Het verhaal van Amundsen en Nobile, twee ontdekkingreizigers

• Naam: Mare van den Heuvel
• Beroep/opleiding: Leerling tweetalig Gymnasium
• Laatste bezoek aan Spitsbergen?  Nooit, dit is de eerste keer dat ik naar Spitsbergen ga.
• Hoe ben je bij de expeditie gekomen? Ik reis mee met mijn moeder Martine van den Heuvel-Greve (Marine-bioloog, toxicoloog). Lees hier over het begin van de reis.

Een eindje buiten Ny-Ålesund staat een paal. Dit is eigenlijk een zeppelinmast. Loop het dorp in, dan zie je al snel een standbeeld staan van een man. Hij heet Roald Amundsen. Het standbeeld en de zeppelinmast hebben iets met elkaar te maken. Dit is het verhaal dat bij de twee voorwerpen hoort.

Noorse ontdekkingsreizigers

Roald Amundsen was een Noorse ontdekkingsreiziger. Hij richtte zich vooral op de poolstreken. Zo ging hij een paar keer naar Antarctica, en maakte hij als eerste de volledige noordwestelijke doorvaart. Maar daar wil ik het niet over hebben. Nee, ik wil jullie vertellen over Amundsens expedities naar de geografische Noordpool.

De eerste was in 1925. Amundsen werd gesteund door James Ellsworth, die het mogelijk maakte dat Amundsen kon proberen de Noordpool per luchtschip te bereiken. Het lukte hem niet. Dus volgde in 1926 een tweede poging. De expeditieleden: de Italiaanse ontdekkingsreiziger Umberto Nobile (hij bouwde de zeppelin “de Norge” waarmee ze naar de Noordpool gingen), James’ zoon Lincoln Ellsworth, piloot Hjalmar Riiser-Larsen, Amundsen zelf en nog een paar anderen. Het luchtschip vertrok op 11 mei 1926 vanuit Ny-Ålesund (vanaf de zeppelinmast die er dus nog steeds staat). Zestien uur later bereikten ze de geografische Noordpool. Grote blijdschap heerste, en er werden Noorse, Italiaanse en Amerikaanse vlaggen uit de Norge naar beneden gegooid.

Het is goed mogelijk dat Amundsen de eerste was die ook de geografische Noordpool bereikte. Er wordt namelijk getwijfeld of andere claims van ontdekkingsreizigers (o.a. Frederick Cook en Robert Peary) wel kloppen.

N2 ‘Italia’

Na deze expeditie bouwde Nobile een nieuw luchtschip: de N2 ‘Italia’. Daarmee heeft hij een nieuwe poolexpeditie ondernomen, deze keer een Italiaanse. Het schip vertrok op 23 mei 1928 en bereikt een dag later de Noordpool. Maar op de terugweg ging het fout. Het begon hard te waaien en te sneeuwen, waardoor het schip begon te dalen. Zelfs toen er een hoop spullen overboord waren gegooid, bleef de grond dichterbij komen. De ‘Italia’ raakte vast in het ijs. Daardoor scheurde de stuurgondel en de achterste motorgondel los. Het schip werd hierdoor een stuk lichter en steeg weer op, Nobile en negen anderen in de losgescheurde stuur- en motorgondel achterlatend.

Het vliegtuig stortte neer.

Reddingsacties

Er werden verschillende reddingsacties op touw gezet. Onder de hulpverleners was ook Roald Amundsen. Hij kreeg van de Franse regering een vliegtuig te leen om te gaan zoeken naar Nobile. Twee jaar geleden zijn we bij het monument voor dit vliegtuig geweest in Caudebec en Caux, in Normandië, Frankrijk. Het vliegtuig stortte op weg naar Spitsbergen neer in de Barentszzee. Daarbij stierf Amundsen. Zijn lichaam en het vliegtuig zijn nooit teruggevonden. Nobile en zeven andere deelnemers aan de expeditie zijn uiteindelijk wel gered.

Het is best bijzonder om te bedenken dat deze mannen in Ny-Ålesund hebben rondgelopen. Ik vind het heel goed dat de monumenten er nog staan. Dit is een verhaal dat niet vergeten mag worden.

De lounge boven in het restaurant, waar twee grote foto’s van de expedities hangen (Foto: Martine van den Heuvel-Greve)

Standbeeld ter herdenking aan Roald Amundsen, dat in Ny-Ålesund staat (Foto: Martine van den Heuvel-Greve)

Monument in Normandië, Frankrijk, van het vliegtuig waarmee Amundsen in de Barentszzee is neergestort (Foto: Martine van den Heuvel-Greve)

Zeppelinmast bij Ny-Ålesund (Foto: Martine van den Heuvel-Greve)