Het kabinetsplan voor invoering van een langstudeerboete is voorlopig van tafel. Maar uitlopen met de studie heeft sowieso financiële gevolgen. In dit artikel lees je welke en 4 tips om dit te voorkomen.
Hoe zit het met die langstudeerboete?
Studievertraging kost de overheid geld. Omdat de overheid een paar duizend euro (afhankelijk van de opleiding) subsidie betaalt voor elk studiejaar. Het kabinet wilde daarom de langstudeerboete invoeren vanaf collegejaar 2026/2027. Deze zou gaan gelden voor studenten die meer dan een jaar uitlopen met hun studie. Voor hbo studenten geldt dit als zij langer dan 5 jaar met hun bachelor bezig zijn. Voor universitair studenten is dit langer dan 4 jaar. Zij zouden 3000 euro bovenop het collegegeld moeten gaan betalen.
Na protesten tegen plannen voor bezuinigingen op hoger onderwijs sloten politieke partijen in de tweede kamer deze week een akkoord waarbij de langstudeerboete van tafel ging.
Kans op studievertraging?
Studenten zijn blij dat de langstudeerboete niet doorgaat. Maar studievertraging blijft extra geld kosten. Ten eerste omdat je langer collegeld betaalt. Het wettelijk collegegeld voor 2025/2026 is €2.601,-. En ten tweede omdat het aantal jaren recht op basisbeurs en eventuele aanvulende beurs precies geldt voor de officiële duur van de studie. Voor een hbo bachelor studie is dat 4 jaar. Voor een universitaire bachelor 3 jaar.
Veel studenten lopen meer dan een jaar uit. Ongeveer de helft van de hbo-ers haalt met minder dan een jaar vertraging het bachelor diploma. Op universiteiten lukt dit ongeveer 3 van de 4 studenten die in het eerste jaar niet zijn geswitcht.
Tip 1: Weet waar je aan begint!
Studiekiezers en beginnend studenten kunnen een aantal dingen doen om studievertraging zoveel mogelijk te voorkomen.
Gemiddeld stopt bijna 1 op de 3 studenten in de loop van het eerste jaar met de gekozen studie. De meesten starten het volgende collegejaar met een andere studie. Dit zorgt voor vertraging. De belangrijkste reden om te stoppen is dat de studie niet aan de verwachtingen voldeed, blijkt uit enquêtes. Goed verdiepen in studies is daarom belangrijk. Kijk hier voor verschillende manieren waarop ik gratis hulp geef aan studiekiezers en ouders.
Tip 2: Start niet zomaar met studeren
Een sterke studiemotivatie zorgt ervoor dat je flink je best doet. Merk je als ouder dat jouw kind weinig actief bezig is met de studiekeuze, bespreek dan de optie om nog niet te starten met studeren. Na het behalen van een diploma havo, vwo of mbo niveau 2 is een jongere niet meer leerplichtig.
Wil je graag dat jouw kind doorstudeert, dan vind je een eventueel tussenjaar misschien spannend. Maar een tussenjaar kan worden gebruikt om een betere overstap te maken naar een vervolgopleiding. Starten met studeren zonder goede oriëntatie en motivatie vergroot te kans op uitval en studievertraging.
Tip 3: Vraag hulp
Ook na de studiestart blijf je als ouder belangrijk. Blijf belangstelling tonen en vragen stellen. Studenten vertellen niet vaak uit zichzelf dat het niet lekker loopt, of dat ze twijfelen of ze de goede keuze hebben gemaakt. En hbo’s en universiteiten mogen ouders vanwege de privacy-wet niet informeren over hoe het met hun kind gaat.
Bespeur je twijfels of problemen, raad je kind dan aan om contact op te nemen met de studieadviseur of studentendecaan. Krijgt je kind door bijzondere omstandigheden vertraging, dan is het onder bepaalde voorwaarden mogelijk om extra beurs te krijgen.
Ik hoor geregeld van studenten dat ze wilden dat ze eerder om hulp hadden gevraagd. Goede begeleiding kan studievertraging voorkomen. Ook iets om goed naar te kijken bij de studiekeuze.
Tip 4: Werk niet teveel naast de studie
3 op de 4 studenten werkt naast de studie. Dit helpt om de studieschuld niet ver te laten oplopen. En dit zorgt voor waardevolle ervaringen en ontwikkeling buiten de studie. Maar teveel werken is niet goed voor de studievoortgang.
Bachelor studenten die een bijbaan hebben werken gemiddeld 13,5 uur per week. Van de studenten die meer dan 16 uur per week werken, zegt bijna 1 op de 3 dat dit zorgt voor slechtere studieresultaten. Wie de studieschuld niet te ver wil laten oplopen, kan eventueel werken en geld sparen in een tussenjaar voorafgaand aan de studiestart. Zodat werken naast de studie minder nodig is.
Vooral in het eerste jaar is het belangrijk om nog niet teveel te werken, zodat er voldoende tijd is om te wennen aan studeren en contact te leggen met studiegenoten. Uit onderzoek blijkt dat je goed voelen op een campus en tussen medestudenten ook zorgt voor betere studieresultaten.
Studievertraging of langstudeerboete door een tussenjaar?
Een tussenjaar voorafgaand aan een bachelor studie of tussen een bachelor en master zou niet zorgen voor een langstudeerboete als je in die periode niet staat ingeschreven als student. Zorgt een tussenjaar voor beter studeren daarna dan verkleint dit de kans op studievertraging.
Studenten die stoppen met hun studie, dan een tussenjaar hebben en vervolgens starten met een andere studie, lopen wel studievertraging op.