Agroforestry biedt grote kansen voor de Nederlandse landbouw
Door Wijnand Sukkel
Met ons gangbare landbouwsysteem bevinden we ons op een dood spoor. Door het gebrek aan gewasdiversiteit en onvoldoende overlevingskansen voor natuurlijke vijanden, zijn onze gewassen veel minder weerbaar tegen ziekten en plagen geworden. De sector kan niet blijven leunen op pesticiden als basis voor de beheersing van ziekten en plagen, omdat de overheden het gebruik hiervan serieus aan banden leggen. We moeten naar andere landbouwsystemen toe, systemen die ruimte bieden voor biodiversiteit en weerbaardere gewassen.
Veel voordelen
Een veelbelovend systeem is agroforestry. In dit systeem combineer je als akkerbouwer de teelt van groenten, aardappelen of granen met houtige gewassen zoals fruitbomen, notenbomen of bomen voor houtproductie. Die combinatie heeft veel potentiele voordelen. Zo biedt een agroforestrysysteem meer voedsel en beschutting aan allerlei biologische bestrijders die plaaginsecten effectief te lijf gaan. Voordelen uit het buitenland laten zien dat de productiviteit dankzij agroforestry zelfs hoger kan liggen dan in de gangbare landbouw. Dat komt omdat de combinatie van verschillende gewassen efficiënter met licht, water en voedingsstoffen kan omgaan dan monoculturen en omdat ze gewassen beter beschermd zijn tegen extreem weer. Agroforestry kan bovendien bijdragen aan de klimaatdoelen van Parijs, omdat bomen koolstof opslaan.
De teelt van verschillende akkerbouwgewassen in stroken van 3 meter breed. Bloeiende gewassen zijn onderdeel van het landbouwsysteem en leveren een belangrijke bijdrage aan voedsel voor insecten.
In Nederland staan we nog aan het begin, hoewel het enthousiasme voor deze vorm van natuurinclusieve landbouw groeit. Waar de landbouw nu vooral behoefte aan heeft, is kennis.
Nu ervaring opdoen
Succesvolle voorbeelden uit het buitenland laten zien dat het systeem potentie heeft. In Nederland staan we nog aan het begin, hoewel het enthousiasme voor deze vorm van natuurinclusieve landbouw groeit. Waar de landbouw nu vooral behoefte aan heeft, is kennis. We moeten nu ervaring gaan opdoen, door goede voorbeelden uit het buitenland te gebruiken en te vertalen naar de Nederlandse praktijk. En dan lopen we vast tegen allerlei knelpunten aan. Zo zijn er andere technieken en mechanisatie nodig om een perceel met bomen of struiken en groenten te telen. Ook de veredelaars moeten aan de bak om boomgewassen en akkerbouwgewassen te kweken die geschikt zijn voor de teelt in agroforestrysystemen. En ook de overheid moet meebewegen, omdat regelgeving agroforestry in de weg staat. Subsidieverstrekkers kunnen uit de voeten met een monoperceel, niet met een stuk land waar graan is afgewisseld met walnoten.
De teelt van in stroken van 3 meter breed. Dit is ook grootschalig in te passen
Snel overschakelen
De ontwikkelingen in mechanisatie en techniek gaan razendsnel. Tegelijkertijd komen we steeds meer te weten over wat wel en niet goed werkt in agroforestry. Als de regelgeving ook meer ruimte biedt voor deze veelbelovende vorm van duurzame landbouw, kunnen we snel overschakelen en groeit agroforestry binnen vijftien jaar uit tot een volwassen en duurzame productietak in de Nederlandse landbouw. Tijd voor actie!
Video: de eerste bomen worden geplant op het proefveld
Beste Wijnand,
Mooi om te zien wat je doet, dit is belangrijk. Wij doen een proef met een voedselbos in Blesdijke, maar feitelijk is het meer agroforestry. De basis is een Dennebos en nu heb ik stroken van 12 mrt breed gemaakt en wil verder met stroken teeld, maar de bodem is erg slecht dus maar even rustig aan en eerst de bodem verbeteren. Maar als jullie dit kunnen gebruiken voor onderzoek dan is dat altijd mogelijk. We werken al samen met Aeres.