Heel wat scholieren lijden onder studiekeuzestress. Sommige jongeren ervaren dat dit ook te maken heeft met de verwachtingen van hun ouders. Gelukkig vinden de meeste jongeren hun ouders een prima studiekeuzehulp. Studiekeuzestress en ouders… Vijf tips om onnodige stress te voorkomen.
Studente Doris die door haar vader geholpen wordt met de verhuizing
Studiekeuzestress en ouders… voorkom spanningen
Een paar weken gelezen ben ik geïnterviewd door het AD over studiekeuzestress en ouders. In dit artikel geef ik een aantal tips voor scholieren. Ik heb ook vijf tips voor ouders gegeven. Daar ga ik dieper op in. Ouders kunnen namelijk heel wat doen om onnodige studiekeuzestress te voorkomen.
1: Onderschat uw rol niet
Jongeren nemen graag hun eigen beslissingen. Terecht. Zeker als het om zoiets ‘groots’ gaat als studiekeuze moet het wel je eigen proces zijn. En je eigen beslissing. Gelukkig zien ouders dat over het algemeen wel in.
Maar dat betekent niet dat u uw kind moet ‘loslaten’. Jongeren hebben hun omgeving nodig bij het nemen van dit soort grote stappen. Ze willen graag met u praten, ervaringen delen, een beetje feedback krijgen. De gemiddelde puber zal dat niet zo openlijk toegeven. Maar uit alle onderzoeken blijkt dat jongeren die steun heel hard nodig hebben. En op prijs stellen. En als u naar uzelf kijkt.. u bespreekt grote beslissingen ook graag met uw partner, uw vrienden en familie. Maar u kiest wel uw eigen weg. Voor jongeren is dat niet anders.
2: Niet de inhoud,
Bemoei je als ouder niet teveel met de inhoud van de studiekeuze. U kunt wel vinden dat uw dochter een geboren actrice is, maar als ze zelf liever hartchirurg wil worden, dan is dat haar keuze. Die moet u respecteren. U kunt hooguit wat kritische kanttekeningen maken…
Wél het proces
Wat uw rol wel kan zijn… Kijk of uw kind alle stappen in het studiekeuzeproces zet. Help anders een handje mee Bespreek ook wat er op school aan studiekeuze gedaan wordt. Is uw kind hier tevreden over? In verschillende LOB (loopbaanoriëntatie en -begeleiding) is er een module voor ouders.
En stimuleer uw kind op tijd te beginnen. In 3 havo en 4 vwo kan er al een hoop gebeuren. Het meeste studiekeuzewerk moet je doen in 4 havo of 5 vwo. Het eindexamenjaar is écht te laat.
3: Bezoek samen de Open Dagen
De meeste scholieren vinden het fijn als ouders meegaan naar een Open Dag. Er komt heel wat op je af bij zo’n Open Dag. Alleen al het vinden van de stad en het juiste gebouw kan veel stress opleveren. Daarbij is het prettig als iemand meekijkt zodat de jongere ook met iemand na kan praten. Probeer een Open Dag samen voor te bereiden. Welke vragen wil uw kind stellen? We adviseren minimaal vier Open Dagen te bezoeken. Begin daar mee als uw kind in de bovenbouw van de havo of het vwo zit.
Meeloopdagen en proefstuderen
Meeloopdagen zijn bedoeld voor verdieping. Deze zijn alleen voor leerlingen. Maar u kunt ze natuurlijk wel samen met uw kind voorbereiden. En erover praten natuurlijk.
Er zijn ook steeds meer proefstudeerdagen. Zijn deze online, dan mag u als ouder soms meedoen.
Kijk vooral ook samen met uw kind naar de kwaliteit van de opleiding (studiebijsluiter). Er zijn grote verschillen.
4. Ontdek talenten
Jongeren weten vaak niet zo goed van zichzelf waar ze goed in zijn. Toch is dit een belangrijke basis voor het vormgeven van je loopbaan. Simpele vragen kunnen een jongere al verder helpen. Denk dan aan vragen als:
- Waar krijg je complimenten over?
- Wat doe je echt met plezier?
- Waar ben je goed in volgens je klasgenoten, buren, sportvrienden enz.?
- Waar ben je zelf écht tevreden over?
- Is er iets waar je altijd met enthousiasme aan begint?
- Waar kun je dag en nacht mee bezig zijn…?
- Wat kun je goed? Op school en buiten school?
- Wat kunnen anderen van je leren?
Onderschat niet hoe belangrijk dit soort denkvragen zijn. Ze geven je een beeld van wat je goed kunt en ook waar je blij en energiek van wordt.
5: Zet als ouder je persoonlijke wensen opzij
Dit is de lastigste tip. Je dénkt als ouder waarschijnlijk dat je je kind vrij laat in zijn keuze… maar onbewust communiceren de meeste ouders toch wensen en verlangens. Dat overkwam mij als oude ook. Je hebt een bepaald beeld van je kind. Je hebt een idee van waar je kind gelukkig van wordt.
Er zijn leerlingen die zeggen dat ze studiekeuzestress hebben door de verwachtingen van hun ouders. Studiekeuzestress en ouders kan een geniepige combinatie zijn waar allerlei zaken in spelen waar je je als jongere én als ouder niet zo bewust van bent.
Trots zijn op je kind
Mijn tip: Als ouder straal (onbewust) je toch je wensen en verlangens uit. Bespreek die dan maar zo open mogelijk met je kind. En zeg er bij dat je oprecht je kind wilt helpen. En dat hij of zij zijn eigen keuze moet maken, en dat je die ook steunt als ouder. Ben kritisch naar jezelf als ouder.
Alle ouders willen graag trots zijn op hun kind. Maar moet hij dan persé hartchirurg worden? Ik herinner me nog wel de verjaardagsfeestjes waar andere ouders vol trots over de studies van hun kind praatten. En met mijn kinderen ging het helemaal niet zo goed… Daar voelde ik me best ongemakkelijk door. Later merkte ik dat er ook met die ‘superdepuper’ kinderen echt wel eens iets niet helemaal goed ging… Studiekeuzestress en ouders… zet je eigen verlangens opzij en ben vooral een coach voor je kind.
En in alle eerlijkheid… Is het niet genoeg als je kind gewoon gelukkig is?
Er is ook een Facebookgroep voor ouders van studiekiezers en studenten. Die gaat over studeren, studiekeuze, tussenjaar en studiekosten.