19 juli 2019 | Categorie: Tussenjaar

Werken na havo of vwo? Meerdere mogelijkheden!

Door Hermien Miltenburg

Oudervoorlichter bij Wageningen University & Research...

Havo en vwo zijn goede opleidingen als voorbereiding op een vervolgopleiding. Na de havo kun je naar het mbo of het hbo. Na het vwo kun je naar het hbo of de universiteit. Maar wat als een jongvolwassene wil gaan werken na havo of vwo? Of een eigen bedrijf wil beginnen? Wat als hij het allemaal nog niet weet en kiest voor een tussenjaar?

Werken na havo of vwo.. krijg je wel een leuke baan?

Havo en vwo zijn basisopleidingen

Het mbo is een beroepsopleiding en geeft een goede voorbereiding op de arbeidsmarkt. Havo en vwo zijn algemene opleidingen. Je hebt nog niet echt een beroep geleerd. Maar moet je dan automatisch aannemen dat je gaat doorstuderen? Nee, natuurlijk niet. Het lijkt alsof iedereen naar een hbo of universiteit gaat. Maar er zijn meerdere mogelijkheden na havo of vwo. En omdat je wel een basisopleiding hebt hoef je niet meer naar school. Al ben je bij wijze van spreken 14 als je de havo af hebt, er is dan geen leerplicht meer voor deze jongere.

Leren is nooit mijn hobby geweest. Er zijn veel dingen die echt leuker zijn dan naar school gaan. Ik heb mijn havo wel gehaald, maar eerlijk gezegd… met moeite. Na de havo ben ik meteen gaan werken. Ik kreeg een leuke baan in een call centre. Maar na een tijdje merkte ik dat ik wel dat mijn werk erg eentonig werd. Collega’s die een mbo of hbo opleiding hadden kregen meer kansen dan ik. Toen ben ik me toch maar gaan oriënteren op een opleiding. Maar leren vind ik nog steeds niet leuk Jorg

Toekomstdenken

Goed nadenken over de toekomst is lastig, zeker voor jongvolwassenen. De keuzemogelijkheden zijn enorm. Op zich is dat natuurlijk heel fijn, maar voor jongeren maakt dat het leven niet eenvoudiger. Voor jongeren die eindexamen havo of vwo doen is het soms zó lastig om tot een keuze te komen dat ze er (haast) burnout van raken. Onder druk een keuze maken helpt natuurlijk niet. Dan is het beter te kiezen voor een ‘tussenjaar’. Maar ook daarvoor moet je kiezen… En ik adviseer ouders hier ook afspraken over te maken. Werken na havo of vwo als een vorm van ‘tussenjaar’? Het is zo gek nog niet…Maar blijf wel aan de toekomst denken.

Toen ik het vwo af had wist ik echt niet wat ik moest gaan doen. Ik wist ook niet of ik nou wou studeren of toch maar gaan werken. Eerst heb ik vakantie gevierd en daarna ben ik gaan solliciteren. Het kostte wel veel moeite om een baan te vinden… een tijdelijke baan als verkoper. Op zich niks mis mee hoor, maar ja, ik merkte wel dat ik, met alleen mijn vwo, nooit verder zou komen. En om nou mijn hele leven te doen wat mijn baas zegt? Ik wil zelf leidinggevende worden. Ik beschouw deze periode als een tussenjaar. Hopelijk weet ik na een tijdje wel wat ik wil”. Fred

Drie wegen als je kiest voor werken na havo of vwo

Werken na havo of vwo betekent dat er daarna ook weer een keuze gemaakt moet worden. Wat het ook wordt, regie krijgen op je loopbaan is belangrijk.

  1. Toch over een tijdje gaan studeren? Maar wat dan?
  2. Blijven werken, eventueel aangevuld met cursussen?
  3. Een eigen bedrijf beginnen, eventueel aangevuld met cursussen?

werken na havo of vwo

1: Toch gaan studeren? Maar wat dan?

Denkt de jongvolwassene dat hij of zij toch weer gaat studeren na een (half) jaar werken? Dat is een goede zaak. De ervaringen die hij of zij opdat op de werkvloer had, kunnen helpen bij het maken van een goede studiekeuze. Ook kan het makkelijker zijn de opdrachten en stages die voorbereiden op een beroep, wat beter te volgen. Dat geldt zeker voor opleidingen op mbo of hbo niveau. Ook hebben studenten met werkervaring meer kansen op de arbeidsmarkt. Dat geldt voor vrijwilligerswerk en zeker voor een betaalde baan.
Wel belangrijk om de focus op studiekeuze te houden: open dagen bezoeken, meedoen aan meeloopdagen, sites als kies je studie en studiekeuze123 goed te bekijken en ook… hierover praten met studenten, ouders en de (ex)decaan.

2: Blijven werken

Studeren is echt niet voor iedereen een geschikte leerweg. U en ik kennen verhalen van mensen die niet gestudeerd hebben, maar door hard werken toch op hun plek komen… Er is een groot aanbod van trainingen opleidingen en studies die je naast je werk kunt doen. En het aanbod groeit nog steeds.  Jongeren leren ook heel veel van trainingen die je online kunt volgen.

Als ik niet weet hoe iets moet? Dan kijk ik op youtube. Er is haast overal een filmpje over. Hans

Natuurlijk is het plannen van je loopbaan makkelijker als je ‘een papiertje’ hebt. Maar is een jongere echt geen studiebol? Het duurt soms even.. maar de meeste jongvolwassenen vinden ook dan hun weg wel. Een deel van deze mensen gaat overigens na één of meerdere jaren weer toch weer fulltime studeren. Ook dan is het belangrijk goed na te denken over de studiekeuze. Studeren om het studeren heeft niet zoveel zin. Studiefinanciering kun je overigens tot je dertigste aanvragen.

3: Een eigen bedrijf

Juist ondernemende jongeren vinden het soms lastig een geschikte opleiding te vinden. Maar ook zij volgen vaak na verloop van tijd opleidingen en trainingen. Die zijn op elk niveau te vinden, van mbo tot en met wo. Werken na havo of vwo in je eigen bedrijf? Niet makkelijk, maar het gebeurt… en soms heel succesvol.

Ik was 17 toen ik mijn havo had gehaald. Toen ben ik eens gaan rekenen. Als ik nu met een hbo opleiding begin ben ik 23 als ik afgestudeerd ben. Ja, en dan werken tot mijn zeventigste! Dat is bijna vijftig jaar werken! Dat is het niet voor mij. Ik wil eerst een heleboel van de wereld zien. Australië, Canada, Azië, Afrika… eerst nog een hele hoop meemaken. Dat kost natuurlijk wel geld. Ik ga nu eerst een jaar werken, daarna een jaar reizen en dan zie ik wel. Studeren kan altijd nog.” Hilde

In deeltijd studeren?

Studeren hoef je natuurlijk niet persé fulltime te doen. Er zijn ook opleidingen die je in deeltijd kunt doen. Dat kan op alle niveaus. Je doet een deeltijdopleiding naast je werk. De medestudenten zijn mensen van alle leeftijden. Ze volgen zo’n opleiding omdat ze een andere baan willen of ‘hogerop’ willen komen. Ikzelf heb een deeltijdstudie naast mijn werk gedaan toen ik een andere kant op wou met mijn loopbaan. Dat is soms zwaar. Je moet ook je aandacht kunnen verdelen tussen je werk en je studie, want die kunnen in principe helemaal los staan van elkaar. En dan heb je ook nog een privé leven. Maar het levert je ook hoop op. Een diploma, nieuwe kennis en wie weet ook die andere baan. Voor een deeltijdopleiding is er geen studiefinanciering

Duaal studeren?

Er is nog een andere vorm van studeren, duaal studeren. Dan volg je een opleiding die is afgestemd op je werk. Werken en studeren liggen in elkaars verlengde. Je hebt gewoon een baan en je krijgt gewoon salaris. Het moet wel een passende baan zijn. Er zijn zo’n 250 duale opleidingen. Vrij nieuw is de opleiding tot associate degree. Dat is een hbo opleiding die tussen mbo en hbo bachelor inzit. Doe je deze opleiding fulltime, dan duurt hij twee jaar. Maar er zijn ook duale varianten. Na een associate degree kun je alsnog een doorstromen naar een hbo bacheloropleiding, vaak in het derde jaar. Studeer je duaal dan kun je in aanmerking komen voor studiefinanciering.

Werken na havo of vwo? Keuzevragen

Bij het maken van keuzes zijn er vijf wezenlijke vragen om rekening mee te houden. Geen makkelijke vragen… Scholieren geven vaak aan dat hun ouders hen hierbij goed kunnen ondersteunen. Nog meer studenten, die dus wat ouder zijn, hoor ik zeggen: “Toen ik nog in de pubertijd zat, vond ik al dat gedoe van mijn ouders onzin. Maar nu ik terugkijk hebben ze me wel goed op gang geholpen, met hun vragen. Dat hielp mij mijn eigen toekomstkeuze te maken…” Leren kiezen is een belangrijke levensles die verder gaat dan alleen studiekeuze. In je leven zul je vaak belangrijke keuzes maken. Leer je hoe je op een goede manier kunt kiezen voor wat bij je past, dan heb je een leven lang plezier van deze vaardigheid.

studiekeuzecheck hoe werkt dat

 

 

Stripboek over studiekeuze. U kunt dit downloaden en ook doorsturen naar wie u maar wilt.

 

Door Hermien Miltenburg

Oudervoorlichter bij Wageningen University & Research

Er zijn 10 reacties.

  1. Door: Suzanna · 21-02-2023 om 18:54

    Hoi Hermien,
    Ik ben Suzanna, ik zit in havo 3 en ik moet dus een profiel kiezen. Ik heb voor nu C&M gekozen met de keuzen vakken: geschiedenis, frans, aardrijkskunde & biologie. Nou wil ik heel graag zeebioloog worden maar ik heb een beetje onderzoek gedaan op het internet en ik kwam er achter dat je blijkbaar vwo nodig hebt voor die opleiding. Ik vroeg me af of er andere opties zijn om toch een opleiding te doen met vwo & wiskunde er in terwijl je die dus niet in je pakket hebt.
    Gr. Suzanna

    1. Dag Suzanna, kijk eens naar de opleiding Kust- & Zeestudies bij Hogeschool Van Hall Larenstein in Leeuwarden. Spreekt deze studie je aan?

  2. Door: umran · 02-03-2021 om 17:21

    hai ik ben 9 en ik krijg binnenkord m,n score
    en ik hoop dat ik havo haal

    1. Dat hoop ik ook voor je, maar ook mavo is natuurlijk heel mooi.

  3. Door: bibi · 09-12-2020 om 11:38

    ik vind deze tekst veel te saai

  4. Door: Riejan Kerssies · 16-11-2015 om 20:08

    Dag Daniëlle en Hermien,

    wat mooi om bovenstaande te lezen en hoe ontzettend belangrijk is het werk wat jullie doen!
    Zo vanuit het hart jongeren te coachen en te begeleiden; geweldig!

    Helaas heb ik – ben inmiddels 51 jaar – die kans niet gehad. Met name omdat mijn ouders ( vooral mijn vader ) toch behoorlijk conservatief waren. In het bijzonder ten aanzien van het man/vrouw rollenpatroon. Erg jammer. Hierdoor heb ik mijn kwaliteiten niet ten volle kunnen benutten.
    Mijn vader was een kind van zijn tijd….maar toch…..

    Steven, onze zoon, studeert nu aan de Universiteit Wageningen, de studie bio-technologie.
    Gelukkig heeft hij helemaal zijn draai gevonden.
    Wij geven hem de ruimte….

    Ben heel dankbaar, dat ik de gelegenheid heb gehad, de weg voor onze zonen, vrij te maken, zodat ze hun eigen keuzes kunnen maken. Maar als ouders, kun je het niet alleen!
    Wat moet de wereld zonder mensen, zoals jullie!
    Wilde ik toch even kwijt…
    Een hartelijke groet vanuit ons mooie Twente.
    Riejan Kerssies.

    P.s. Daniëlle, wat heb je een prachtige stem. Heb even op de website van Songbird gekeken. Erg mooi.

    Hermien, we hebben elkaar via de telefoon gesproken over een vraag van mij betreffende de ouderdag van 3 oktober jl. Ik heb je toen een aantal keren gebeld…en je bleef vriendelijk. Misschien kun je je dit gesprek nog herinneren.

    1. Dag Riejan,
      Wat een leuke reactie. Ja, de keuzemogelijkheden zijn voor iedereen nu wel heel anders dan toen jij en ik jong waren. Ook in mijn omgeving was het uitzonderlijk als meisjes de kans kregen om door te studeren. Met name mijn moeder heeft ons altijd erg gestimuleerd te investeren in een opleiding. Jij hebt als moeder ook mogen ervaren dat je op die manier veel voor je kinderen kunt doen. Je zonen zullen inmiddels hun weg wel een heel eind gevonden hebben, maar onderschat niet hoe belangrijk je (op de achtergrond) bent en blijft.

  5. Door: Danielle Vogels · 04-11-2015 om 11:38

    Het is heel begrijpelijk dat ouders zich afvragen of hun kind ooit nog wel gaat studeren als hun zoon of dochter na havo of vwo liever gaat werken dan studeren. Je kind daarom proberen te overtuigen om toch te gaan studeren, is geen goed idee. Dat vergroot de kans op een voortijdige studie-stop. Als ouder kan het best lastig zijn om je kind hierin vrij te laten. Hoe je hiermee om kunt gaan en hoe je als ouder de kans kunt beperken dat je kind na een periode werken niet meer gaat studeren, heb ik als jongerencoach gespecialiseerd in begeleiding bij studiekeuze en tussenjaren beschreven op http://www.tussenjaartwijfels.info/gaat-uw-kind-nog-wel-studeren/

    1. Door: Hermien Miltenburg · 04-11-2015 om 12:40

      Dag Daniëlle, Ik ben het met je eens dat je een kind niet kunt dwingen te studeren. Mijn ervaring is dat er heel wat jongvolwassenen zijn die na een aantal jaren werken, toch besluiten alsnog te gaan studeren. Maar, al kiest je kind hier niet voor, het is tóch zijn of haar beslissing. Als ouder kun je kansen geven maar de jongvolwassene moet het zelf wel willen. Er is een mooi gezegde: “je kunt een paard naar het water brengen, maar… je kunt hem niet dwingen te drinken!”

      1. Door: Danielle Vogels · 05-11-2015 om 10:37

        Toepasselijk gezegde Hermien! Het best is inderdaad als het paard zelf gaat drinken omdat het dorst krijgt, dus als de jongere zelf de behoefte gaat voelen om te gaan studeren. En zich dan natuurlijk goed oriënteert. Het hoeft niet erg te zijn als dat een jaar, of misschien een paar jaar duurt.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.