Schoonheidsstudio’s onder water

Mantaroggen zijn fascinerende dieren. Als er een naar je toezwemt, is het alsof er een enorme buitenaardse levensvorm op je afkomt. Toeristen en wetenschappers zijn geobsedeerd met deze ruimteschepen onder water. Ze kunnen meer dan tien meter breed worden, werken samen tijdens de jacht en laten zich op het rif behandelen door cleanervisjes bij gespecialiseerde schoonheidsstudio’s. 

Blogauteurs: Ricardo Tapilatu (Director of the research Center for Pacific Marine Resources, and Professor Faculty Fisheries and Marine Sciences) en Eva van den Broek (gedragseconoom en oprichter van Behavioural Insights Nederland)

Mantaroggen (Mobula birostris) leven in kleine groepen bij eilanden of kustriffen. Magic Mountain is zo’n kustrif in de oceaan. Het is relatief ondiep (dertig meter), waardoor toeristen de manta’s kunnen zien spelen en in groepsverband plankton opjagen. Zo’n groep bestaat uit rond de tien individuen, met ieder een eigen voorkeur voor een eetplek of een schoonmaakstation.

Foto: Erik Meesters

Toerisme reguleren is een uitdaging

We waren benieuwd hoe bij Magic Mountain de toestroom aan toeristen gereguleerd werd. Het groeiende toerisme hier maakt de bevolking bezorgd over wat de negatieve effecten zijn op het gedrag en de leefomgeving van de manta’s. Bezoekers krijgen een tijdslot van een uur, zodat er maximaal tien duikers en snorkelaars boven de manta’s spartelen. Dat wordt niet goed gehandhaafd: we zagen een tweede bootje in ons tijdslot, met zeer onervaren duikers.

Schoonmaakstudio’s voor manta’s

Op het Magic Mountain rif wonen gespecialiseerde schoonmakertjes, en die zijn de reden dat er zoveel manta’s zijn -en dus toeristen. De visjes wonen in het koraal. Als er een grote vis langskomt, zwemmen ze erop af. Dan eten ze de parasieten en dode huid uit de bek en vinnen van de manta’s. Soms bijten ze per ongeluk een stukje levend weefsel af. Dan maakt de klant een sprongetje, en manta’s die op hun beurt wachten zien dat. Een zo’n sprongetje teveel en de schoonmaakstudio verliest zijn goede reputatie en komen er minder manta’s op af.

Foto: Erik Meesters

Behalve manta’s zagen we haaien, napoleonvissen, fusiliers, jacks, en barracuda’s. Het rif was in heel goeie staat, wat het voor de manta’s zo aantrekkelijk maakt om langs te komen. Hoe ze reageren op veranderingen in warmte, stroming, plankton, en de constante aanwezigheid van onhandig spartelende mensen, is nog lang niet duidelijk. Maar als de manta’s niet meer komen, blijven ook de toeristen weg.