Wereldvoedselprobleem: focus op kwaliteit van voedsel

De internationale Wereldvoedseldag (16 oktober) die jaarlijks wordt georganiseerd op initiatief van de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) van de Verenigde Naties vraagt aandacht voor voedselzekerheid in de wereld. Van oudsher gaat het dan over het wereldvoedselprobleem. Is er wel voldoende voedsel beschikbaar is om de groeiende wereldbevolking van eten te voorzien? Vanwege de klimaatsverandering komt ook duurzame voedselproductie steeds hoger op de agenda. Dit jaar wordt speciaal aandacht gevraagd voor de noodzaak om de toegang tot voedsel te verbeteren.

Voldoende voedsel produceren

Terwijl de technische mogelijkheden om voldoende voedsel te produceren aanwezig lijken te zijn, blijkt het veel moeilijker om dit voedsel op de juiste plaats en tijd beschikbaar te krijgen en ook voor armere bevolkingsgroepen toegankelijk te maken. De snelle voortgang van de verstedelijking voegt daar een extra uitdaging aan toe. Terwijl nu ruim de helft van de wereldbevolking in steden woont, wordt verwacht dat in 2050 tweederde van de mensen in steden woont en werkt. Ook het aantal mega-steden (met meer dan 10 miljoen inwoners) is de afgelopen 25 jaar toegenomen van 10 naar 28, en naar verwachting worden dat er 41 in 2030.

Transport voedsel

Meer mensen in de stad betekent dat er moet worden geïnvesteerd in het wegennet om voedsel vanuit het achterland snel naar de steden te kunnen transporteren in geschikte opslagcapaciteit (vooral gekoelde opslag voor groenten, zuivel en vlees). In de keten van boer naar afzetmarkt gaat voedsel verloren, dit kan oplopen tot wel 50% van de productie. Het versterken van de agrologistiek vormt een belangrijk speerpunt voor het garanderen van de kwaliteit van voedsel en het verbeteren van de voedselsituatie.

Stedelijke bevolking ander voedselpatroon

De stedelijke bevolking neemt ook snel een heel ander voedingspatroon aan. Het traditionele dieet waarin granen en knolgewassen een hoofdrol spelen wordt in hoog tempo vervangen. Het nieuwe  voedingspakket bevat veel meer suikers, vetten en dierlijke eiwitten. Supermarktketens maken in veel ontwikkelingslanden een onstuimige groei door. In Afrika wordt een kwart van alle voedsel in supermarkten gekocht, terwijl dit aandeel in Oost-Azië al het dubbele bedraagt. Ook de consumptie van verwerkt en voorverpakt voedsel neemt snel toe, vooral onder mensen met lage inkomens en dubbele banen. Ook wordt het bezoek aan fast food restaurants steeds populairder.

Het wereldvoedselprobleem krijgt een geheel ander gedaante.

Wereldvoedselprobleem

Het wereldvoedselprobleem krijgt hiermee een geheel ander gedaante. Terwijl voorheen de aandacht vooral uitging naar honger en ondervoeding, verschuift het probleem in veel landen naar slechte voeding en ongezonde leefpatronen als oorzaken van overgewicht en obesitas. Er komt steeds meer zicht op de zogenoemde ‘dubbele belasting’ van vooral arme mensen die in hun jeugd lijden aan ondervoeding en daardoor later extra gevoelig zijn voor overgewicht. Parallel hieraan worden traditionele infectieziekten verdrongen door hart- en vaatziekten als grootste maatschappelijk risico. Ook op het platteland gaat het niet alleen om een tekort aan voedsel, een probleem is ook te eenzijdig voedsel. We moeten veel meer gaan letten op kwaliteit in plaats van alleen kwantiteit van voedsel. Dat is waar de problemen van de toekomst zich gaan voordoen.

Lees meer over dit onderwerp op de website van Wageningen University & Research.

Graag hoor ik uw reactie.