Studiekeuze: begin op tijd. Tip 1

Hermien Miltenburg

6 jaar geleden

Studiekeuze: begin op tijd daarmee! Dat is mijn eerste tip voor ouders met een zoon of dochter in de bovenbouw van havo/vwo. Een goede studiekeuze is de basis voor studiesucces op hbo of universiteit. Ik kan het uit eigen ondervinding zeggen: het doet je als ouder ontzettend veel plezier als je merkt dat je kind goed met de toekomst bezig is. Er zijn tien tips voor ouders over studiekeuze. In dit artikel tip 1: Studiekeuze: begin op tijd daarmee.

Leren kiezen

Leren kiezen is een vak apart. Hoe gecompliceerder de maatschappij, hoe lastiger het maken van keuzes is. En ook, hoe meer keuzes iemand móét maken… Aan de ene kant is het prachtig dat er tegenwoordig zoveel te kiezen valt, aan de andere kant… Het maakt het leven voor jongvolwassenen wel gecompliceerder.
Vaak moet een jongere keuzes maken die jarenlange consequenties kunnen hebben… welk profiel kies ik? Welke opleiding past bij mij?
Kiezen moet je leren, begin op tijd met het stimuleren van dat leerproces. Vraag uw zoon of dochter op basis van welke argumenten keuzes gemaakt worden. Begin met praten over schijnbaar onbelangrijke zaken. Later volgen de belangrijke keuzes. Studiekeuze: begin op tijd met uw kind te helpen om zijn eigen studieloopbaan goed uit te stippelen.

Argumenten en gevoel

Een jongvolwassene zal snel ontdekken dat er bij het maken van keuzes altijd twee dingen belangrijk zijn: Wat zegt je hoofd, wat zegt je hart? Begin op tijd over deze zaken te praten. Hoe kies je? En evalueer dat ook.. was je keuze goed? Of had je dingen beter anders kunnen aanpakken?
Goed keuzes leren maken, groeien in de beslissingen die je neemt en kritisch naar jezelf kijken…dat zijn levenslessen die veel verder gaan dan alleen studiekeuze.

Bespreek met uw zoon of dochter deze vijf wezenlijke vragen bij studiekeuze. Bron: Marinka Kuijpers

Studiekeuze: begin op tijd met Open Dagen

De VO raad (dat is de overkoepelende organisatie van middelbare scholen), adviseert in de vooreindexamenklas al veel te doen aan studiekeuze. We raden aan in de vooreindexamenklas al minimaal vier Open Dagen te bezoeken. Stimuleer uw zoon of dochter niet naar slechts één hbo of universiteit te gaan kijken. Elk onderwijsinstituut is weer anders. Ook al heten opleidingen misschien hetzelfde, de inhoud en de manier van lesgeven kan heel erg verschillen. Het is belangrijk dat de studiekiezer rustig ontdekt wat het beste bij hem past. Een slimme scholier vergelijkt opleidingen en vergelijkt opleidingsinstituten. Dat kost veel tijd. Daarom de kreet: Studiekeuze: begin op tijd daarmee.

Ga als ouder mee naar Open Dag, studiekeuze begin op tijd

Het is hartstikke fijn als u als ouder mee mag gaan naar een Open Dag. U kunt op afstand meekijken wat er gebeurt. Hoe is de sfeer is en past dit bij uw kind? Hoe reageren studenten en docenten op vragen van uw zoon of dochter enzovoort. Vaak zijn er ook speciale ouderprogramma’s. Probeer dan ook als ouder slimme vragen te stellen.
Wilt u weten wanneer er Open Dagen op de diverse instellingen zijn? Die vindt u op de site van de hbo of universiteit maar ook op www.studiekeuze123.nl, een heel handige site van de Rijksoverheid waar u heel veel informatie vindt.

Daarna.. meeloopdagen

Na de Open Dagen volgen idealiter nog zo’n drie meeloopdagen, misschien één in het vooreindexamenjaar en nog twee in de eindexamenklas.
Een meeloopdag is een dagje student zijn tussen andere studenten. De student kan controleren of zijn keuze echt de goede keuze is. Soms zijn er groepsmeeloopdagen, soms zijn er individuele meeloopdagen, soms is er ‘proefstuderen‘.
De meeste studenten vinden het het prettigst om een dagje mee te lopen met een individuele student. Samen met een ouderejaars volg je dan een gewoon dagje het onderwijs. Misschien heb je pech en tref je net een minder leuk college, ja, dat hoort er ook bij. Maar de student die je vergezelt zal je kunnen vertellen hoe vaak zo’n minder leuk college voorkomt. En is dat vaak.. ja, dan moet de student misschien een andere keuze maken. Bespreek als ouder zo’n meeloopdag ook zorgvuldig door.

Waarom zo vroeg beginnen met studiekeuze?

Voor de meeste opleidingen kan de student zich het beste voor 1 mei aanmelden. In dit artikel ga ik niet in op numerus fixusopleidingen, dus opleidingen waar maar beperkt studieplaatsen voor beschikbaar zijn zoals geneeskunde, tandheelkunde of diergeneeskunde. Kijk hiervoor op www.studiekeuze123.nl/selectie. Die opleidingen hebben als uiterste aanmelddatum 15 januari.
Voor alle andere opleidingen is de student toelaatbaar als hij aan de toelatingseisen voldoet. Dat betekent dat je voor een hbo opleiding bijvoorbeeld een havo, mbo of vwo diploma met het goede profiel moet hebben.
Maar al heeft de student de juiste vooropleiding, dan hoeft dat nog niet te betekenen dat de opleiding ook echt goed bij hem past. Sinds een paar jaar is er daarom de studiekeuzecheck of studiematching.

Studiekeuzecheck of studiematching, wat is dat?

De studiekeuzecheck is de laatste stap in het studiekeuzeproces. De student kan voor de laatste keer kijken of dit de goede keuze is. Dat doet hij bij de hbo of universiteit van zijn keuze. Voor de vervolgopleiding is het ook belangrijk dat de studenten gemotiveerd kiezen.
Onderwijsinstellingen hebben allemaal hun eigen opvattingen over de studiekeuzecheck. Soms is er een online vragenlijst die de student in moet vullen. Er kunnen ook gesprekken zijn. Soms is er een soort proefcollege met vragen. Het is allemaal bedoeld als laatste check voor de student. De student heeft recht op deze studiekeuzecheck. De student kan altijd aanvullend een gesprek met een docent, studieloopbaanbegeleider of studieadviseur aanvragen. Daar heeft hij namelijk ook recht op.

De uitslag van de studiekeuzecheck

De universiteit of hbo zal een ‘uitslag’ geven. Dat kunnen drie dingen zijn:

We denken dat je geschikt bent voor deze studie,
Helaas, we twijfelen of je geschikt bent, volgens ons moet je nog zaken bijleren of
Heel jammer, maar we denken dat je niet geschikt bent.

De studiekeuzecheck is niet iets dat de student moet ‘halen’. Meldt de student zich voor 1 mei aan, dan mag de opleiding hem niet weigeren. Maar krijgt de student een negatief advies, dan raad ik aan hier goed over na te denken. Meldt een aanstaande student zich na 1 mei aan, dan kan de opleiding een student wél weigeren.

Studiekeuze: begin op tijd is een succesfactor

Er is onderzocht welke studenten succesvol zijn op het hbo of wo. Op tijd de studiekeuze maken is een van de allerbelangrijkste voorwaarden tot studiesucces.