Ik kan het uit eigen ervaring beamen. Een studiekiezer moet niet altijd luisteren naar zijn ouders. Als ouder moet je natuurlijk betrokken zijn bij je kind. Maar de verantwoordelijkheid voor belangrijke beslissingen ligt op een bepaald moment bij het (jong)volwassen kind. Vanmorgen bracht de Volkskrant een interessante bijlage geschreven door Marjon Bolwijn over de rol van ouders bij studiekeuze.
Waarom je kind jouw goede raad toch in de wind moet slaan
Het artikel in de Volkskrant begint met mijn een interview over mijn eigen traject als moeder. Met mijn oudste zoon bezocht ik diverse universiteiten. Zijn interessegebied was ICT, dat was helder. Maar op waar dan? Omdat ik ‘ergens’ wel wist, op basis van mijn onderwijservaring, dat een vwo’er ook moet kijken naar hbo-opleidingen, hebben we ook een hogeschool bezocht. Gelukkig maar. Daar paste hij heel goed en hij heeft ook een mooie studieloopbaan gehad. Maar als ik eerlijk ben ging ik er eigenlijk van uit dat hij naar de universiteit zou gaan. Gelukkig koos hij uiteindelijk zijn eigen weg. Een goede beslissing.
Spiegel voorhouden en betrokken zijn
Ik heb geleerd dat er twee zaken zijn die er écht toe doen in je rol als ouder.
Het eerste is een spiegel voorhouden. “Ik zie dat je heel enthousiast bent als je praat over werken met dieren”. “Je gaat altijd de diepte in, je vraagt je vaak af waarom iets is zoals het is”. “Je kunt goed met lastige mensen omgaan”. “Ik zie dat je houdt van sporten en bewegen”.
Het tweede is ‘betrokken zijn’. Je verantwoordelijkheid voor je volwassen kind neemt op een bepaald moment af. Maar je betrokkenheid hopelijk niet. Een betrokkenheid die je voelt voor elkaar. Ouders en kinderen samen. Betrokkenheid die je als ouder voelt voor je kind, zolang als je leeft.
Studiekeuze is niet alleen je verstand gebruiken
Onderwijssocioloog Frans Meijers stelt: “De enige keuzen die je met je hoofd kunt maken, zijn die waarbij je voor- en nadelen logisch kunt afwegen. Maar een studiekeuze maken betekent dat je nadenkt over wat je met je leven wilt. Dat leven zal niet volgens voorspelbare lijnen lopen. Het is daarom belangrijk dat kinderen verschillende ervaringen opdoen en ontdekken wie ze zijn, wat bij hen past. Wie zichzelf kent, is beter in staat te bepalen wat hij met zijn leven wil en kan een studie kiezen die daarbij past”.
Dat is een heel proces waar ouders zeker een grote hulp kunnen zijn. Maar een studiekiezer moet niet altijd luisteren naar zijn ouders. Hij moet vooral zelf zijn weg vinden in het leven.
Vijf wezenlijke vragen bij studiekeuze, Marinka Kuijpers
Keuzes maken blijft belangrijk
Ook als uw kind studeert zal hij of zij nog veel keuzes maken. Welke specialisaties kies ik? Hoe richt ik de vrije keuzeruimte in? Hoe bereid ik me het beste voor op de arbeidsmarkt. Ik merk dat studenten ook bij deze keuzes veel overleggen met hun ouders. Natuurlijk kent u als ouder niet exact de inhoud van al die studies. Dat wist ik van mijn kinderen ook niet. Maar als ouder merk je wel waar je kind zich gelukkig bij voelt. Je merkt wat hem inspireert en ook de rust geeft dat hij een goede keuze heeft gemaakt. Mijke Post zegt “Jongeren hebben zo veel aan hun hoofd, ze zijn met zoveel dingen bezig, vooral met elkaar. Ze komen er niet aan toe stil te staan bij wie ze zijn en wat ze het liefst doen. ‘Career writing’ geeft overzicht en inzicht”.
Een studiekiezer moet niet altijd luisteren naar zijn ouders, zelf leren kiezen is een basisvaardigheid
Leren kiezen, tijdens iedere levensfase weer nadenken over wie je bent, wat je wilt en hoe je je leven inricht is een zoektocht. Een zoektocht die een heel leven duurt. Leer je je kinderen hoe ze goede keuzes kunnen maken, dan geef je ze een groot geschenk. Daar ben ik van overtuigd. Een studiekiezer moet niet altijd luisteren naar zijn ouders. Hij moet luisteren naar zichzelf. En ouders doen hun kind een groot plezier als ze hem hierbij helpen.
Studiekeuze kost veel tijd
Een goed studiekeuzeproces kost veel tijd, zo vervolgt het artikel. Er zijn heel veel opleidingen waar een studiekiezer uit moet kiezen. Een klus die grotendeels in het vooreindexamenjaar plaatsvindt. Het eindexamenjaar is daarvoor veel te laat. Gelukkig is er ook heel veel informatie, zoals sites om opleidingen te vergelijken. Bij het vergelijken kijken ouders ook nogal eens naar de toekomst.
Studiekeuze of beroepskeuze?
Hoe zijn de baankansen? Wat wordt er verdiend…? Vragen die ouders vaak stellen. Niet zo handig stelt Regien Bloch, ‘dit zijn beredeneerde criteria die niets te maken hebben met innerlijke motivatie.’
Een studiekeuze moet je voor jezelf maken en vanuit jezelf. De studiekiezer moet niet altijd luisteren naar zijn ouders. De studiekiezer moet vooral luisteren naar zijn eigen hart en zijn eigen verstand. Een studiekiezer die niet écht geïnteresseerd is in het thema, zal de eindstreep van de studie niet halen. En baankansen? We kunnen geen van allen overzien hoe banen zich in de toekomst ontwikkelen.
Kan uw kind niet kiezen?
Kun je niet kiezen voor een studie? Kies dan voor een uitgekiend en goed gepland tussenjaar. Zo’n tussenjaar moet dan wel goed besteed worden. De focus moet blijven liggen op ‘het leren maken van keuzes’. Na een tussenjaar, of meerdere tussenjaren als scholieren gaan werken na havo of vwo, moet er wel een goede keuze voor de toekomst komen.
Twijfel hoort erbij
Eigenlijk twijfelen alle studenten die ik ken wel eens over hun studiekeuze. Ook als ze al verder gevorderd zijn met hun opleiding.Maar voelt de student een ‘klik’ met de medestudenten, de docenten, het instituut en het onderwerp, dan zal de keuze echt wel goed zijn.
Binnen een studie zijn er nog veel ontwikkelmogelijkheden. In het Hoger Onderwijs worden studenten uitgedaagd zich breed te ontwikkelen. In de latere loopbaan zullen er immers ook nog veel veranderingen zijn. Een studiekeuze betekent echt niet dat het hele leven nu vastligt… “Wat je ook kiest, elke studie draagt bij aan je ontwikkeling”, zegt Daphne Wiersema, sociaal psycholoog.
Reageren?
Wilt u als ouder of professional of misschien als studiekiezer of student reageren? Heel graag. Dat kan via onderstaand reactieveld.