Makkelijk gezegd… jezelf leren kennen. Maar voor pubers en jongvolwassenen is dit juist een grote uitdaging. En dat terwijl jezelf leren kennen juist heel belangrijk is bij keuzes maken. Keuzes maken hoort bij het leven en bij studiekeuze en studeren. Jezelf leren kennen kost tijd en ruimte.
Kiezen blijft belangrijk
Onze maatschappij geeft veel kansen. Dat is mooi. Maar voor jongeren ook lastig. Want hoe maak je goede keuzes? Er zijn een paar formele momenten waarop kiezen echt belangrijk is. Een heel duidelijk moment is de profielkeuze. Daarna de soms ingewikkelde stap van studiekeuze. Maar heeft een student eenmaal een studie gekozen, dan houdt het niet op. Ook binnen de studie moeten er heel wat keuzes gemaakt worden. Na het eerste studiejaar is er steeds meer vrije keuzeruimte. Welke vakken passen bij jou en bij je idealen? En verderop… welke minor moet je kiezen? Gaat een student een masteropleiding doen? Ook dat is weer een echte studiekeuze. Kortom studiekiezers en studenten moeten heel wat keuzes maken.
Leer uw kind goed te kiezen
Ik hoor nogal eens ouders zeggen: ‘doe maar economie, dat heb je altijd leuk gevonden’… Of je zit altijd achter de computer. ICT is vast een goede keuze voor je… Goed bedoelde adviezen. Maar een jongere schiet er niets mee op. Leren kiezen is een vak. Een vak dat een leven lang belangrijk is. Hoe geef je vorm aan je leven? Aan je loopbaan? Natuurlijk moet een jongvolwassene zijn eigen keuzes leren maken. Leren hoe zo’n proces van ‘kiezen’werkt is minstens zo belangrijk als de uitkomst. Zeg niet WAT uw kind moet kiezen, maar HOE uw kind moet kiezen. Probeer vooral een coach te zijn voor uw kind.
De hulp van ouders
Jongeren waarderen de hulp van ouders in dit zoekproces. ‘Mijn ouders kennen me goed, ze houden me een spiegel voor, ze luisteren naar me’… Het zoekproces begeleiden is belangrijker dan een pasklare oplossing aanbieden. Misschien is economie wel de beste opleiding voor uw kind… of ICT. Maar een jongere moet dat zelf ontdekken. Jezelf leren kennen is daarbij belangrijk. Jezelf leren kennen kost tijd en ruimte. En inzet.
‘Jezelf leren kennen doe je vooral buiten school’
‘Jezelf leren kennen doe je nu vooral buiten school’ zegt Corine Opmeer, professional die begeleidt in het keuzeproces naar een vervolgstap. ‘Je leert op school van alles… behalve over jezelf. Dat vind ik best gek. Juist school is een plek waar jezelf leren kennen, naast kennisvergaring, een belangrijke plaats verdient. Want als je jezelf niet kent, hoe ga je dan kiezen in deze drukke, snel veranderende wereld?
Hulp bij ontdekken wie je bent
Vrienden en ouders kunnen helpen bij het ontdekken wie je bent en wat werkelijk bij je past. Maar ouders, laat de keuze aan uw zoon of dochter. Ook al is die keuze in eerste instantie niet iets wat u zou kiezen.
Ik probeer jongeren op een luchtige manier kennis te laten maken met zichzelf. Daarbij is het vooral heel belangrijk dat zij inzicht krijgen in hun eigen kwaliteiten en hoe en waar ze die willen gaan inzetten.’
Vragen, luisteren en kijken
‘Ik merk dat het goed is jongvolwassenen vragen te stellen en heel erg goed te luisteren en kijken. Wat deed je vroeger graag? Doe je dat nog steeds? Of is dat, ongemerkt, verdwenen? En hoe komt het dat je dat nu niet meer doet?’ Onbewust weet een jongere vaak best waar hij goed in is. En wat, onbewust, bij hem past.
Creativiteit heeft vele gezichten
‘Creativiteit is heel belangrijk. Waar zit jouw creativiteit? Ben je creatief met cijfers of taal? Met organiseren? Met communicatie? Ik werk altijd met leuke werkvormen die iets losmaken. Zoals ‘verbeeld je eens dat alles kan… wat zou je dan gaan doen…’ De uitkomst daarvan zegt veel over de, soms onbewuste, verlangens en capaciteiten van een jongere. Ik vind het belangrijk dat een jongere hoofd én hart gebruikt bij het maken van die keuzes ’.
Vonkje
Praat u als ouder met uw kind en ziet u een vonkje branden? Dan bent u op de goede weg. Vanuit wensen en verlangens kun je een stap maken naar capaciteiten. Want vaak ben je ook goed in datgene wat je passie heeft. Het maakt op zich niet zo uit wat uw kind dan oppakt… een studie, een tussenjaar, een baan of een eigen bedrijf… dat vonkje moet er zijn.
Meer vragen om te stellen aan jongeren..
Er is veel onderzoek gedaan naar vragen die je een jongere zichzelf moet stellen. En naar hoe u als ouder daarbij kunt ondersteunen. Lees voor veel praktische vragen eens het artikel ‘Studiekeuze en de loopbaan van uw kind’.
Corine geeft aan dat op een luchtige manier praten over studiekeuze helpt. Om dat te bereiken heb ik, samen met studenten en onderwijsprofessionals, een Studiekeuze Stripboek gemaakt. U kunt dat gratis downloaden.