Vlees eten is iets alledaags voor veel Nederlandse consumenten. Dat is nog niet zolang. Sinds de jaren ’50 van de vorige eeuw is het gewoner geworden om meer en vaker vlees te eten. Vanaf die tijd heeft de vleesconsumptie van de gemiddelde Nederlander zich verdubbeld tot boven de 40 kilo. De geconsumeerde hoeveelheid is tussen 1990 en 2010 nooit onder die 40 kilo gekomen. Maar na 2010 is een verandering te zien: er is sprake van een licht dalende trend in de vleesconsumptie en de grens van 40 kilo wordt doorbroken. Mondjesmaat eten we minder vlees. Elk jaar een pond vlees per persoon per jaar minder, om in 2015 uit te komen op 37,7 kilo. In vergelijking met tien jaar geleden, een daling van zes procent.
Voedsel is vrijheid. Met deze woorden besluit Slowfood-oprichter Carlo Petrini zijn boek Food and freedom. Woorden om op te kauwen. De auteur zoekt de bevrijdende werking van voedsel in de verbondenheid met eten, waardigheid van het producerende ambacht en kwaliteit van eindproduct. Voedsel als medicijn tegen ongelijkheid, onderdrukking, milieuschade, honger en ondervoeding. Het zijn mooie (kerst)gedachten.
Om de huidige stand in voedingsland aan te geven, heb ik het ook wel over de dubbele voedselparadox. De eerste paradox gaat erover dat we in de menselijke geschiedenis nog nooit zo overdadig en uitbundig omringd zijn door voedsel als nu, terwijl tegelijkertijd eten ver van ons af is komen te staan. De tweede paradox hangt met de eerste samen. Het gaat om de genoemde overvloed aan voedsel in combinatie met de aanwezigheid van onbehagen. Voedselrijkdom leidt niet alleen of automatisch tot voedselvreugde onder het consumentenpubliek.
De kabinetsreactie op het WRR-advies Naar een voedselbeleid heeft een jaar op zich laten wachten. Opvallend aan de reactie van de rijksoverheid is dat deze een soortgelijk karakter heeft als het WRR-advies: het gaat om een mooie uiteenzetting van actuele issues in het voedseldomein die op zichzelf weinig nieuws bevat maar daarmee niet achterhaald is. Zoals het WRR-advies vooral vraagstukken aansnijdt die bekend zijn, zo bestaat de kabinetsreactie voor een groot deel ook uit een opsomming van zaken die lopen op ingeslagen beleidspaden (allianties, Green Deals, faciliteren en toejuichen van keteninitiatieven, voorlichting via Voedingscentrum, e.d.).
