Een ongewild tussenjaar? Dat overkomt veel eerstejaars studenten. De studie waar ze aan begonnen zijn valt tegen. En achteraf concluderen deze uitvallers dan vaak dat ze ook te weinig tijd hebben besteed aan hun studiekeuze. Wat doe je dan?
Nogal wat studenten twijfelen aan hun studiekeuze tijdens het eerste studiejaar.
Switchen? Doorgaan? Een ongewild tussenjaar?
Het overkomt haast elke student in het eerste studiejaar. De twijfel of je hier wel mee door moet gaan. Ik vind het belangrijk goed stil te staan bij deze twijfel. Er zijn namelijk drie wegen die je dan kunt bewandelen:
- Switchen. Binnen de instelling kan dat soms nog makkelijk.
- Doorgaan. Het eerste studiejaar is het zwaarst. En ook is er geen keuzevrijheid. In de latere jaren kun je je studie meer zelf vormgeven.
- Stoppen. Als je echt heel zeker weet dat dit niet de goede plek is. Dan is het belangrijk de resterende maanden van het studiejaar goed te besteden aan een nieuwe studiekeuze.
Kijk ook naar het webinar: Leren van de ‘verkeerde’ studiekeuze.
Wat is een ongewild tussenjaar?
Een ongewild tussenjaar is een tussenjaar waar je niet voor gekozen hebt, maar waarin je toch terecht bent gekomen. De studie bleek echt hartstikke fout. Je stopt met de studie en zit nu thuis. En wat nu?
Heel terecht dat ouders zich grote zorgen maken als hun kind ongewild thuis zit. En voor de jongvolwassene zelf is dit ook echt geen pretje. Ik vind het belangrijk dat ouders en jongvolwassenen afspraken maken voor deze periode. Aan deze ongewilde tussenjaarstudenten geef ik de volgende adviezen:
- Kies een dagbesteding. Denk aan een bijbaan, vrijwilligerswerk etc. Maak elke maand een planning.
- Houd de focus op toekomstkeuze. Bezoek veel Open Dagen, meeloopdagen, proefstuderen, doe online onderzoek naar studiekeuze en studeren.
- Kijk naar de webinars over studiekeuze op dit blog (zoekfunctie ‘webinar’).
- Zoek hulp. Dat kan bij de ex-schooldecaan, een tussenjaarprogramma of via het Tussenjaarkenniscentrum
Meer weten over een ongewild tussenjaar
Op dit blog zijn eerder tips verschenen voor een tussenjaar. Denk ook na over de kosten van een tussenjaar.
Tussenjaar tip 1: Spring niet in het diepe
Tussenjaar tip 2: Echt wel studeren?
Tussenjaar tip 3: Focus
Tussenjaar tip 4: Meelopen
Tussenjaar tip 5: Iets bijzonders?
Tussenjaar tip 6: Begeleiding nodig?
Tussenjaar tip 7: Chillen
Tussenjaar tip 8: ‘Zomaar’ een baantje?
Tussenjaar tip 9: Studie voor het leven?
Tussenjaar tip 10: Zelfreflectie
Schrijven voor studiekeuzekind?
Op dit blog vertellen studenten, ouders en onderwijsprofessionals hun verhaal. Wilt u/wil jij een bijdrage leveren? Van harte welkom. Hierbij een bijdrage van Studiekeuzelab.nl.
Studiekeuzestress kan iedereen overkomen
Niet kunnen kiezen overkomt iedereen weleens. Soms gaat het over kleine dingen, zoals het kiezen van je lievelingseten of -kleur. Maar wat als je niet kan kiezen tussen dingen die er ‘echt’ toe doen zoals je studiekeuze? Dat kan best wat studiekeuzestress met zich meebrengen. In deze blog lees je het verhaal van iemand die dat overkwam. Ook geeft hij een aantal tips voor kiezers en ouders om hiermee om te gaan.
Ongewild tussenjaar
Rafaël van Leeuwen zat in zes vwo toen hij een keuze moest maken. “Tijdens mijn oriëntatie wist ik echt nog niet wat ik wilde kiezen. Ik voelde de druk om naar de universiteit te gaan, omdat ik vwo had gedaan en dan ga je ‘natuurlijk’ naar de universiteit. Maar ik wilde ook iets praktisch doen, en daar sluit het hbo weer beter bij aan. Uiteindelijk heb ik gekozen voor Communicatie en Multimedia Design.” Maar na de eerste dag stopte hij ermee: “Ik voelde dat ik meer tijd nodig had om erachter te komen wie ik was, om een goede studie te vinden.” Dus koos Rafaël tenslotte voor een tussenjaar.
Een ongewild tussenjaar… je valt in een gat
Xandra Koops, studiecoach en oprichter van Inspiratiemotor, noemt dit een ‘per ongeluk tussenjaar’. Dat wil zeggen dat iemand in het eerste jaar stopt met zijn of haar opleiding en dus ongewild in een tussenjaar terechtkomt. “De jongeren die per ongeluk met een tussenjaar te maken krijgen, hebben niks voorbereid en vallen in een enorm gat. Daar krijgen ze tenslotte angst van.”
Heel erg moe
Rafaël
Daar ligt een belangrijke oorzaak van het niet kunnen kiezen. Jongeren krijgen door het ongeplande tussenjaar een enorme klap te verwerken. Hierdoor kunnen ze onzeker en angstig worden. “Ook bij Rafaël was dat het geval. Hij kwam daardoor ontzettend vermoeid bij mij terecht.” aldus Xandra.
Verschillende kanten
Het was aan de coach om te achterhalen waarom Rafaël zo moe was. Om daarachter te komen, werd de voice dialogue methode toegepast. Je gaat dan ik gesprek met jezelf. Het laat de verschillende kanten van iemand zien. En die kanten kunnen enorm met elkaar botsen. Zo ook bij Rafaël. Xandra: “In het traject kwamen we erachter dat hij een hele creatieve, enthousiaste en impulsieve kant heeft. Hij wilde liever iets creatiefs doen, maar voelde dat hij zijn capaciteit volledig moest benutten op de universiteit. Daardoor kwam hij in de klem.”
Met de bovengenoemde kennis is Rafaël studies gaan vergelijken. Hij is naar open dagen gegaan en is bovendien met docenten en studenten gaan praten. “Uiteindelijk kwam ik op de hbo studie Communicatie aan de Hanzehogeschool in Groningen.”
Rol coach en ouder
De rol van een coach, maar ook van een ouder, kan groot zijn in een studiekeuzetraject. Maar studenten maken eigen keuzes, en dat is ook terecht. “Zo leren ze hoe ze dat moeten doen. Dat is niet alleen nu belangrijk, maar ook later in het leven.”, aldus Xandra.
Die behoefte is er ook. Het gaat namelijk verder dan de studiekeuze zelf, persoonlijke ontwikkeling is een belangrijk onderdeel. Volgens de coach hebben jongeren dat vaak niet door, “maar als ik dieper doorvraag kom ik daar uit. Ik ben natuurlijk geen psycholoog, dus als ik merk dat iemand grotere problemen heeft, stuur ik ze eerst door naar een psycholoog voordat we verdergaan met het traject. We praten veel over psychologie, maar dat is altijd gerelateerd aan studiekeuze.”
Een coach of steun van een ouder?
Rafaël heeft dit traject voornamelijk met een coach afgelegd, maar ouders kunnen hier natuurlijk ook aan bijdragen door dit soort gesprekken aan te gaan met hun kind. De rol van de ouder is vergelijkbaar met die van een coach en is voornamelijk gefocust op neutraal advies en het bieden van een luisterend oor.
Studiekeuzetips
Rafaël: “Ik wist dat ik begeleiding nodig had bij het kiezen, want ik kwam er zelf niet uit.” Zo is hij het keuzetraject met een studiekeuzecoach aangegaan. Daar heeft hij zichzelf beter leren kennen, geleerd om keuzes te maken en knopen door te hakken. Hij is afgelopen september begonnen met de studie Communicatie.
Ervaart je kind studiekeuzestress? Of heb je er als ouder last van? Hier een aantal tips:
Tips voor de studiekiezer:
- Kijk naar jouw verschillende persoonlijke kanten. Zoek in jezelf en kies vooral dat wat bij jou past en niet wat de rest van de wereld wil dat jij gaat doen.
- Een tussenjaar is echt niet erg en kan je helpen om te onderzoeken wat je wil gaan doen. Het geeft je tijd en ruimte.
- Kijk naar wat je écht leuk vindt en wat je aanspreekt. Je kan ook prima naar het hbo met je vwo-diploma.
- Vergelijk alles goed met elkaar en streep af. Tip van Rafaël: gebruik een studiebundel met alle studies erin. “Ik keek eerst naar wat me leuk lijkt, daarna ging ik daar info over zoeken, en vervolgens weer op afstrepen en uiteindelijk open dagen bezoeken. Dat is denk ik een hele goede methode om te vergelijken.”
Tips voor ouders:
- Wees betrokken bij de keuze van je kind. Vraag door en kijk vooral waar je kunt helpen, zonder jouw mening door te drukken;
- Houd er rekening mee dat het maken van een studiekeuze verder gaat dan de keuze zelf. Het hoort bij de persoonlijke ontwikkeling van je kind;
- Laat je kind daarom altijd zelf kiezen en probeer neutraal te zijn in je advies.
Meer over het verschil en de overeenkomsten tussen hbo en wo
Met propedeuse hbo naar de universiteit
Hbo of universiteit.. Wat past bij jouw kind?
Hbo of universiteit? Wat past bij mijn kind?
Met hbo bachelor naar de universiteit
Wat is een bacheloropleiding precies?