geven over wat je moet doen als je niet het goede profiel hebt. Zij kennen ook mogelijkheden om aanvullende vakken te doen en hebben die soms ‘zelf in huis’.
Niet het goede profiel? Volg toch je droom
Onderzoek de mogelijkheden om aanvullende vakken te doen. Dat is belangrijk als je voor de keuze van je bachelor staat. Dat is opnieuw belangrijk als de student voor de keuze van zijn master staat. Na de bachelor op hbo niveau kun je een wo masteropleiding gaan volgen. Soms moet je ook daarvoor aanvullende vakken doen. De masteropleiding van je keuze kan je daarover informeren. Boswell Bèta heeft hiervoor ook mogelijkheden, maar de universiteiten hebben zelf ook toeleidende trajecten. Men noemt dat schakelvakken of pré-master.
Heb je een wo bachelor en kies je voor een net iets andere master, dan zijn er soms ook aanvullende vakken nodig. Hiervoor geldt hetzelfde. De student moet goed uitzoeken welke aanvullende vakken hij nodig heeft en waar hij die kan doen. Niet het goede profiel voor je masteropleiding? Geen ramp, er zijn altijd herstelmogelijkheden.
Een interessant filmpje over het vavo waar je ook een of meer vakken kunt volgen.