Te vroeg keuzes maken? Is dat een bezwaar?
“Mijn kind moet te vroeg keuzes maken”… Zo verzuchten ouders vaak op ouderavonden. Ze vinden dat hun kind op veel te jonge leeftijd keuzes moet maken. Dat herken ik. Veel jongeren hebben nét wat meer tijd nodig om tot een goede keuze te komen. Maar toch…de meeste jongeren komen uiteindelijk goed terecht, al is dat soms via een omweg. Mirjam Rijpkema vertelt haar eigen verhaal…(geschikt voor ouders met een kind op (v)mbo, havo, vwo, hbo, wo)
Leren keuzes maken
Ik vind dat jongeren in Nederland op de middelbare school te vroeg keuzes moeten maken. Ze moeten heel vroeg kiezen welke richting ze op willen. Dit begint in het derde jaar van de middelbare school al met het maken van een profielkeuze. Veel jongeren hebben dan nog geen idee welke richting ze op willen of wat ze na hun middelbare school willen gaan doen. Of zijn hier nog niet mee bezig. Dan zeggen ze vaak achteraf: “had ik maar wat meer aandacht aan mijn profielkeuze besteed”. Mij overkwam dat ook.
Zwerftocht langs allerlei valkuilen
Zelf heb ik een zwerftocht langs allerlei valkuilen gemaakt. Ik werk nu als jongerencoach bij leren en het maken van een studiekeuze. Maar voordat ik zover was is er heel wat gebeurd…Voordat ik mijn werkelijke passie gevonden had, heb ik diverse opleidingen gevolgd. Ik heb met alle valkuilen bij het maken van een studiekeuze te maken gehad.
In welke vakken ben ik goed?
Wat ik zelf tijdens de middelbare school gedaan heb? Ik ben gaan kijken naar welke vakken ik goed was en die vakken had ik gekozen in mijn profiel. Nu denk ik daar een beetje anders over. Mijn advies is enerzijds om te kijken naar wat jongeren leuk vinden. En daarnaast te kijken naar welke motieven jongeren hebben bij die keuzes. Of het geldige redenen zijn om voor een vak te kiezen of deze te laten vallen.
En dan het hbo…
Ik heb de havo gedaan en daarna de hbo studie Bedrijfskunde- en Agribusiness. De keuze voor deze studie was gebaseerd op dat ik goed was in wiskunde, handelswetenschappen (M&O) en economie. Hier haalde ik hoge cijfers voor. Wat ik ook deed was luisteren naar andere mensen. Op zich is dat natuurlijk goed, maar ik deed dat teveel omdat ik dacht dat anderen beter wisten wat bij mij paste.
Naar de universiteit
Na deze studie ben ik de Masteropleiding Bedrijfs- en Consumentenwetenschappen aan Wageningen Universiteit gaan doen. Ik kon namelijk geen werk vinden toen ik klaar was met het hbo. Toen maakte ik de keuze om dan maar verder te studeren.
Brede studie?
Kies maar een brede studie… Dat hoor ik ouders regelmatig zeggen: “handig omdat je dan nog alle kanten op kunt”. Maar wat jongeren en hun ouder niet moeten vergeten is dat je ook tijdens de studie nog veel keuzes moet maken. Welke vakken ga je volgen. Hoe ga je je specialiseren…
‘Leren kiezen’ is een vak. het stopt niet bij profielkeuze of studiekeuze. Ook tijdens mijn opleidingen ging het maken van keuzes alsmaar door.
En dan werken…
Na mijn studies ging ik aan het werk in de accountancy. Ik zat de hele dag achter de computer en deed administratief werk. Ik dacht toen: “als ik maar opklim. Als ik de baan van accountmanager straks maar heb… dan wordt het leuk”.
Maar toen ik werkte als accountmanager had ik nog steeds het gevoel dat ik ‘iets moest’ en ik wist niet wat.
Toen heb ik een coach ingeschakeld. Ik kwam er toen achter dat ik werk had wat niet bij mij paste en dat dit werk mij veel energie koste.
Keuzes maken kun je leren…
Keuzes maken kun je leren. Ik kwam er later achter dat ik dit nooit geleerd had. Leren maken van keuzes is ontzettend belangrijk. Hier heb je de rest van je leven iets aan. Heel je leven maak je keuzes, kleine en grote. Het maken van een studiekeuze is een keuze die grotere gevolgen heeft voor het leven van jongeren. Maar… als een bepaalde keuze niet meer passend is kun je bijstellen of een nieuwe keuze maken.
Andere richting
Om een andere richting op te gaan ben ik gaan kijken naar wat ik leuk vind en wat past bij mijn persoonlijke eigenschappen. Ik ontdekte dat ik interesse heb in mensen en hun verhalen. In mijn werk vond ik het leuk om klanten en nieuwe collega’s uitleg te geven. Toen ben ik op een basisschool gaan kijken of werken als ‘juf’ iets voor me was. Vervolgens ben ik de Pabo gaan doen en daarna ben ik gaan werken als huiswerkbegeleider.
Eindelijk mijn passie gevonden
Ik kwam erachter dat mijn passie is bezig zijn met de ontwikkeling van jongeren. Samen kijken naar wat bij ze past. Ik gun jongeren om, als dat kan, meteen te gaan doen wat bij ze past. Ik weet hoeveel energie het kost als je iets doet, dat niet bij je past.
En als je wel doet wat bij je past zit je lekkerder in je vel. Je hebt meer plezier in de dingen die je doet en het leren gaat makkelijker. Ik heb eindelijk mijn weg gevonden.
Mirjam Rijpkema, jongerencoach bij Studieacademie.
Te vroeg keuzes maken?
Het verhaal van Mirjam is heel herkenbaar. Tot voor een paar jaar was ‘de profielkeuze maken’ de eerste keer dat jongeren bewust met ‘keuzes maken’ bezig waren op school. dat werkt natuurlijk niet. Jongeren worden dan meteen geconfronteerd met een grote keuze.
Veel verstandiger is het als school en ouders al vanaf jonge leeftijd stilstaan bij hoe je keuzes maakt. Een vaardigheid die steeds belangrijker wordt nu onze maatschappij ook steeds ingewikkelder wordt.
Keuzevragen
Er is veel onderzoek gedaan naar hoe je verstandige keuzes maakt. Daar spelen vijf keuzevragen een belangrijke rol in. Bespreek deze vragen regelmatig met uw kind. Moet u zelf een belangrijke keuze maken? Oefen dan ook eens met het beantwoorden van de keuzevragen. Wie weet helpt het u ook verder…
- Wie ben ik, wat kan ik?
- Wat wil ik, wat drijft mij?
- Welk soort werk past bij mij?
- Wat wil ik worden?
- Wie kan mij daarbij helpen?
Te vroeg keuzes maken?
Ja, als je keuzes maken niet oefent op minder belangrijke dingen.. dan blijft het altijd ’te vroeg keuzes maken’. Oefen met uw kind hoe je keuzes maakt. Eerst klein.. later groter.. tot de profielkeuze eraan komt. En later de studiekeuze…En nog weer later de keuzes binnen de opleiding. Te vroeg keuzes maken? Ik zou zeggen: Keuzes maken? Leer het uw kind vanaf heel jonge leeftijd…
Nieuws over studiekeuze en studeren volgen? Vul uw e-mail adres in (rechtsonder) en u ontvangt telkens de nieuwste blogartikelen.