Eerste duik in Raja Ampat, Sorido

Eindelijk na drie warme dagen in Waisai waar we gepraat hebben met de lokale autoriteiten, zijn we aan boord gegaan van de Temukira: een klein houten schip dat we ingehuurd hebben voor onze expeditie. Het was heerlijk om op het water te zitten en na een paar dagen met regen was het nu lekker zonnig.

Blogauteurs: Erik Meesters en Ricardo Tapilatu (Director of the research Center for Pacific Marine Resources, and Professor Faculty Fisheries and Marine Sciences)

Eerst zijn we naar Cape Kri gevaren, waar we voor anker zijn gegaan. De eigenaar van Papua Diving, een duikresort, had ons uitgenodigd om een kijkje te nemen bij zijn resort, waar klaarblijkelijk grote veranderingen aan de gang waren. Ons duikteam bestaat uit vijf duikers die de bodem fotograferen en de vissen in kaart brengen langs transectlijnen op verschillende dieptes. Wat bleek: we doken in een ‘blue hole’, een zinkgat in zee, midden in het rif! Voordat we het zinkgat in doken stroomde het hard, maar in het zinkgat was het heel rustig.

Het zinkgat bij Papua Diving (foto van Iqbal Alaik).

Duiker fotografeert transectlijn.

Populaire duikplek

Papua Diving is vlakbij een van de meest bezochte duikplekken in Raja Ampat, ‘Cape Kri’. Dat bleek al snel, want binnen een half uur waren we omgeven door zes liveaboards, een soort kleine cruisebootjes waar vanaf gedoken kan worden. Het aantal duikers per boot varieert tussen de 15 en 25. Het is niet raar om te bedenken dat 150 duikers tegelijk op een plek misschien iets te veel is voor een duurzame exploitatie van een duikplek.

Onze live-aboard omgeven door vier andere liveaboards.

Dikke algenmatten

Het bleek dat het zinkgat werd gedomineerd door een soort algen, Padina genaamd. Dikke matten van deze alg bedekken de wanden van het zinkgat. Enkele jaren geleden zagen we bijna geen algen, terwijl ze nu overal bleken te staan. Wat kan deze verandering veroorzaakt hebben? ‘s Nachts op onze boot werd door het team gediscussieerd over mogelijke oorzaken.

Algen profiteren vaak van extra voedingstoffen bijvoorbeeld uit rioolwater. We kwamen er ook achter dat veel van de liveaboards geen opslagtanks hebben voor hun afvalwater. Aangezien de duikboten vlak bij het zinkgat ankeren, is het misschien ook mogelijk dat afvalwater in het gat terechtkomt. Omdat het in het zinkgat zo rustig is wat betreft golven en stroming, zal alles wat erin terechtkomt niet zo makkelijker weer uitgespoeld worden, terwijl buiten het zinkgat de stroming juist heel sterk is, zoals op zoveel andere plekken in Raja Ampat. Of zoals de eigenaar van het resort zei: ‘op sommige duikplekken kregen onze gasten letterlijk poep op hun hoofd’.

De algen kunnen echter ook het resultaat zijn van het lekken of overlopen van de inhoud van een septic tank, omdat de bodem overall in Raja Ampat bestaat uit poreuze kalk. Een andere mogelijke oorzaak is het afstromen van zand en organisch materiaal van land richting zee, iets wat vaak gebeurt bij het bouwrijp maken van grond of bij slecht landbeheer. Dit kan ook leiden tot een bloei van algen en cyanobacteriën.

In de toekomst hopen we de precieze oorzaak van deze algenmatten te achterhalen, zodat er iets aan gedaan kan worden en de koralen weer terug komen en het gebied attractief blijft voor duikers.