Studiekeuze is een lange route, van profielkeuze tot afstuderen
Door Hermien Miltenburg
Studiekeuze … dat komt wel in het eindexamenjaar? Echt niet! Studiekeuze is een lange route. Op de meeste scholen wordt er vanaf een jaar voor de profielkeuze al zo nu en dan aandacht besteedt aan ‘leren kiezen’. Daarna volgt de profielkeuze en de studiekeuze. Maar ook als uw zoon of dochter studeert op een hbo of universiteit moeten er nog veel keuzes binnen de studie gemaakt worden. Dat duurt eigenlijk tot het afstuderen. (geschikt voor (v)mbo, havo,vwo, hbo, wo)
Vijf wezenlijke vragen bij studiekeuze, Marinka Kuijpers
Voorbereiden op keuzes maken
Goede keuzes maken is lastig. Denk je niet goed na, dan pakken keuzes vaak verkeerd uit. Dat is zo bij alle belangrijke beslissingen in het leven. Er zijn vijf wezenlijke keuzevragen die eigenlijk een heel leven ertoe doen… van profielkeuze tot studiekeuze, tot keuzes binnen de opleiding. Tenslotte de eventuele masterkeuze en de loopbaankeuzes. Regie op de loopbaan is niet zo eenvoudig. Kunt u uw zoon of dochter helpen bij het ‘leren kiezen’, dan is dat een belangrijke levensles.
Vijf wezenlijke vragen
- Wie ben ik, wat kan ik?
- Wat wil ik, wat drijft mij?
- Welk soort werk past bij mij?
- Wat wil ik worden?
- Wie kan mij daarbij helpen?
Dit zijn misschien wat vage vragen voor een jongvolwassene. Toch is het belangrijk te leren jezelf deze vragen te stellen. In het artikel over keuzevragen vindt u een paar concrete voorbeelden van vragen die ook jongvolwassenen zichzelf kunnen en moeten stellen.
Kiezen moet je leren. Hoe ingewikkelder de maatschappij, hoe meer keuzes er gemaakt moeten worden. Ook voor de jongvolwassene die voor zijn profielkeuze staat.
Profiel kiezen
De eerste formele stap die een scholier zet richting zijn studie en beroep is de profielkeuze. Dit is zeker een serieuze stap. Natuurlijk krijgen scholieren de hulp van de decaan. Maar het is ook fijn als u een handje meehelpt? Weet uw zoon of dochter al een beetje wat zijn of haar interessegebieden zijn? Dat helpt bij het kiezen tussen een cultuur, een economie, een techniek of een natuur profiel. En bedenk.. kiezen moet je leren. Profielkeuze is een van de eerste serieuze ‘vingeroefeningen’.
Al eens naar Open Dagen gaan
Misschien is het wat ‘ver van mijn bed’, maar er zijn wel scholieren die al voor hun profielkeuze eens gaan kijken op een Open Dag. Op veel Open Dagen is er ook een informatiemarkt. Je kunt als scholier (en ouder) vrijblijvend eens rondsnuffelen. Is dit een interessant wetenschapsgebied? Welke profielen passen bij de meest interessante thema’s?
Voor-eindexamenjaar… veel energie richting studiekeuze
Het vooreindexamenjaar is hét jaar waarin een studiekiezer bezig is met studiekeuze. In onderstaande tekening vindt u een paar belangrijke stappen. Veel artikelen in dit blog gaan over die stappen. Verdiept u zich als ouder eens in brede studiekeuzesites zoals http://www.studiekeuze123.nl . Ga samen (als uw kind dat op prijs stelt) naar minimaal vier Open Dagen. Stimuleer uw zoon of dochter meerdere meeloopdagen te bezoeken. studiekeuze is een lange route. Tijdens dit jaar moet er veel werk verzet worden.
Eindexamenjaar, laatste check en aanmelden
Tijdens het eindexamenjaar zijn er nog verschillende controle momenten zoals bijvoorbeeld de studiekeuzecheck. Slim als de scholier ook veel praat met studenten over de studiekeuze. Het aanmelden voor een opleiding gebeurt al vroeg in het eindexamenjaar. Voor opleidingen met een numerus fixus zoals geneeskunde voor 15 januari. Voor de andere opleidingen moet uw zoon of dochter zich voor 1 mei aanmelden.
Maar na het eindexamen houdt het niet op. Studiekeuze is een lange route.
Studiekeuze is een lange route, ook op de hogeschool of universiteit
Het eerste studiejaar op een hogeschool of universiteit is meestal behoorlijk breed en het programma ligt vast. Tijdens dit jaar krijgt de student zijn basiskennis. In de jaren daarna gaat een student zich specialiseren. De studieloopbaanbegeleider of studieadviseur helpen hier bij. Maar de keuzes moeten door de student zelf gemaakt worden. De vijf wezenlijke keuzevragen spelen ook nu weer een rol. Belangrijk als een student al jaren geleden hiermee heeft leren omgaan.
En dan de masterkeuze
Na een bachelor op de universiteit volgt in principe een masteropleiding van een of twee jaar (afhankelijk van het onderwerp). Dat kan een logisch aansluitende master zijn, maar ook een hele andere. Weer een studiekeuzeproces, dus. Ook studenten die een hbo opleiding hebben afgerond volgen soms nog een masteropleiding.
Gaan werken, opnieuw keuzes maken
Een student die dit hele proces goed heeft doorlopen zal waarschijnlijk een baan op een hogere positie krijgen. Is het dan afgelopen met kiezen? Nee, ook een baan kiezen die bij je past is belangrijk. Hoger opgeleiden zullen bovendien ook op hun werk cursussen en trainingen volgen om hun loopbaan verder vorm te geven. Studiekeuze is een lange route en als je in je jeugd leert hoe je keuzes moet maken, dan beheers je een vaardigheid die een heel leven belangrijk is.