Studiekeuze in 5 vwo: Info voor ouders
Door Hermien Miltenburg
Denken aan studiekeuze in 5 vwo… Is dit niet erg vroeg? Logisch dat ouders zich dit afvragen. Maar in de vooreindexamenklas moet er heel veel gebeuren op het gebied van studiekeuze.
De decaan is heel belangrijk
Er wordt veel tijd besteed aan studiekeuze in 5 vwo. De persoon die verantwoordelijk is voor alles rondom studiekeuze is de decaan. Vaak wordt hij of zij meegeholpen voor mentoren. Ook ouders en de Ouderraad helpen de decaan soms mee. In dit artikel leest u wat er allemaal gebeurt rondom studiekeuze in 5 vwo. Logisch dat een decaan daar ‘hulptroepen’ bij inschakelt, want er moet echt veel gebeuren. Heeft uw zoon of dochter al kennisgemaakt mijn zijn of haar decaan? En kent u de decaan van uw kind. De decaan is dit schooljaar een sleutelfiguur. Heeft uw kind naast de ondersteuning op school aanvullende hulp nodig bij studiekeuze? De decaan kan u helpen een geschikte studiekeuzecoach (ZZP’er of bureau) te vinden.
Studiekeuze in 5 vwo, waarom zo vroeg?
In 5 vwo moet er veel werk verzet worden op het gebied van studiekeuze, liefst al vanaf de start van het schooljaar. Maar waarom zo vroeg? vraagt u zich misschien af. Dat heeft o.a. te maken met twee belangrijke deadlines in het eindexamenjaar: 15 januari voor selectie-opleidingen met numerus fixus en 1 mei voor de andere opleidingen. En voordat er een goede keuze gemaakt kan worden, moet uw kind nog veel ontdekken.
Deadline 15 januari voor opleidingen met numerus fixus
Heel wat opleidingen op hbo of universiteit hebben een numerus fixus. Dat betekent dat er niet voldoende studieplekken zijn voor elke student. De opleiding kiest alleen de studenten waarvan ze denken dat die het beste passen bij de studie. Ze kijken dan naar cognitieve eigenschappen zoals bijvoorbeeld de cijfers van 5 vwo en ook naar persoonskenmerken en motivatie. Heeft deze aanstaande student vrijwilligerswerk gedaan in de richting van de opleiding? Dan maakt hij of zij een grotere kans aangenomen te worden. De deadline voor aanmelding is relatief vroeg in het eindexamenjaar en er moet ook veel werk verzet worden om een goed CV op te bouwen. Een aanstaande student die kiest voor een numerus fixus opleiding moet in 5 vwo dus echt hard werken. Een flink aantal opleidingen voor de gezondheidszorg heeft een numerus fixus. Meer over numerus fixus opleidingen.
Deadline 1 mei voor de andere opleidingen
Voor alle andere opleidingen op hbo of universiteit moet uw zoon of dochter zich in principe aanmelden voor 1 mei in het eindexamenjaar. Met het juiste profiel wordt hij of zij dan altijd aangenomen. Wel is er nog een studiekeuzecheck. De opleiding kijkt of ze denken dat deze aanstaande student de opleiding succesvol af kan ronden. Meldt een scholier zich na 1 mei, dan kan de opleiding hem of haar weigeren. Opleidingen waar speciale vaardigheden voor nodig zijn, zoals kunstopleidingen en sportopleidingen, hebben vaak andere aanmelddata. Die zijn meestal tussen januari en mei.
Werk aan de winkel: Hoe ontdek je wat je ideale studie is
De ideale studie vinden is helemaal niet makkelijk. Uw zoon of dochter heeft duizenden opleidingen waar hij of zij uit moet kiezen. Hoe vind je een studie die bij je past?
Een scholier in het eindexamenjaar heeft zijn handen al vol aan het examen halen. Komt daar ook nog veel studiekeuzewerk bij… dan wordt het snel te veel.
Studiekeuze in 5 vwo, zelfkennis is de basis
De basis van een goede studiekeuze is zelfkennis. Voor een goede studieloopbaan zijn vijf wezenlijke vragen van belang:
- Wie ben ik, wat kan ik?
- Wat wil ik, wat drijft mij?
- Welk soort werk past bij mij?
- Wat wil ik worden?
- Wie kan mij daarbij helpen?
Veel studiekiezers vinden het prettig als ouders meehelpen met het beantwoorden van deze vragen. Ze zullen vaak feedback aan u vragen. Maar de antwoorden moet de jongvolwassene natuurlijk zelf vinden.
Zoeken op het internet
Er is veel informatie te vinden over studiekeuze op het internet. Misschien mag u als ouder ook eens meekijken als uw kind surft langs allerlei studiekeuzesites? Natuurlijk is er veel te vinden op de sites van universiteiten en hogescholen. Er zijn ook goede vergelijkingssites. Daar kun je snel opleidingen met elkaar vergelijken. Ik raad scholieren en ouders aan ook goed te kijken naar studentoordelen. Hoe ervaren andere studenten deze opleiding?
Voorlichting op school
Decanen van middelbare scholen organiseren ook voorlichtingsdagen op school. Meestal doen ze dat met een groepje scholen samen. Studenten en soms medewerkers van verschillende universiteiten en hogescholen geven een korte presentatie over een paar opleidingen. Ook praten ze over de sfeer van de instelling en het studentenleven in de betreffende studentenstad. In sneltreinvaart kan de scholier een indruk krijgen van veel opleidingen. Soms zijn ook ouders welkom.
Beroepenavond op school
De meeste jongvolwassenen kennen niet heel veel beroepen. Sterker nog… veel jongeren weten zelfs niet heel precies wat voor werk hun eigen ouders doen. Daarom kijken veel scholieren in eerste instantie vaak naar beroepen die erg voor de hand liggen: dokter worden, piloot, verpleegkundige, leraar, manager… en dat terwijl er zoveel meer beroepen zijn. Steeds meer scholen organiseren samen met ouders of de Ouderraad beroepenavonden. Mensen die werken vertellen aan scholieren in het kort iets over hun beroep. Dat is echt heel verhelderend.
Snuffelstage, interviews
Er zijn scholen die nog een stapje verder gaan. Ze vragen ouders of leerlingen die bezig zijn met studiekeuze in 5 vwo eens een dagje ‘mee mogen lopen’ op het werk van ouders van klasgenoten. Soms organiseren decanen dat leerlingen ouders mogen interviewen over hun studie en hun loopbaan. U kunt zich voorstellen dat dit veel jongeren aan het denken zet.
Met de hele klas naar een onderwijsinstelling
Om de drempel naar een hbo of universiteit wat te verlagen organiseren scholen ook wel snuffel Open Dagen met de hele klas op een universiteit. Dit zijn soms wel tamelijk massale bijeenkomsten. De informatie is vaak heel basaal. Maar het kan een manier zijn om eens op een veilige manier kennis te maken met een universiteit in de buurt.
Online college volgen of proefstuderen
Scholieren die actief met studiekeuze in 5 vwo bezig zijn, hoor ik enthousiast praten over online proefstuderen. Dit is geen schoolactiviteit, een leerling kan dit individueel doen. Online maakt een scholier kennis met de inhoud van een opleiding. Hij of zij kijkt naar filmpjes en maakt opdrachten. Er zijn trouwens ook ouders die het interessant vinden mee te doen met dit online proefstuderen.
Oud-leerlingenavond
Decanen proberen contact te houden met hun oud-leerlingen. Hoe vergaat het hen als student? Soms nodigen decanen deze oud-leerlingen uit om met de huidige leerlingen ervaringen te delen. Hoe hebben zij hun studiekeuze gemaakt? En hoe gaat het nu met studeren? Zouden ze iets anders aanpakken nu ze weten hoe belangrijk een fijne studie is?
Ouderavond op de school van uw kind
Decanen en/of Ouderraden organiseren ook vrijwel altijd een ouderavond. Daar krijgt u tips over wat u bij kunt dragen aan de studiekeuze in 5 vwo. Vaak wordt er een gastspreker uitgenodigd. Als ik mag spreken op een dergelijke ouderavond op een middelbare school, doe ik dat altijd met studenten of oud-leerlingen die graag hun ervaringen met ouders delen. Centrale vraag aan hen is: wat hebben je ouders voor je gedaan bij studiekeuze en wat zou je, achteraf, graag anders gezien willen hebben…
Studiekeuze in 5 vwo: Open Dagen bezoeken en misschien een meeloopdag
Een belangrijke activiteit in 5 vwo is het bezoeken van Open Dagen. Op veel universiteiten en hogescholen is er ook een programma voor ouders. Stelt uw zoon of dochter het prijs als u meegaat? Laat deze uitnodiging niet schieten… Op Open Dagen kun je snel een indruk krijgen van meerdere opleidingen. We adviseren minimaal vier Open Dagen te bezoeken, ook bij verschillende instituten. Misschien maakt uw zoon of dochter al een globale keuze? Dan is het slim als uw kind ook een meeloopdag bezoekt. Dat is een manier om te kijken of het beeld van de Open Dag echt klopt. Valt het tegen? Dan is er in 6 vwo nog tijd genoeg om andere meeloopdagen te volgen. Dit zijn activiteiten die niet door de decaan georganiseerd worden. Uw zoon of dochter zal zelf naar onderwijsinstellingen toe moeten gaan.
Studiekeuze in 5 vwo is ook gewoon hard werken
Zoals u ziet wordt er veel aan studiekeuze in 5 vwo gedaan. Natuurlijk zijn er ook in 3 en 4 vwo al activiteiten geweest. Die hadden vooral te maken met profielkeuze, een eerste stap richting studiekeuze. In 6 vwo gebeurt er natuurlijk ook nog een en ander. In 6 vwo zal de scholier de laatste puntjes op de i zetten met betrekking tot studiekeuze. Ook zal hij uitzoeken wat studeren kost en hoe het zit met de studiefinanciering…
Meehelpen als ouder
U zult begrijpen dat uw hulp als ouder zo nu en dan echt nodig is. Uw kind zal uw hulp vanzelfsprekend goed kunnen gebruiken en veel leerlingen krijgen ook graag hulp van hun ouder. 42% van de leerlingen zegt dat hun ouders hun belangrijkste adviseur waren bij studiekeuze in 5 vwo.
Ook de decaan zal graag met u kennismaken. Nu hebt u een beeld van de activiteiten die hij of zij allemaal organiseert. Misschien kunt u ook hem of haar een handje meehelpen? Studiekeuze in 5 vwo is echt een hele klus…
Dag Marline,
Een goede aanvulling. Een studiekeuzecoach kan zeker een goede hulp zijn voor een studiekiezer. De schooldecaan kent er vast enkele in de regio en kan advies geven over welke coach past bij uw kind.
Bent u of kent u een studiekeuzecoach? Misschien wilt u eens een artikel schrijven voor dit blog of reageren op een van de artikelen?
Wederom dank Hermien voor zo’n duidelijke blog waarin staat wat er van wie wanneer verwacht wordt. Haak graag nog even aan met de rol van de studiekeuzecoach waarover je zelf ook een mooie blog hebt staan van Heleen Barkema: https://weblog.wur.nl/studiekeuzekind/studiekeuzecoach-doet-hijzij-voor-studiekiezer-en-ouder/.