Van de middelbare school naar hbo of universiteit

Onderstaand artikel is geschreven door Matts Nijman. U herinnert zich hem misschien nog van het webinar dat hij samen met zijn vader gaf over studiekeuze, studeren en het leenstelsel. In dit artikel praat hij over de overgang van de middelbare school naar hbo of universiteit.

Van de middelbare school naar hbo of universiteit, Matts aan het woord

De overgang van de middelbare school naar de universiteit vond ik een grote stap. Dat was niet alleen de manier waarop onderwijs gegeven werd. Ook in de ontwikkeling van mezelf als persoon gebeurde er veel. Net als zo veel aankomende studenten verliet ook ik het ouderlijk huis en ging op mezelf wonen. En dan komen er opeens een heleboel verantwoordelijkheden bij. Bij de stap van de middelbare school naar het hbo of de universiteit komt een hele hoop kijken. In dit artikel zal ik vertellen over hoe het onderwijs zal gaan veranderen. Door mijn ervaringen te delen hoop ik een beetje spanning van de overstap weg te nemen zodat eerstejaars goed voorbereid aan het eerste jaar kunnen beginnen.

Van de middelbare school naar hbo of universiteit, ik was 19

Mijn eigen overstap heb ik gemaakt in 2019 toen ik 18 jaar oud was. Op dit moment ben ik bezig met mijn derde jaar communicatiewetenschap bij de Radboud Universiteit en ondanks de corona heb ik gelukkig het eerste halfjaar van mijn studie op een normale manier op de campus kunnen volgen.
Het was voor mij zeker even wennen in de eerste week van mijn eerste studiejaar. Ik had het geluk dat ik de mogelijkheid had om de mensen van mijn studie te ontmoeten tijdens de introductieweek zodat ik niet helemaal alleen het eerste college binnen hoefde te lopen.

De manier van lesgeven

De manier van lesgeven op de universiteit verschilt enorm van de middelbare school. Op de middelbare school volgde ik elf vakken waarvan de meeste twee of drie keer per week werden gegeven. Op mijn universiteit startte ik in mijn eerste periode met vier vakken waarvan maar één vak het hele jaar door werd gegeven. De meeste vakken worden op de Radboud Universiteit opgedeeld in hoorcolleges en werkcolleges. Tijdens de hoorcolleges zit je meestal met een grote groep studenten in een collegezaal die je ook gezien zult hebben tijdens open dagen of proefstudeerdagen. Vaak zit je tijdens zo’n college met gemiddeld zo’n 100 tot 150 studenten.

Vakken volgen tijdens hoorcolleges

Je kunt ook bepaalde vakken volgen die ook door andere studies in het studieprogramma zijn opgenomen. Als dit het geval is, dan kun je soms ook opeens met 300 studenten in de zaal zitten. Dan volg je een bepaald vak met meerdere opleidingen tegelijk. Vaak zijn dat vakken als statistiek, een vak dat eigenlijk onderdeel is van veel studies. Hoorcolleges zijn redelijk te vergelijken met normale lessen zoals je die op de middelbare school ook kreeg. De docent legt, aan de hand van een PowerPointpresentatie de stof uit. Tussendoor kan een student de hand opsteken als hij een vraag heeft. Iedereen is dan ondertussen bezig met aantekeningen maken op zijn of haar laptop (die tijdens je studietijd overigens één van je grootste vrienden wordt).

Werkcolleges

Tijdens werkcolleges zit je in kleinere groepen in lokalen die meer op middelbare schoollokalen lijken. Tijdens werkcolleges word je meestal ingedeeld in kleinere groepen en moet je opdrachten maken en inleveren. Zo oefen je met de stof die is besproken in de hoorcolleges. Deze opdrachten kunnen verschillen van het maken van een presentatie of in een groepje werken aan jouw eigen onderzoek. Ik vind de werkgroepen zelf vaak heel prettig omdat ik veel meer leer van het actief bezig zijn met de stof dan van het luisteren naar een docent die anderhalf uur lang praat. Tijdens de werkgroepen heb je ook veel meer contact met de docent dan tijdens de hoorcolleges.

Van de middelbare school naar hbo of universiteit, zó is mijn bacheloropleiding ingedeeld

Elk jaar van mijn bacheloropleiding is opgedeeld in vier periodes waarin elke periode opbouwt naar een tentamenweek. Deze tentamenweek kan één week duren of twee weken. Dit hangt namelijk af van de indeling van je tentamens in het rooster. De tentamenperiode is te vergelijken met een toetsweek zoals je die op de middelbare school had. Het grote verschil is alleen dat je niet meer bijvoorbeeld acht toetsen hebt van acht verschillende vakken. Tijdens de tentamenperiode heb je vaak maar twee of drie tentamens (de hoeveelheid tentamens hangt natuurlijk ook van de hoeveelheid herkansingen die je moet volgen in periode twee, drie en vier).

Tentamen van maar twee verschillende vakken

Ik vind het zelf heel prettig dat je maar voor bijvoorbeeld twee verschillende vakken een tentamen krijgt. Hierdoor hoef je namelijk niet de hele tijd tussen verschillende soorten vakken te wisselen die over compleet andere stof gaan. Ik heb een aantal keer meegemaakt dat ik zelfs stof van het ene vak kon gebruiken tijdens een tentamen van een ander vak. Dat je maar twee tentamens hebt betekent helaas niet dat het leren voor een tentamen weinig tijd in beslag zal nemen…

Niet op het laatste moment

Als je alle stof goed bijhoudt en elke week de voorgeschreven onderzoeksartikelen leest dan neemt het leren natuurlijk minder tijd in beslag dan wanneer je alles op het laatste moment moet doen. Ik was zelf nooit echt goed in het bijhouden van de stof waardoor ik het vaak twee weken voor de tentamens het nogal druk kon krijgen. Het is dan zeker niet onmogelijk om je tentamens dan nog steeds te halen, maar het leren wordt er vaak wel wat stressvoller van.

Een tentamen doen lijkt op het eindexamen van de middelbare school

Tentamens doen is te vergelijken met het eindexamen op de middelbare school. Deze eindexamens zijn overigens wel veel meer werk omdat ik toen voor acht vakken tegelijkertijd moest leren. Tijdens normale toetsen op de middelbare moest ik een aantal hoofdstukken uit het boek moest leren. Maar bij tentamens moet je vaak een heel boek leren met daarnaast nog vaak een aantal extra artikelen die tijdens de werkcolleges waren besproken. Tijdens het tentamen kreeg ik meestal drie uur de tijd om het tentamen te maken. Over het algemeen kreeg ik veel meer tijd aangeboden dan ik nodig had om het tentamen in af te ronden waardoor ik tijdens het tentamen niet al te veel aan het stressen was en geen tijd genoeg had om alle vragen in in te vullen. Als je je tentamen haalt krijg je de studiepunten die bij dat vak horen. Heb je 60 studiepunten dan heb je je jaar gehaald.

Verantwoordelijkheid

Wat ook wennen was tijdens de overstap naar de universiteit of hogeschool is de grotere mate van verantwoordelijkheid. Voor veel vakken zijn de hoorcolleges niet verplicht om bij aanwezig te zijn. Te laat komen bij de hoorcolleges heeft ook geen consequenties. De docenten gaan ervan uit dat jij zelf je verantwoordelijkheid neemt om te leren en om op tijd te zijn zodat je geen stof mist. Dit klinkt op het begin zeer aanlokkelijk om niet vroeg je bed uit te hoeven wanneer je weer om 08:30 moet beginnen. Maar je zult al snel merken dat het niet volgen van de colleges zal leiden tot een achterstand die tijdens de werkgroepen en de tentamens voor behoorlijk wat stress kunnen zorgen.

Van de middelbare school naar hbo of universiteit

Er zijn dus wel wat verschillen tussen de middelbare school en de universiteit. Dit zijn echter geen verschillen waarover je je ontzettend druk moet maken. Ik heb ervaren dat je je heel snel aanpast aan de veranderingen en na de eerste periode weet je eigenlijk al niet meer beter. Ik hoop dat dit artikel voor een aantal aankomende studenten en ouders wat stress wegneemt voor de overstap en ik wens alle nieuwe eerstejaars heel veel succes bij hun aankomende studiejaren. Matts Nijman

Dank je Matts

Dank je wel Matts voor je mooie persoonlijke verhaal. Natuurlijk ervaart iedere eerstejaars zijn overgang naar studeren weer anders. En ook is zeker niet elke bacheloropleiding op dezelfde manier georganiseerd. het is niet overal zoals Matts het beschrijft.
Wilt u als ouder een keer een artikel schrijven hoe het uw zoon of dochter vergaat op het hbo of de universiteit? van harte welkom.
En wilt u meer horen over hoe andere studenten hun studie en studiekeuze ervaren? Log dan in op een van de komende webinars.

Webinars over studiekeuze en studeren