Volgt u de media, bijvoorbeeld via de Facebookgroep voor ouders, dan weet u dat ‘stress ‘ hot item is. Universiteiten en hogescholen werken haast allemaal aan projecten om studenten te leren omgaan met stress. Ook WUR heeft een interessante site over ‘omgaan met stress’. En er zijn heel wat speciale activiteiten.
Wat is stress eigenlijk?
Esther Ruijters is studentenpsycholoog bij WUR en projectleider van ‘Surf your stress‘. Zij heeft zich verdiept in het onderwerp ‘studiestress’. ‘Wat is stress eigenlijk?’ vraag ik haar.’ ‘Iedereen ervaart weleens stress en dat is oké. Stress hoort bij het leven en helpt ons goed te presteren. Het gaat erom dat je leert hoe je om moet gaan met stress. Het is belangrijk om een soort balans te vinden in je leven. Maar dat zal niet altijd lukken. Soms ga je kopje onder. De kunst is dan op tijd weer ‘boven water’ te komen en verder te gaan. Stress hoort bij het leven. Kunst is ervoor te zorgen dat stress je niet overspoelt. Even kort spanning voelen, bijvoorbeeld als je een tentamen hebt, is niet erg. Te lang en te veel onder druk staan is niet goed. Dan kun je lichamelijke of psychische klachten krijgen. Of je gedrag kan veranderen.’
Oorzaken van stress bij studenten, presteren
‘Studenten van nu voelen een grote prestatiedruk. De studie moet perfect lopen. Je wilt een spetterend CV opbouwen. Naast goede cijfers willen studenten ook ‘iets speciaals’ toevoegen aan hun CV. Internationale ervaring of een tijd in het bestuur van een vereniging. En daarnaast nog een heleboel sociale activiteiten, een baantje of vrijwilligerswerk, reizen en vriendenkringen. Heel veel allemaal. Via sociale media ontstaat het beeld dat alles prachtig en perfect moet zijn. En dat is op den duur haast niet vol te houden.’
Oorzaken van stress bij studenten, vanuit de ouders
‘Studenten zeggen regelmatig dat ze last hebben van de verwachtingen van hun ouders’, vervolgt Esther. Dat herken ik wel. Als ouder wil je het beste voor je kind. Je wilt dat je kind een goede toekomst heeft. Maar is dit echt wel het beste? En laat je je kind echt wel vrij om zijn eigen leven te leiden? Elke ouder heeft bewuste en onbewuste wensen voor zijn kind. Voer je als ouder hiermee de druk op de student niet teveel op? (Lees ook: ‘Niet alles hoeft te kloppen bij studiekeuze en studeren’)
Oorzaken van stress bij studenten, vanuit de ouders
Toen mijn kinderen opgroeiden wilde ik als moeder vooral dat ze gelukkig waren. Teleurstellingen haalde ik het liefst bij ze weg. Later ontdekte ik dat het belangrijk is dat jongeren ook leren weerbaar te zijn. De wereld is geen Efteling. Tegenvallers horen bij het leven en je moet je kind leren daarmee om te gaan. Dat maakt ze weerbaar. Nu hoor ik wel van studentenpsychologen dat jongeren, als ze studeren, voor het eerst zelfstandig een teleurstelling moeten verwerken. Dat hebben ze nooit eerder geleerd. En dat is dan een hele schok. Aan Esther vraag ik of ze dat herkent. ‘Jazeker. ‘Curlingouders noemen we dat. Ouders die ieder oneffenheidheidje in het leven van hun kind wegpoetsen’. (Op de Facebookgroep voor ouders regelmatig artikelen hierover)
Geldzaken
‘Ook het leenstelsel levert stress op’, zo vervolgt Esther. Studenten zijn bang voor studievertraging. Daarmee groeit hun studieschuld. Studenten hebben soms het idee dat ouders een studieschuld afkeuren. Dat hoeft overigens helemaal niet het geval te zijn. Maar uit angst voor de mogelijke afkeuring door hun ouders, denken studenten soms dat ze sneller moeten afstuderen. Of ze houden de hoogte van hun studieschuld geheim.
De angst voor een negatief Bindend Studieadvies ligt in het verlengde hiervan. Een verkeerde studiekeuze is op zich helemaal niet zo erg. Als je maar leert van wat er bij de eerste poging niet goed ging. Maar het betekent wel dat je weer opnieuw moet beginnen met je studiekeuze. En een jaar langer studeert. Met de kosten die daarbij horen.
Studeren wordt door veel ouders nog gezien als de leukste tijd van je leven. Dat was vroeger misschien ook wel zo. Maar de student van nu ervaart studeren echt wel als een stukje lastiger.’
Waaraan merk je als je kind teveel stress heeft?
‘Studenten die bij de studentenpsycholoog komen kampen meestal met studiestress, faalangst, disciplineproblemen en afstudeerproblemen. Veel studenten komen bij de studentenpsycholoog omdat ze depressieve klachten hebben. Merkt u dat er iets niet goed zit bij uw kind? Poets het niet weg. Sta erbij stil en praat er met uw kind over’
Omgaan met stress: Hulp vragen
‘Studenten en ook hun ouders weten vaak niet dat er veel hulp aanwezig is op de universiteiten en hogescholen. Het is wel belangrijk dat de student zelf het initiatief neemt om hulp te zoeken. Daar is soms wat schaamte voor, maar dat is echt helemaal niet nodig. Iedereen kan eens een periode hebben waarin wat extra ondersteuning nodig is. Wat heet: ik denk dat veel van de activiteiten die we met ‘Surf your stress’ aanbieden voor alle studenten zinvol zijn. Denk dan aan ‘hoe maak je goede keuzes’ of ’time management’. Merkt u dat uw kind baat heeft bij wat extra ondersteuning, stimuleer heb dan eens om naar de website van ‘Surf your stress‘ te kijken. Of mee te doen aan de activiteiten tijdens de speciale week over stress van 11 tm 15 november 2019′.
Omgaan met stress: Vijf tips voor studenten
Tip 1: Een offdag hoort erbij. Niet alles hoeft altijd leuk te zijn.
Tip 2: Let op waarschuwingssignalen. Let dan goed op jezelf.
Tip 3: Leef gezond, slaap voldoende, eet gezond, neem op tijd eens rust.
Tip 4: Zoek een luisterend oor. Zoek op welke ‘hulptroepen’ er zijn.
Tip 5: Kijk op de website onder: ‘wat kan ik zelf doen’.
Omgaan met stress: Vijf tips voor ouders van studenten
Tip 1: Help uw kind te kiezen voor wat echt bij hem of haar past
Tip 2: Maakt uw kind zichzelf niet oververmoeid? Neemt hij voldoende rust?
Tip 3: Wijs uw kind op ‘hulptroepen’.
Tip 4: Hoe kan uw kind succesvol studeren? Wat is belangrijk tijdens de studie?
Tip 5: Hoe zit dat nou met die studiepunten. Hoe zit het met de studieschuld? Hoe bezorgd moet je werkelijk zijn?