‘Mijn zoon Gijs is pas veertien. Zo nu en dan praten we al wel over zijn toekomst’, zegt Edwin Kelhout. ‘Uit zichzelf doet hij dat niet zo vaak. Maar ik vraag hem wel regelmatig naar zijn ideeën. Ik hoop dat hij gaat studeren. Studeren is jezelf een kans geven.’
Edwin Kelhout
Wat wil je later worden?
‘Als ik hem vraag: “wat wil je later worden”, dan krijg ik helemaal geen antwoord. Dat is een vraag waar hij helemaal niet over na wil denken. Dat brengt ons niets verder. Een puber kan natuurlijk ook helemaal niet overzien welke beroepen er allemaal zijn. Of wat hij over tien jaar precies wil doen. En dat is ook helemaal niet erg. We weten geen van allen welke beroepen er zijn als hij is afgestudeerd. Of waar de beste baankansen liggen. Geen beste vraag dus om aan je puber te stellen’.
Wat vind je interessant? Studeren is jezelf een kans geven
‘Maar als ik aan hem vraag: “wat vind je interessant?”, dan gebeurt er iets. Dan noemt hij wel eens schoolvakken. Geschiedenis vindt hij interessant. Maar hij heeft het ook wel over onderwerpen die op school niet zo ter sprake komen. Dat is een mooi begin. Als je bezig bent met onderwerpen die je echt interessant vindt, dan krijg je daar energie van. Dan verdiep je je daar automatisch in, dan gaat studeren later ook vanzelf. Een student die een of meer interessegebieden heeft vindt zijn weg wel.’
‘Een student die weet wat hij interessant vindt komt er wel. Er zijn veel studies binnen zo’n interessegebied”
Studeren is jezelf een kans geven
‘Ik werk bij studentenwerving. Soms neem ik mijn zoon ook mee als we een Open Dag hebben. Natuurlijk kan hij nog helemaal geen studiekeuze maken. En dat hoeft ook niet. Maar het is wel goed als hij de sfeer eens proeft van een universiteit. Mijn zoon mag alles gaan doen wat hij maar wil, maar ik raad hem wel aan om te gaan studeren. Studeren is jezelf een kans geven. Het is een manier om meer over jezelf te ontdekken.’
Nieuwe dingen ontdekken
‘Ik denk dat de inhoud van een opleiding minder belangrijk is. De helft van de ‘opbrengst’ van een studie is wat je er voor jezelf aan hebt. Je komt in een totaal andere omgeving. Je ontdekt allerlei nieuwe dingen. En je leert op eigen benen te staan, ook als je nog even bij je ouders woont.
Binnen een opleiding word je uitgedaagd goed na te denken over wat je écht interessant vindt. Ik zie vaak dat studenten, als ze eenmaal begonnen zijn aan een studie, zich anders ontwikkelen dan ze eerst dachten. Ze worden rijper en ontdekken stukje bij beetje wat er allemaal in de wereld te koop is en wat bij ze past. Ze beginnen aan zo’n studie met een bepaald beroep in hun achterhoofd. Maar gaandeweg ontdekken ze dat er meer mogelijk is dan ze dachten. Ze gaan de diepte in en worden expert binnen hun interessegebied.’
Telkens nieuwe ontwikkelingen.Studeren is jezelf een kans geven
‘Die brede ontwikkeling vind ik belangrijk. Banen veranderen razendsnel van inhoud. En er komen ook steeds nieuwe banen bij. Ik hoop dat mijn zoon leert hoe hij op die veranderingen in kan spelen. Daarvoor heb je bepaalde basiskennis nodig. Maar je moet ook geleerd hebben hoe je nieuwe dingen moet leren. En je moet de nodige zelfkennis hebben. Je moet weten wat wel en niet bij je past. Zelfkennis en de moed om steeds nieuwe dingen op te pakken moet je leren. Een studie daagt je uit dat te doen.’
Jezelf ontwikkelen
‘Ook het leven als student is een waardevolle ervaring. Ik hoop dat Gijs later ook het nodige naast zijn studie gaat doen. Dat hoeft niet persé een studentenvereniging te zijn. Ik zie hem ook wel iets doen met een sportvereniging of dingen organiseren voor de opleiding waar hij voor kiest. Het moeten wel dingen zijn waar hij echt interesse in heeft, anders doet hij niks. Ik zie dat studenten die actief zijn geweest naast hun studie betere carrièremogelijkheden hebben. Studeren is jezelf een kans geven, zeker als je actief bent op allerlei gebied.’
Talent ontwikkelen
‘Een vriend vroeg me laatst of ik eens met zijn zoon wilde praten. Een jongen van 19 die nu een jaar bij Albert Heijn werkt bij wijze van tussenjaar. Hij verdient €1600,- per maand, is teamleider. Een relaxed bestaan. Zin om te studeren heeft hij niet meer. Tegen die jongen heb ik wel gezegd: ontdek je talent. Studeren is een avontuur. Een studie helpt je te ontdekken wat je allemaal in je mars hebt. Je maakt nieuwe vrienden, je gaat allerlei banden aan met mensen in een nieuwe omgeving. Heb je de capaciteiten om te studeren, dan moet je iets doen met dat talent. Studeren is jezelf een kans geven.’
Mag Gijs eçht alles doen wat hij wil?
Als ik Edwin zo bevlogen hoor praten vraag ik hem: ‘Ik hoor je vaak zeggen dat je het belangrijk vindt dat ouders hun jongvolwassen kinderen loslaten. Mag Gijs dan echt alles gaan doen wat hij wil?’ ‘Nou ja’, zegt Edwin, ‘ik vind wel dat hij een studie op moet pakken, vooral om zichzelf die ontwikkelingskansen te gunnen. Hij heeft het nu over Geschiedenis studeren. In de studiebijsluiter heeft hij gelezen dat hij dan maar acht uur per week les heeft. En verder veel boeken moet lezen. Dat lijkt me niet zo’n goed idee. Gijs is iemand die je wel een beetje achter de broek moet zitten, anders gebeurt er niet veel. Eigenlijk vind ik dat dus niet zo’n heel goed plan.’
Je kind vrij laten…?
Ik lach stiekem een beetje in mijn vuistje. Ik hoor veel ouders zeggen dat ze hun kind vrij laten. Maar bij doorvragen komt er dan toch wat ouderlijke bezorgdheid naar boven. ‘Ik hoop wel dat hij gaat studeren’, zegt Edwin. ‘Ik vind dat hij een studie moet kiezen met veel lesuren, anders voert hij niets uit’...
Natuurlijk heb je als ouder wensen en verwachtingen. Natuurlijk geef je advies over wat jij denkt dat verstandig is. Maar Edwin zegt ook, heel terecht, dat de verantwoordelijkheid voor de aanstaande studiekeuze bij Gijs ligt. Het gaat om de balans. Je kind moet eigen verantwoordelijkheid leren dragen. Maar tegelijkertijd wil je als ouder ook dat het goed gaat met je kind. Op basis van je levenservaring geef je je kind zo nu en dan advies. Jongvolwassenen zullen dat advies niet altijd opvolgen. En soms is dat maar goed ook.
Een lastige klus voor ouders, een evenwicht vinden tussen loslaten en coachen.
Meer lezen over ouders en studiekeuze? Word dan lid van de Facebookgroep ‘Ouders en studie’.