Leren kiezen is een vak. Onderwijsmensen adviseren zo’n twee jaar voor de profielkeuze te beginnen met ‘nadenken over kiezen’. Decanen helpen hun leerlingen hierbij tijdens de loopbaanoriëntatie (LOB) lessen. Lees het artikel: ‘Profielkeuze, een serieuze stap richting studiekeuze’ van decaan Yvonne Mulders.
Nu begint het pas!
Ieder jaar komt een grote groep ouders naar de voorlichting over de profielkeuze. Aan het begin van het schooljaar wordt hier al de nadruk op gelegd. Profielkeuze, een serieuze stap richting studiekeuze, staat centraal in klas 3 Havo, 3 Atheneum en 3 TTA (Tweetalig Atheneum). Het is een belangrijke keuze in de loopbaanontwikkeling van een kind.
Wat is profielkeuze?
Profielkeuze is een keuze waarbij je rekening moet houden met schoolvakken en belangstelling. Maar ook met de competenties en talenten van het kind. Wat wordt straks examenpakket en is dat haalbaar? Vooral moet de focus liggen op “wat ga ik na mijn middelbare school studeren?” Profielkeuze, een serieuze stap richting studiekeuze!
Mijn aanpak
Ik probeer als decaan bij de voorlichting het geheel te visualiseren. Dat doe ik door middel van een trechter. Helemaal bovenin de trechter (het grootste gedeelte) zitten de klassen 1 en 2 waar leerlingen van onze school bezig zijn zichzelf vooral te ontdekken in wie ben ik?, wat kan ik?, wat vind ik leuk? Wezenlijke vragen bij studiekeuze. Als ouder kunt u hier ook een belangrijke rol in spelen. help uw zoon of dochter in het ontdekkingsproces naar zichzelf.
Vijf wezenlijke studiekeuzevragen op basis van onderzoek van Marinka Kuijpers
Zelf ontdekken
Door middel van stages, vakken die aangeboden worden, snuffelstages en bezoeken aan bedrijven, komen leerlingen tot een bepaald oordeel over de bovengenoemde vragen. U kunt als ouder heel goed meehelpen bij dit proces. Al is het maar door goed door te vragen wat uw kind heeft ervaren. U kunt ook uw eigen (professionele) netwerk inschakelen als uw kind nog meer wil ontdekken. Vertel uw zoon of dochter eens welke beroepen uw vrienden en kennissen hebben…
Steeds specifieker
In klas 3 (we zijn al iets dichterbij het pijpje van de trechter) werken we met de methode Qompas. Een fijne methode voor leerlingen. Een methode waarbij ook u als ouders, net als de kinderen, opdrachten kunt maken. Het is mooi dat ik als decaan ‘achter de schermen’ mee kan kijken. Geen enkel antwoord dat ouders en kinderen geven is hetzelfde. Iedere leerling maakt zijn eigen stappenplan compleet. Zo bouw je samen een heel loopbaandossier op. Profielkeuze, een serieuze stap richting studiekeuze.
Loopbaandossier
Het loopbaandossier bouwen we zo langzaam op. De uitkomsten van de testen worden zichtbaar. Voor veel leerlingen is dit een bevestiging van wat ze al dachten. Via een dossier is het nu zichtbaar geworden. Na de laatste stap gaan de leerlingen met het loopbaandossier in het achterhoofd gesprekken voeren. Ze praten met de mentor en de ouders en tenslotte wordt het vakkenpakket, dus de keuze voor een profiel, vastgelegd. Ik maak op de voorlichtingsavond altijd bekend dat het nu dus echt begint.
Profielkeuze, een serieuze stap richting studiekeuze
Met het maken van een profiel heb je nog geen keuze gemaakt voor een vervolgopleiding. De richting qua interessegebied ligt er al wel. Dat is een basis die de leerling en de ouders als startpunt kunnen gebruiken. De studiekeuze gaat na het maken van de profielkeuze een behoorlijke serieuze zaak worden.
Wat moet er verder nog gebeuren?
Voor een goede studiekeuze moet er gekeken worden naar meerdere opleidingen. De studiekiezer moet zich afvragen: ‘Waar ligt mijn belangstelling, welke opleidingen zijn er en waar?’ In de volgende fase van het studiekeuzeproces komen er nog heel veel zaken aan de orde: studiefinanciering, wel of niet op kamers gaan wonen? wat past bij mij? We leren als decanen leerlingen ook te vergelijken. Welke verschillen zijn er in verschillende opleidingen die mij aanspreken? Wanneer zijn de Open Dagen? Hoe werken alle procedures, bijvoorbeeld bij een numerus fixus opleiding? Hoe gaat het proefstuderen in zijn werk, enz.
Studiekeuze: werk aan de winkel
De meeste ouders schrikken wel als ze dit allemaal horen. Er komt veel bij kijken. Gelukkig maken we de ouders bewust van het feit dat we graag met hen samenwerken. Informatie die leerlingen en ouders nodig hebben om een studiekeuze te kunnen maken wordt door school aangeboden. Is er behoefte aan een gesprek met de decaan, dan wordt daar tijd voor gemaakt. We realiseren ons maar al te goed dat als de leerling het diploma haalt, het voor ons er grotendeels op zit. Maar de ouders zijn nog vele jaren betrokken bij de ontwikkeling en keuzes van hun kind.
Yvonne Mulders, decaan Beatrix College te Tilburg
Meer over studiekeuze
Zoals Ivonne Mulders al aangeeft kan een decaan veel betekenen voor uw kind in het studiekeuzeproces. Maar u als ouder kunt ook veel essentiële zaken bijdragen. Ik geef u hiervoor graag 10 tips.
Tip 1: begin op tijd met studiekeuze
Tip 2: vraag door en stel de goede vragen
Tip 3: let op de kwaliteit van de opleiding
Tip 4: studiekeuze en carrièreperspectief
Tip 5: let op studeerbaarheid
Tip 6: welke werkvormen zijn er?
Tip 7: stad of studie?
Tip 8: enthousiasme?
Tip 9: mijn kind kan niet kiezen
Tip 10: verwennen mag
Nieuws over studiekeuze en studeren volgen? Vul uw e-mail adres in (rechtsonder) en u ontvangt telkens de nieuwste blogartikelen.
