Begeleiding en studiesucces heeft met elkaar te maken

Begeleiding en studiesucces hangen met elkaar samen. Jongvolwassen hebben begeleiding nodig als ze studeren op hbo of universiteit. Soms krijgen studenten goede en intensieve begeleiding. Maar niet altijd. De blauwe citaten in dit stuk zijn van Ondine van de Rest, studieadviseur en docent bij de opleiding Voeding en Gezondheid.

Ondine van de Rest, studieadviseur en docent

Begeleiding en studiesucces, hoe hangt dat samen?

Opleidingen mogen zelf bepalen hoeveel colleges, practica en excursies ze geven. Dat heet ‘contacttijd’. Het zijn de uren waarop studenten, onder begeleiding, kennis en vaardigheden opdoen.  Iedere student moet zo’n 40 uur per week aan zijn studie besteden. Maar die 40 uur worden niet overal hetzelfde ingepland. Een opleiding die contacttijd belangrijk vindt, zal bijvoorbeeld 25 uur begeleiding inplannen. Dat betekent dat de student dan nog 15 uur aan zelfstudie moet besteden. Het kan ook andersom zijn. Een student heeft bijvoorbeeld 15 uur les. Dat betekent dat hij elke week ook 25 uur aan zelfstudie moet doen. En dat valt soms niet mee.

Ik ben docent en studieadviseur. Ik vind het belangrijk dat ik mijn studenten vaak zie, in de les maar ook tijdens begeleidingsgesprekken. We doen ons best een goed contact te houden met studenten. Maar studenten moeten vooral ook zelf initiatief tonen en contact met ons zoeken.

Corona maakt wel duidelijk: Begeleiding en studiesucces hebben met elkaar te maken

Studenten hebben het lastig, nu in Coronatijd. Ze missen het onderlinge contact en ze missen ook het contact met docenten en andere begeleiders. Dat levert nogal eens studievertraging op. Want niet alle studenten hebben voldoende zelfdiscipline om vooral met zelfstudie bezig te zijn. Alle deskundigen vinden dat de scholen en universiteiten zoveel mogelijk ‘open’ moeten blijven. Maar dat is niet overal in dezelfde mate.

In je eentje studeren is niet leuk. En ook inhoudelijk niet goed. Juist in de discussies met medestudenten en docenten zie je dat jongeren van elkaar en de docent leren. Door de interactie zie je studenten groeien. En dat vind ik zelf ook het mooie van docent en studieadviseur zijn. Dat ik dat groeiproces mag begeleiden. Als docent begeleid ik studenten vooral inhoudelijk. Als studieadviseur help ik ze bijvoorbeeld bij het maken van keuzes binnen de studie. Want ook als je eenmaal je studie gekozen hebt, moet je nog vaak kiezen welke richting je precies op wilt. En natuurlijk heb ik ook een coachende rol en kan eventueel doorverwijzen naar andere begeleiders binnen de universiteit.

Grote verschillen

Nu de mbo’s, hbo’s en universiteiten onder voorwaarden weer open mogen, zie je grote verschillen. Sommige instellingen doen hun uiterste best om zoveel mogelijk studenten naar de Campus te laten komen. En bij andere instellingen zie je dat er nog steeds heel weinig contacttijd is. Ook ouders zien dat en maken zich zorgen om hun kind. Dat lees je duidelijk uit de reacties van ouders op de Facebookgroep voor ouders ‘ouders en studie‘.

Ik ontmoet aanstaande studenten voor het eerst op een Open Dag. In mijn rol van studie-adviseur mag ik deze studenten begeleiden tot het afstuderen. Zo’n proces begeleiden geeft mij veel werkplezier. Je ziet een middelbare scholier zich ontwikkelen tot een jonge professional. En ik mag daar een bijdrage aan leveren…

Hoe weet je welke instellingen contacttijd belangrijk vinden?

Ouders vragen nog wel eens hoe je er achter kunt komen welke hogescholen en universiteiten, ook in Coronatijd, hun best doen studenten zoveel mogelijk onderwijs aan te bieden.
Ik merk dat instellingen die altijd al veel moeite deden om hun studenten goed te begeleiden, dat ook in Coronatijd doen. Instellingen waar veel aandacht is voor contacttijd, doen extra hun best de instelling ‘open’ te houden.

Het is krachtig als studenten hulp zoeken bij hun studieadviseur of de andere begeleiders. Soms denken studenten dan ze dan ‘een watje’ zijn. Maar het is juist een teken van moed.

Waar vind je hoeveel contacttijd er is?

De volgende vraag is natuurlijk hoe je als ouder en studiekiezer kunt weten hoeveel contacttijd er is op een bepaalde school of universiteit.
Dat is heel eenvoudig op te zoeken. Al deze objectieve gegevens staan in de studiebijsluiter. De studiebijsluiter is een set cijfers die je kunt vinden op Studiekeuze123. Studiekeuze123 is een site van het Ministerie van Onderwijs waarop alle hbo en wo opleidingen beschreven worden. Na elke opleidingsbeschrijving vind je links naar feiten en cijfers.
Kijk je naar ‘studieverloop’, dan zie je dat studenten van de opleiding van Ondine goed scoort. 86% van de eerstejaars stroomt door naar het tweede jaar.
Klik je op ‘studie in cijfers’ dan zie je dat de contacttijd bij haar opleiding 18-24 uur is. Dat is behoorlijk hoog. Vergelijk zo eens meerdere opleidingen. Dan zie je dat er een verband is tussen studiesucces en begeleiding. Opleidingen met veel begeleiding geven betere studieresultaten.

Het is ook voor mij als docent prettig dat we veel tijd mogen besteden aan onze studenten. En ik ben er ook trots op dat onze opleiding altijd zo goed beoordeeld wordt in de Keuzegids.

Welke begeleiding is er op hbo en universiteit?

Docenten en studieadviseurs/studieloopbaanbegeleiders zijn belangrijk. Daarnaast zijn er ook studentendecanen, studentenpsychologen, soms een studentenhuisarts of een vertrouwenspersoon. Het is belangrijk dat studenten en ouders weten welke ‘hulptroepen’ er zijn. Want haast iedere student heeft wel eens extra ondersteuning nodig. Als het niet zo goed gaat en ook als het juist heel goed gaat met de studie. Dan kan een studieadviseur/studieloopbaanbegeleider helpen om de studie te verzwaren of te verbreden. Overigens kun je als ouder helaas geen contact opnemen met een begeleider. Dat heeft te maken met de privacy van de student. Maar als ouder kun je wél de weg wijzen naar de begeleiders die er zijn. En ook dat is belangrijk.

Het is krachtig als studenten hulp zoeken bij hun studieadviseur of de andere begeleiders. Soms denken studenten dan ze dan ‘een watje’ zijn. Maar het is juist een teken van moed.

Kijk ook eens naar het webinar over dit onderwerp.